Dzień dobry,
pytanie dotyczy języka używanego przed wojną i anachronizmów językowych w literaturze. Czytam teraz Morfinę Szczepana Twardocha, w której polski oficer w 39 roku używa na godziny określeń 17.00 i 22.00. Czy tak mówiło się przed wojną? (Zdawało mi się, że 5 i 10).
I ewentualnie dodatkowo, jeśli ktoś z Państwa czytał tę książkę: czy przed wojną mówiło się tak, jak mówią jej bohaterowie (chodzi mi o przekleństwa etc.)?
Dziękuję bardzo i pozdrawiam,
Małgorzata Werner

Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jerzy Buczek

Można użyć kreślę się z poważaniem. Czy poprawnie będzie kreślę się z pozdrowieniami lub kreślę się, pozdrawiając? Jeśli nie, to jak to sformułować?

Jakie jest uzasadnienie zalecenia, aby nie przenosić wyrazu po początkowej sylabie fi- ani przed końcową sylabą -li? (Zob. A. Wolański, Edycja tekstów, s. 25).

Witam,
czytając artykuł w jednej z gazet internetowych, natknąłem się na fragment: „(…) wydali komunikat, że to nie oni wymyślili reklamę na murze Służewca, i zamilkli. Pomiędzy mną a moim znajomym wywiązała się dyskusja na temat tego, czy przecinek przed i jest postawiony poprawnie. Niestety nie doszliśmy do porozumienia, dlatego zwracam się z prośbą do ekspertów o rozstrzygnięcie sporu.

Szanowni Językoznawcy!

Mam problem z następującym zdaniem: Fanom serialu zwyczajnie należy się, jeśli nie kilka kolejnych sezonów, to przynajmniej podsumowujący całość odcinek specjalny. A konkretnie – z przecinkiem przed jeśli. Czy faktycznie powinien tam być? Jakieś to jeśli inne tutaj niż zazwyczaj, a z drugiej strony bez przecinka wygląda to dziwnie.

Pozdrawiam,

Anna

Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy istnieje zasada interpunkcyjna, że przed słowem należy należy postawić przecinek, oraz o pomoc w określeniu poprawności znaków interpunkcyjnych w następującym zdaniu:
Przed rozpoczęciem korzystania z wody, należy w Dziale Obsługi Klienta naszego przedsiębiorstwa podpisać umowę na dostawę wody – rozliczanej wg opomiarowania, a po rozpoczęciu odprowadzania ścieków należy złożyć wniosek o zmianę umowy. Z poważaniem
Czytelnik

Dzień dobry,
Kolejny raz zamieszczam pytanie o przecinek przed słowem czy. Chodzi o sytuację, w której pierwsze wystąpienie tego słowa wprowadza zdanie podrzędne, a drugie łączy człony tego zdania. Np. „Nie wiem, czy mam tu postawić przecinek(,) czy nie”. W różnych źródłach spotykam się z różnymi wersjami. Na przykład w odpowiedziach Poradni przecinek przed drugim czy występuje, a z kolei profesor Miodek pisze, że tak być nie powinno („Zapytał, czy napije się kawy czy herbaty”). Czy jest to jakoś zróżnicowane (tzn. w pewnych przypadkach stawiamy przecinek, a w innych nie), a może obowiązuje tu dowolność?

W Słowniku interpunkcyjnym J. Podracki podaje, że wyrażenia typu imieniem…, nazwiskiem…, rodem… oddziela się przecinkiem jako dopowiedzenia. Podaje przykłady:
Do miast przybył podróżny, rodem z Czech, W chacie mieszkał gajowy, imieniem Szczepan, Dowódcą został pułkownik, nazwiskiem Wołodyjowski.
O ile w pierwszym jestem skłonny widzieć dopowiedzenie, w pozostałych widzę raczej frazę, która w całości określa jedną osobę i której wolałbym nie rozdzielać przecinkiem.
Czytelnik

Szanowni Państwo,
waham się nad interpunkcją w zdaniach: Kręci mnie to wszystkiego, to co mam innego robić(,) jak się uczyć?, Nie ma innej rady(,) jak to uczynić, Nie pozostaje nic innego(,) jak tylko walczyć do końca. Raczej postawiłbym przecinek, ale wątpliwość bierze się stąd, że w każdym z tych zdań możemy jak zamienić na niż — wprowadzające równoważnik z bezokolicznikiem. Co by Państwo doradzali?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik