współcześni
-
Trzeć – tarł, ale wrzeć – wrzał27.04.201627.04.2016Dlaczego od czasowników mrzeć, trzeć, przeć itp. mamy: marł, tarł, parł, a od wrzeć, ujrzeć – wrzał, ujrzał?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Łukasz
-
w Bronowicach10.04.201210.04.2012Witam,
w zeszłym tygodniu w jednym z portali informacyjnych pojawiła się informacja o tym, że wykoleił się tramwaj na Bronowicach w Krakowie. Teraz moje pytanie, jaka jest poprawna forma: „Wykoleił się tramwaj na Bronowicach” czy „…w Bronowicach”? Gdyby Bronowice były miastem, to naturalne wydawałoby się w Bronowicach, natomiast z racji, iż są one dzielnicą/osiedlem, dopuszczalne wydaje się być użycie określenie na Bronowicach.
Proszę o rozwianie moich wątpliwość.
Pozdrawiam. -
W Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie23.01.201623.01.2016Szanowna Pani Profesor,
nawiązując do odpowiedzi na pytanie dotyczące składni w Donbasie – na Donbasie, chciałabym zapytać o źródło przywołanej przez Panią zasady, że „nazwy terytoriów autonomicznych (kontynentów, państw, miast itp.) łączą się z przyimkami w oraz do, natomiast nazwy obszarów stanowiących części innych obszarów (dzielnic, regionów itp.) – z przyimkiem na”.
Czy wobec tego niepoprawne są połączenia: w Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie?
Z poważaniem
Anna Garbacz
-
wykręcić numer8.05.20098.05.2009Dawniej, kiedy w powszechnym użyciu były telefony tarczowe, telefonując mówiło się potocznie „Przekręcę do ciebie wieczorem”, „Proszę wykręcić prawidłowy numer kierunkowy”. Czy teraz, kiedy większość telefonów wyposażona jest w klawiaturę (przyciski), należałoby powiedzieć „Wystukam / Zastukam do ciebie”, czy też wciąż „wykręcę”?
-
zapis fonetyczny a fonologiczny9.06.20059.06.2005Czym się różni zapis fonetyczny od zapisu fonologicznego?
-
biblioteka24.11.200524.11.2005SPP 1980 każe w wyrazie biblioteka akcentować TE. W dodatku tendencja jest w kierunku przesuwania akcentu w zapożyczonych wyrazach z 3. sylaby od końca na 2. Tutaj dzieje się odwrotnie. Jak to tłumaczyć – nie dość, że jest to sprzeczne z tendencją, to jeszcze zupełnie nieuzasadnione (wyraz ten chyba w swojej pierwotnej formie jest akcentowany na 2. od końca)? I to do tego stopnia, że współczesne słowniki uznają oba warianty za równorzędne? Który wariant według Państwa jest godniejszy polecenia?
-
Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było6.10.20116.10.2011Witam,
jestem właśnie na etapie przypominania sobie opowiadań o Sherlocku Holmesie i spotykam się tam często ze zdaniami w stylu: „Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było” albo „Wychodząc od Pana, widziałem jego córkę”. Czy takie zdania są poprawne? Czy może po prostu kiedyś się tak mówiło, a z czasem to ewoluowało? Dzisiaj powiedzielibyśmy pewnie: „Byłem wczoraj u Pana, ale Pana nie było” i „Wychodząc od Pana, widziałem Pana córkę”.
Pozdrawiam,
Bartosz Piec -
Czterokroć, czterykroć15.07.201615.07.2016Czy poprawne jest wyrażenie po czterokroć? Słowniki notują wyłącznie formę czterykroć (choć obocznie wielekroć i wielokroć), jednak w tekstach, zwłaszcza współczesnych, wariant czterokroć występuje wcale nie tak rzadko. Co zaś do wielekroć i wielokroć, czy którejś z tych form należy dawać pierwszeństwo?
-
ćwiczebny
26.04.202326.04.2023Szanowni Państwo,
Przymiotniki zakończone na "ebny" zdają się w większości pochodzić od wyrazów z przyrostkiem -ba. Od liczby mamy liczebny, od chwalby – chwalebny itd., z nielicznymi wyjątkami typu wielebny – z tym, że w wyrazie "wielbić" ta litera "b" nadal występuje. Jak jednak powstał wyraz "ćwiczebny"? Wiadomo, że końcowo od czasownika ćwiczyć, ale czy jego istnienie znaczy, że -ebny jest samodzielnym przyrostkiem? Czy może istnieje jakaś "ćwiczba"?
-
darczyńca i młodzież24.10.200624.10.2006Pierwszy raz korzystam z Państwa strony; pozwalam sobie od razu zadać pytanie. Dlaczego tak powszechnie mówi się: darczyńca, skoro mamy dobrodzieja – adekwatne słowo z tradycjami (znaczące, jak sądzę, to samo)?
Dlaczego wszyscy mówią dzieciaki zamiast dzieci lub nastolatki czy też młodzież na przedstawicieli naszego gatunku w wieku 5–15 lat?
Bardzo mnie to razi, a darczyńca wręcz brzydzi.
Pozdrawiam,
maria wisłocka
