współczesny
  • Pisownia nazw jednostek samorządu terytorialnego i ich organów

    25.02.2023
    25.02.2023

    Dzień dobry,

    w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

    Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

    Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

    Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

    Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

    Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

    Z poważaniem

    Mariusz Jachimczuk

    Sekretarz Gminy Wola Uhruska

  • Pisownia nazwy wykładu

    28.11.2021
    23.10.2021

    czy nazwa wykładu, np. "Kombinatoryka na słowach" powinien być pisany dużą literą? jako nazwa własna?

    Dziękuję i pozdrawiam

    Wit Foryś

    prof. ndzw.

  • płocha sarna
    12.04.2014
    12.04.2014
    Zarzucono mi, że użyłem słowa płochy jako synonimu słów strachliwy, pierzchliwy. Dotąd wydawało mi się, że to powszechny synonim tego słowa, ale – jak sprawdziłem w kilku nowszych słownikach – jako synonimu tych słów stosuje się słowo płochliwy, a w starym słowniku Doroszewskiego przy haśle płochy (jako 'bojaźliwy') widnieje przypis „wychodzące z użycia”. Czy zatem zwrot płocha sarna można obecnie uznać za błędny, czy nadal można zamiennie używać przymiotników płochy i płochliwy?
  • Poprawność tłumaczonego zdania

    5.01.2024
    5.01.2024

    Droga Poradnio,

    Czy poniższy tekst (2 zdania) bezwzględnie należałoby zapisać z powtórzonym spójnikiem „z” (ujętym w nawias), czy zarówno bez, jak i z nim zdanie będzie poprawne? Jest to tłumaczenia utworu literackiego; w oryginale po angielsku.

    „Gratuluje mi wykonania zadań. Jednak nie słowami z tradycyjnej japońszczyzny, a (z) jakiegoś współczesnego, specyficznego dialektu”.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam serdecznie.

  • poszlim i zrobilim
    15.05.2007
    15.05.2007
    Proszę o kilka słów na temat form wzięlim, zrobilim, szlim. Jaki jest ich status w polszczyźnie – gwarowe? archaiczne? poprawne czy nie? Czy można je tworzyć dla każdego czasownika? Czy istnieją analogiczne formy dla innych osób niż pierwsza liczby mnogiej?
  • Przecinki przed frazami bezokolicznikowymi
    27.06.2018
    27.06.2018
    Szanowni Państwo,
    w wielu poradach (np. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zamiast;13171.html) prof. Bańko zaleca niestawianie przecinka przed spójnikiem niż wprowadzającym człon bezokolicznikowy. A co np. z takim zdaniem: W poradnikach pisze się raczej, gdzie przecinki stawiać niż gdzie ich nie stawiać? Skoro mamy go nie stawiać przed niż, to (za cyt. poradą) nie powinno go być także przed gdzie. A to już wygląda nieco dziwnie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • przymiotniki dzierżawcze od imion
    5.01.2013
    5.01.2013
    Szanowni Państwo!
    1. Czy od imion męskich przymiotniki dzierżawcze są tworzone przyrostkami -owy, -owa, -owe, -ów (dawn.), zaś od imion żeńskich – przyrostkami -in/-yn, -ina/-yna, -ine/-yne?
    2. Jak brzmią przymiotniki dzierżawcze od żeńskich imion Jadwiga (-g-), Barbara (-r-), Weronika (-k-), Łucja (-j-), Wanda (-d-) i Dorota (-t-) oraz męskich imion Idzi (-i), Jerzy (-y) i Sylwester?
    Do siego roku!
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • publikacje nt. eufemizmów
    17.04.2002
    17.04.2002
    Proszę o poradę dotyczącą publikacji na temat eufemizmów we współczesnej polskiej propagandzie politycznej.
  • rabuś
    12.09.2012
    12.09.2012
    Czy nie wydaje się Państwu (bo mnie tak), że słowo rabuś jest zbyt pieszczotliwe? Nie zawsze można rabusia zastąpić słowem bandyta czy złodziej, a kiedy trzeba takich właśnie ludzi rabujących banki lub pociągi nazwać brutalnymi rabusiami albo powiedzieć, że złapano rabusia, może się wydawać, że to wyimki z książeczki dla dzieci o lisie, który włamuje się do kurnika. Dlaczego mamy rabusia, a nie np. rabownika, który byłby chyba dużo lepszy?
  • Rewalidator i rewalidant
    3.10.2017
    3.10.2017
    Osoba prowadząca zajęcia rewalidacyjne, to rewalidator, rewalidant, czy obie formy są poprawne?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego