wraz
  • hala Jaworzyna, hala Rysianka

    20.04.2023
    20.04.2023

    Dzień dobry,

    chciałam zapytać, czy słowo hala w nazwie Hala Jaworzyna piszemy wielką literą.

    Podobnie Hala Rysianka.

    Dziękuję

    pg

  • h i ch
    9.12.2005
    9.12.2005
    Witam serdecznie!
    Moje pytanie dotyczy tego, czy obecnie poprawne jest wymawianie h i ch jako dwóch różnych głosek. W szkole uczyłam się, że nie ma już różnicy w wymowie h i ch. Jednak wydaje mi się, że h jest bardziej dźwięczne i odpowiada ukraińskiej głosce г, natomiast ch odpowiada głosce х. Ucząc się języków obcych, zaczęłam się interesować bardziej również językiem ojczystym, więc chciałabym poprawnie wymawiać wszystkie głoski.
    Z góry dziękuję za odpowiedź! Pozdrawiam!
  • Idąc chodnikiem…
    21.11.2018
    21.11.2018
    Szanowni Państwo!
    Na sprawdzianie z imiesłowów dla siódmoklasistów mamy pytanie: „Które połączenie tworzy poprawną składniowo całość z podanym zdaniem?”.
    Idąc chodnikiem,
    A. przypomniało mu się pewne zdarzenie.
    B. zrobiło mu się wesoło.
    C. zobaczył kolegę.

    Klucz podaje, że poprawna odpowiedź to B, choć wraz z osobami, które pokazały mi to pytanie, twierdzimy, że poprawna odpowiedź to C. Czy mamy rację?
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • Imiesłów uprzedni

    30.03.2022
    30.03.2022

    Dzień dobry!

    Pomagam koleżance z Francji nauczyć się polskiego i chciałbym zadać następujące pytanie:

    Czy imiesłów przysłówkowy uprzedni może być używany wraz z czasem przyszłym? Np. Przeczytawszy gazetę, pójdę na spacer.

    Bardzo ciężko jest znaleźć na ten temat informacje.

    Dziękuję i pozdrawiam!

  • Interpunkcja kwestii dialogowej

    8.04.2023
    8.04.2023

    Czy poniższy dialog jest poprawnie zapisany?

    – Jak dotąd… – zaczęłam wolno – Chociaż ta świadomość zaskoczyła mnie samą… – ważyłam słowa, a Louis i Claude słuchali w napięciu.

    Czy „chociaż" powinno być zapisane z małej litery, ponieważ w komentarzu nie ma kropki?

  • Interpunkcja okoliczników
    28.03.2018
    28.03.2018
    Czy w zdaniach typu
    W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

    … oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

    W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

    Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

    Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
    W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

    W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?
  • Interpunkcja quasi-zdań podrzędnych
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    frapowała i nadal frapuje mnie uwaga 2 reguły [363]. Kiedy uznajemy, że zdanie jest rozwinięte, a kiedy „pozornie rozwinięte”? Z przykładów podanych w WSO wnioskowałbym, że już choćby dwa wyrazy świadczą o rozwinięciu. Zdaniem dr. Malinowskiego tak nie jest, o czym świadczą dwie porady zawierające w tytułach frazę „Zależy w jakim sensie”. Podobnie dr Wolański zaaprobował interpunkcję „nie wiem dlaczego tak” w odpowiedzi na jedno z moich pytań.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Interpunkcja zdań pozornie rozwiniętych
    7.06.2018
    7.06.2018
    Szanowni Państwo,
    przesyłam kolejną porcję pytań interpunkcyjnych:
    Mamy się spotkać jutro, nie wiem tylko(,) o której.
    Zdradź(,) od kogo to [dostałaś]!
    Posyłamy 4 regimenty, przy czym nie specyfikujemy(,) na którą przełęcz ile.
    Przyrzekam na wszystko(,) co święte!
    Kojarzę książkę, ale nie pamiętam (,) jaki [miała] tytuł.
    Nie wiem(,) w jaki sposób [to zrobić].
    Z moim w porządku, tylko nie wiem(,) jak z Twoim [rowerem].
    Może być jutro — ważne tylko(,) w jakich godzinach.
    Nie wiem jeszcze(,) kiedy dokładnie [się to odbędzie].
    Możemy spróbować, tylko nie wiem(,) o której godzinie.
    Nie wiem(,) w jakim w celu i z jakiej przyczyny [odbywa się to nadzwyczajne spotkanie].
    Szczepy będą się mieszały(,) aż miło.
    Polecam go. To specjalista(,) jakich mało.
    Spostrzegłem już(,) w czym rzecz.
    W nawiasach kwadratowych umieściłem wstawki przybliżające kontekst wypowiedzi.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Interpunkcja zwrotów z imiesłowami na -ąc, -łszy, -wszy

    23.02.2024
    23.02.2024

    Szanowna Poradnio,

    czy w zdaniach z imiesłowowymi równoważnikami zdań typu:

    Piotr(,) strzeliwszy, nie trafił.

    Piotr(,) strzelając, zawsze trafiał.

    ...przecinek (,) jest obligatoryjny, uznaniowy czy błędny?

    Z poważaniem

    T.M.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego