wiatr
  • Dębe Wielkie
    23.11.2005
    23.11.2005
    Jakiś czas temu w moich okolicach postawiono pomnik opatrzony następującą inskrypcją: W 174. rocznicę bitwy pod Dębem Wielkiem. Nazwa miejscowości w mianowniku brzmi Dębe Wielkie. Identyczna odmiana pojawia się w wielu tamtejszych dokumentach urzędowych, a czasem też w prasie lokalnej – ale czy jest poprawna? Mnie się wydaje, że jest przestarzała, a dziś powiedzielibyśmy raczej o bitwie pod Dębem Wielkim.
  • Dobry wieczór, ale Dobranoc
    16.01.2013
    16.01.2013
    Szanowna Poradnio!
    Interesuje mnie brak analogii w wyrażeniach Dzień dobry, Dobranoc, Dobry wieczór. Wyrażenia te różnią się kolejnością rzeczownik – przymiotnik oraz pisownią: raz łącznie, raz oddzielnie. Czy jest jakieś wytłumaczenie takich rozbieżności, skoro te wyrażenia służą do tego samego i podobnie są zbudowane?
    Serdecznie Pozdrawiam
    Robert Wiatr
  • Energia odnawialna i jej źródła
    5.06.2016
    5.06.2016
    Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne jest określenie odnawialne źródła energii czy źródła energii odnawialnej. W jednym odnawialne są źródła, w drugim energia. W użyciu oba pojęcia stosowane są wymiennie, jednak częściej pada odnawialne źródła energii. W języku angielskim używa się pojęcia renewable energy – idąc tym tropem, można dojść do wniosku, że poprawne będzie stwierdzenie źródła energii odnawialnej, jednak to tylko moje dedukcje.
  • Janko muzykant czy Janko Muzykant?
    24.04.2019
    24.04.2019
    Dlaczego słownik nakazuje pisać Janko Muzykant wielkimi literami? (zob. https://sjp.pwn.pl/szukaj/janko%20muzykant.html).
    W wydaniu Gebethnera i Wolffa z 1884 r. jest Janko muzykant (zob. https://books.google.pl/books?id=wico_XJ2ryYC&pg=PA287&dq=janko+muzykant; tamże również w spisie treści na ostatniej stronie).
  • koniądz

    23.09.2023
    23.09.2023

    Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

  • miotany falami
    29.10.2011
    29.10.2011
    Czy narzędnik może być czasem używany w zdaniu w stronie biernej na oznaczenie wykonawcy czynności? Czy poprawne jest zdanie wypowiedziane ostatnio przez znanego polityka: „Polska na pewno zostanie zaatakowana wirusem kryzysu” (zamiast zaatakowana przez wirusa kryzysu) oraz zdanie z Biblii Tysiąclecia: „Łódź zaś była już sporo stadiów oddalona od brzegu, miotana falami, bo wiatr był przeciwny” (w innych przekładach Biblii jest miotana/rzucana przez fale)?
  • Nazwy kierunków studiów

    12.05.2021
    12.05.2021

    Niestety, Pan Jan Grzenia z Uniwersytetu Śląskiego nie rozwiał moich wątpliwości, dotyczących nazw kierunków studiów (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zapis-nazw-przedmiotow-szkolnych-i-kierunkow-studiow;6429.html). Jak napisać: podręcznik adresowany do studentów kierunku zarządzanie i marketing? Czy po słowie kierunku dwukropek, a potem cudzysłów i nazwa kierunku pisana jak tytuł czasopisma? Dodam jeszcze jeden przykład: czy studia podyplomowe zarządzanie i marketing, czy studia podyplomowe: „zarządzanie i marketing”. Będę wdzięczna za dalsze wyjaśnieni.

  • Orkan
    10.06.2010
    10.06.2010
    W moim mieście jest klub, który zwie się Orkan. Czy ja wybieram się na mecz Orkana, czy Orkanu? Wszystkie lokalne gazety, jak i redaktorzy telewizyjni piszą i mówią zawsze o meczach lub stadionie Orkana, nie Orkanu. Biorąc pod uwagę orkan jako wiatr, to wydaje się, że stadion jest jednak Orkanu. Tym bardziej że jeśli już określa się miejsce sklepu położonego obok stadionu, mówi się koło Orkanu :)
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Rafał Samborski
  • Oznaczanie w piśmie wydłużenia czasu artykulacji głoski

    1.06.2022
    1.06.2022

    Szanowna Poradnio,

    zwracam się do Państwa z pytaniem o zapis przedłużeń dwuznaków. Mam na myśli zapis na przykład wykrzyknienia "Ach", ale w dłuższej formie - powinno się wtedy powielić cały dwuznak - "Achchchch" - czy może jednak wystarczy tylko ostatnią literę - "Achhhh". W ten sam sposób, jeśli chciałbym zapisać onomatopeję szumu, to powinienem napisać "szszszsz" czy może wystarczy tylko "szzzzz"?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Peryfrazy
    18.01.2018
    18.01.2018
    Szanowni Państwo,
    czy określenia w rodzaju polski Szekspir, japoński Pavarotti, czeski Matejko, nie tylko w odniesieniu do osób, ale też książek, filmów itd. (np. polskie „Przeminęło z wiatrem”) mają swoją nazwę?
    Pozdrawiam, JW
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego