wie
  • zarzynać i zżynać
    29.01.2007
    29.01.2007
    Dzień dobry,
    mam pytanie o zarzynanie, np. silnika. Intuicja mówi mi, że przez rz, nie wiem, czy jej wierzyć. Słowniki mówią, że jeśli zarzynać, to nożem, a jeśli zżynać, żąć, to zboże. Nijak się to ma do różnych przedmiotów, które można zarzynać, niekoniecznie używając w tym celu noża.
    Pozdrawiam
    Anna Oszmiańska
  • za zaliczeniem
    16.06.2003
    16.06.2003
    Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach. Wiem, że ono jest w częstym użyciu, ale czy tylko dlatego jest poprawne?
    Dziękuję.
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • Zbieg kropki i wielokropka
    17.06.2016
    17.06.2016
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie dotyczące zbiegu skrótu zakończonego kropką i wielokropka. Spotkałam się z opinią, że powinniśmy traktować wielokropek jako osobny znak i pisać go osobno (itd. … czy itd….?), jak i z opinią, że możemy zastosować tu zasadę dotyczącą zbiegu wielokropka i innych znaków i pominąć kropkę (itd…).
    Jaki zapis jest uprawniony? Wiem, że najlepiej unikać takich sytuacji, ale w mojej pracy jest to niemożliwe.
    Będę wdzięczna za pomoc.
  • zbieg znaków interpunkcyjnych
    15.10.2002
    15.10.2002
    Poniżej przytoczyłem jedną z udzielonych przez pana Mirosława Bańko odpowiedzi, będzie dobrą ilustracją do pytania, które chcę zadać. Oto ona:
    Jeśli natomiast w cudzysłowie jest kilka zdań, to oczywiście tylko kropka zamykająca ostatnie z nich znajdzie się poza cudzysłowem:
    Cezar powiedział: „Przybyłem. Zobaczyłem. Zwyciężyłem”.
    — Mirosław Bańko

    No właśnie. Jak napisać to zdanie, jeżeli wiemy, że Ceraz się cieszy (kończy wykrzyknikiem) albo jest pełen zadumy (wielokropek)? Czy przesunięcie tych znaków poza cudzysłów nie będzie równoznaczne z przeniesieniem emocji z Cezara na narratora?

    Pozdrawiam,
    Tomek Furtak
  • zbiry i chłopaki
    4.06.2012
    4.06.2012
    Cytat z Trzech muszkieterów: „Zbiry, rozpływając się w podziękowaniach, uprowadzili swą zdobycz. Gdy schodzili, d'Artagnan uderzył dowódcę po ramieniu”. Czy nie powinno być: „Zbiry (…) uprowadziły swą zdobycz. Gdy schodziły…”?
    I jeszcze jedno: „Wynajął zbirów, którzy go zasztyletowali” czy też: „Wynajął zbirów, które go zasztyletowały”? „Chłopaki wygrały mecz”, „Znalazł chłopaków, którzy wygrali mecz” czy też: „Znalazł chłopaków, które wygrały mecz”. Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości językowych.
    Dziękuję
  • Z czym łączyć państwo

    15.05.2021
    15.05.2021

    Mówi się: byli Państwo czy byliście Państwo? Spotykałam się z różną formą czasownika przed słowem Państwo, lecz nie wiem, która jest poprawna.

  • Zdanie zaczynające się od że
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    czy wypowiedź: Wiem, że współpraca nie zawsze jest prosta i przyjemna. Że czasem trzeba wykazać się cierpliwością jest poprawna? Chodzi mi o rozpoczęcie nowego zdania od że. Wprawdzie można by ją zamknąć w jednym zdaniu i nie mieć tego problemu, ale względy prozodyczne mogą w moim odczuciu przemawiać za rozdzieleniem na dwa zdania. Na przykład kiedy robimy wyraźną pauzę.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym
    24.03.2020
    24.03.2020
    Szanowna Pani Profesor,
    mocno się zdziwiłem, kiedy przeczytałem niektóre tytuły rozdziałów w podręczniku do języka polskiego do klasy 7 dotyczące zdań złożonych podrzędnie. Otóż zostały one, moim zdaniem, sformułowane niepoprawnie, ponieważ brzmią następująco (tylko trzy przykłady):
    Zdania złożone z podrzędnym dopełnieniowym
    Zdania złożone z podrzędnym podmiotowym
    Zdania złożone z podrzędnym okolicznikowym.
    nie rozumiem w tej konstrukcji, co to jest „podrzędnym dopełnieniowym” etc. Powinno chyba być „z podrzędnym dopełnieniem” lub „zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe”.
    Serdecznie pozdrawiam
    Michał
  • Zdewastowany

    12.05.2022
    12.05.2022

    Czy przymiotnik zdewastowany może znaczyć 'skrajnie smutny, pogrążony w żałobie'? W słowniku nie znajduję takiego znaczenia, ale filozof, który zawsze wyraża się bardzo starannie, tak go użył. Nie wiem, czy to dopuszczalna metafora, czy kalka z angielskiego/francuskiego devastated/ devasté.

    Pozdrawiam serdecznie

    D.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego