wstępny
  • na przestrzeni wielu lat
    12.09.2014
    12.09.2014
    Szanowni Państwo,
    dawno temu, kiedy zdawałam egzamin wstępny na studia, zostałam zbesztana przez profesora przeprowadzającego ze mną rozmowę, ponieważ w podaniu napisałam: „na przestrzeni wielu lat…”. Profesor zadał mi pytanie, czy uważam, że przestrzeń ma czas. Przeżyłam to bardzo, na studia się dostałam i przez pięć lat słyszałam podczas wykładów to sformułowanie. Do dziś zadaję sobie pytanie, czy oburzenie profesora było uzasadnione. Bardzo proszę o odpowiedź.
  • Na strychu mam w szafie sukienkę wisieć
    29.12.2014
    29.12.2014
    Szanowni Państwo,
    od pewnego czasu moi Rodzice zaczęli stosować pewną formę językową, która wydaje mi się wyjątkowo nienaturalna (a może wręcz pochodzącą z języka niemieckiego?) i upierają się, że przecież jest ona zupełnie normalna i funkcjonuje w języku codziennym. Chodzi o wyrażenia typu „Na strychu mam w szafie sukienkę wisieć”, „W garażu na posadzce mam klucze leżeć”. Czy stosowanie takich wyrażeń jest dopuszczalne?
    Pozdrawiam ciepło
    Czytelniczka
  • nazwy osiedli
    27.11.2014
    27.11.2014
    Witam serdecznie.
    Proszę o wyjaśnienie. Interesuje mnie prawidłowa nazwa OSIEDLE KASZUBSKIE. Dodam, że adres budynku to: osiedle Kaszubskie 27. Według mnie i słownika PWN (zasada nr 18.25.1) „jeśli stojący na początku nazwy wielowyrazowej wyraz ulica, kościół, klasztor (…) jest tylko nazwą gatunkową (rodzajową), piszemy go małą literą, a pozostałe wyrazy wchodzące w skład nazwy – wielką literą”, np. osiedle Zawodzie. Czy więc poprawnie zapisałam adres – osiedle Kaszubskie 27?
    Pozdrawiam
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • (…) nie ma tak, że dobrze albo że niedobrze
    14.03.2019
    14.03.2019
    W jednym z popularnych w Polsce filmów na pytanie jednej z postaci Jak to jest być skrybą, dobrze? pada odpowiedź Wie pan, moim zdaniem nie ma tak, że dobrze albo że niedobrze.
    Fani tegoż filmu są podzieleni w sprawie zapisu tej odpowiedzi – jedni twierdzą, iż powinno się pisać niedobrze, a drudzy, że nie dobrze. Pytanie brzmi – jaki jest poprawny zapis partykuły nie w kontekście zadanego pytania w słowie niedobrze? Nie powinno być razem czy osobno?
  • niesubordynowany korespondent
    22.02.2013
    22.02.2013
    Dzień dobry!
    Chciałbym zadać dwa/trzy pytania (proszę wybaczyć niesubordynację).
    1. Czy media poprawnie nazywają zrzeczenie się kardynała Ratzingera papiestwa abdykacją? Czy powinniśmy mówić na przykład o renuncjacji?
    2. Czy nie ma sprzeczności w uznawaniu przez słowniki j. polskiego wyrazów typu: quality, venta, exodus przy jednoczesnym wykluczeniu przez RJP liter: v, q, x z polskiego alfabetu? Czy powinniśmy dążyć do spolszczania wyrazów, tj. diesel, weekend?
    Pozdrawiam
    Michał
  • Nováková, ale Novákowej, Novákową; Jiři, Jiřiego, Jiřiemu, Jiřim
    1.02.2018
    1.02.2018
    Szanowni Państwo,
    jestem tłumaczką czeskiego i słowackiego i często problem sprawia mi pisownia końcówek żeńskich nazwisk po polsku. W tekście występuje pani np. Nováková. Piszę o pani Novákovej czy Novákowej? Wspominam panią Novákovą czy Novákową? A jej mąż Jiří – z Jiřím czy Jiřim, Jiříego, Jiřiego czy Jiřego?

    Będę bardzo wdzięczna za rozwianie moich wątpliwości.

    Z poważaniem
    Magdalena Domaradzka
  • Odbyły się już trzy Kangury i Mam w domu wszystkie Tytusy
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowni Państwo,
    mam czasem wątpliwość w związku z liczbą mnogą i wielką literą. Np. konkurs matematyczny Kangur: Odbyły się już trzy Kangury/kangury? Liczba mnoga niejako kłóci się z jednostkową referencją nazwy własnej. Chodzi tu w końcu o trzy edycje konkursu Kangur, a nie trzy niezależne wydarzenia. Pytanie podobnego rodzaju: Mam w domu wszystkie Tytusy/tytusy? (komiksy).
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • O interpunkcji czy też oraz w przeciwieństwie do…
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    dwa pytania interpunkcyjne: 1. Czy do grupy połączeń spójników i innych wyrazów, o których mowa w regule [372] WSO, można zaliczyć czy też? 2. Czy frazę wprowadzaną przez wyrażenie w przeciwieństwie powinno się oddzielać przecinkami od reszty wypowiedzenia? Przykłady z Korpusu PWN wskazują, że taka praktyka przeważa.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • otwarli
    2.07.2007
    2.07.2007
    Witam Państwa,
    mam dwa pytania:
    1. Czy powiedzenie otwarli (np. drzwi) zamiast otworzyli jest błędem językowym, czy też jest dopuszczalne jako regionalizm w Małopolsce, skąd pochodzę?
    2. Skąd lub od czego pochodzi moje nazwisko: Ochał?
    Serdecznie dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego