z-tym-że
  • Z tej strony Jan Kowalski
    16.04.2008
    16.04.2008
    Szanowni Państwo,
    biorąc pod uwagę fakt, że niepoprawne jest sformułowanie: „Dzień dobry, z tej strony Jan Kowalski”, zastanawiam się nad poprawnością formy: „Dzień dobry, kłania się Jan Kowalski”. A może jestem w błędzie, bo obydwie formy są nie tyle dopuszczalne, ile wzorcowo poprawne (przepraszam za delikatny pleonazm)?
    Pozdrawiam
  • Które z was to zrobiło?
    5.06.2012
    5.06.2012
    Jaka jest różnica między ktoś z was i któreś z was? Jeżeli pytam mężczyzn i kobiet, to powiem: „Ktoś z was to zrobił?” czy „Któreś z was to zrobiło?”, a może „Które z was to zrobiło?”?
  • Dziękuję Ci lato, że byłoś…

    10.12.2010
    10.12.2010

    Dzień dobry!

    Jak w liście do uosobionego Lata użyć konstrukcji: „Dziękuję Ci Lato, że…”. Temat zadania i podana konstrukcja jest w jednym z podręczników dla III klasy SP. Dla córki Lato to Pani Lato, więc napisała: „Dziękuję Ci Lato, że byłaś…”. Ostatecznie wybrałyśmy formę: „Dziękuję Ci Lato, żeś było itd…”. Czy możliwa jest konstrukcja: „Dziękuję Ci Lato, że byłoś…”?

    Pozdrawiam i mam nadzieję na rychłą odpowiedź.

    Agnieszka

  • Czy cofamy przecinek w wyrażeniu w ten sposób, że…?
    10.10.2017
    10.10.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zwrocie w ten sposób że obowiązuje zasada cofania przecinka, wobec czego przecinek należy postawić przed całym tym wyrażeniem, czy nie i wobec tego przecinek należy postawić przed że (np. Sąd zmienił wyrok[,] w ten sposób[,] że (…)).

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Zrób to tak, żebym(,) wychodząc z domu, już to miał
    4.12.2015
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    mam kłopot interpunkcyjny ze zdaniem Zrób tak, żebym(,) wychodząc z domu, już to miał.
    Wiem, że frazy oparte na imiesłowie przysłówkowym oddziela się obustronnie przecinkiem. Wiem też, że pomija się jeden z przecinków, jeśli miałby spowodować wydzielenie spójnika, np. Zrobiłem tak, że wychodząc z domu, mogłem…, i że zasada ta dotyczy też zaimka względnego który. A co ze spójnikiem z dołączoną partykułą, jak np. rzeczone żebym?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Dlaczego [o] nosowe to „a” z ogonkiem?
    7.10.2019
    7.10.2019
    Ciekawi mnie, dlaczego [ą] nie zapisujemy jako „o z ogonkiem” i umieszczamy w alfabecie po A, z których chyba niewiele ma wspólnego.

    z poważaniem
    EZ
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
  • problemy z Charliem
    29.07.2016
    29.07.2016
    Adam Wolański w Edycji tekstów (s. 93) podaje odmianę: Charlie, Charlie’ego, Charlie’emu, z Charlie’m. Reguła [248] Wielkiego słownika ortograficznego PWN każe jednak nazwy osobowe na -i, -ie zapisywać bez apostrofu (zob. np. hasło Chaplin: Charliego, Charliemu, z Charliem); podobnie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (s.v. Charlie). Który wariant jest Państwa zdaniem lepszy?
  • właśnie, jasne, oczywiście, pewnie (,) że…

    12.10.2022
    12.10.2022

    Byłam zainteresowana zwrotami niejako utartymi, które nie są zdaniami podrzędnymi: Właśnie że tak/nie; Jasne że tak/nie; Oczywiście/Pewnie że tak/nie. Znalazłam kilka porad: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Wlasnie-ze;16931; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przecinek-przed-ze;16504.html, odpowiedzi wydają się sprzeczne. Intuicyjnie nie postawiłabym przecinka w podanych powyżej zwrotach, natomiast postawiłabym go, jeśli po Jasne/Oczywiście/Właśnie itp. następuje zdanie podrzędne. Proszę o poradę

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego