współcześni
  • kontrybucja
    31.01.2010
    31.01.2010
    Chciałbym zapytać o współczesne znaczenie słowa kontrybucja. Według słownika wyrazów obcych Kopalińskiego kontrybucja to danina pieniężna nakładana przez zwycięzcę na państwo pokonane. Obecnie powszechnie używa się słowa kontrybucja w znaczeniu 'wkład, udział'. Co więcej, w użyciu funkcjonuje również czasownik kontrybuować w sensie 'przyczyniać się, mieć wkład'. Czy używanie słów kontrybucja, kontrybuować w tym drugim znaczeniu jest dopuszczalne?
  • Liszki i waluty
    11.02.2014
    11.02.2014
    Chciałem zapytać, jaki będzie prawidłowy przymiotnik od nazwy miejscowej Liszki? Liski, liszkowski czy zupełnie jeszcze inaczej? Ponadto: skróty współczesnych polskich walut (złp, gr) nie mają mieć kropki, ale co w przypadku wlaut historycznych, np. złotych polskich? Z kropką czy bez (złpzłp.)?
  • Małymi literami ziemia łomżyńska

    25.01.2019
    13.12.2018

    Temat wielkiej czy małej litery w nazwach ziem był już poruszany w Poradni, ale jednak odczuwam niedosyt. Chodzi mi konkretnie o nazwę ziemia łomżyńska. Jestem zwolenniczką zapisu małymi literami, jednak w publikacjach lokalnych przeważa zapis wielkimi: Ziemia Łomżyńska. Niepewność budzi też fakt, że nazwa ta bywa używana nie tylko na określenie dawnej jednostki administracyjnej (wówczas na pewno małe litery), ale także bliżej nieokreślonego regionu czy też okolic miasta współcześnie.

  • Me, twe, swe…
    8.05.2018
    8.05.2018
    Czy formy me, mego, swego, twego, twej, twym itp. są charakterystyczne wyłącznie dla stylu podniosłego? Czy ich użycie wydaje się Państwu rażące we współczesnych powieściach?
  • Modernizacja pisowni galicyjskich nazw własnych instytucji
    16.05.2018
    16.05.2018
    Interesuję się hobbistycznie historią, głównie w zakresie dotyczącym mojej rodzinnej miejscowości Świątniki Górne. Opisując historię z okresu zaboru austriackiego, natrafiłem na dylemat co do pisowni nazw własnych, urzędów galicyjskich itp., gdyż oficjalnie wszystkie przymiotniki w nazwach były pisane mała literą czyli np. był Sejm krajowy, Towarzystwo Czytelni ludowej, cesarsko-królewska Szkoła ślusarska itd. Czy używając nazw tych instytucji powinno się pisać zgodnie ich oryginalnym zapisem czy według współczesnych norm ortograficznych.
    Z wyrazami szacunku
    Jerzy Czerwiński
  • Mroczkówna! czy Mroczkówno!
    19.05.2003
    19.05.2003
    Proszę o rozstrzygnięcie wątpliwości odnośnie do formy wołacza liczby pojedynczej nazwisk żeńskich z formantem -ówna, np. Mroczkówna. Czy obowiązuje tu zasada, że wołacz jest równy mianownikowi? Takie jest moje zdanie. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    I. Perużyńska
  • naczekać – naczekiwać

    5.03.2024
    5.03.2024

    Szanowni Państwo, czy w polskim języku występuje słowo naczekiwać? Ja osobiście zdumiałam się, jak je przeczytałam na jednej ze stron internetowych.

    Z szacunkiem dla Państwa pracy

    Krystyna

  • Nazwy liter głagolicy i cyrylicy

    12.04.2023
    12.04.2023

    Chciałem zapytać o to czy mamy "oficjalne" polskie nazwy na litery głagolicy i wczesnej cyrylicy? Jeżeli tak, to prosiłbym o ich wymienienie lub wskazanie źródła z taką listą. Zapytać też chciałem o to jak wygląda sprawa nazw liter współczesnych alfabetów cyrylickich (słowiańskich). Pozdrawiam.

  • o kwintach, kwintalach i centnarach
    14.12.2012
    14.12.2012
    Szanowna Poradnio!
    Mój syn na lekcji matematyki dowiedział się, że kwintal to 100 kilogramów. Spytał, dlaczego sto, skoro ze szkoły muzycznej wie, że kwinta to odległość pięciu stopni. Przyznałam mu rację i zaczęłam szukać odpowiedzi – a tu nowa niespodzianka: cetnar/centnar to 50 kg. A przecież łacińskie centum oznacza 'sto'. Czy naszym przodkom coś się nie pomyliło?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Z pozdrowieniami,
    stała czytelniczka z Gdańska
  • ortografia a historia języka
    13.05.2015
    13.05.2015
    Dzień dobry,
    dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
    Pozdrawiam
    Zdzisław K.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego