zasada
  • zapis cyfrowy na początku zdania
    21.12.2012
    21.12.2012
    Szanowni Państwo,
    spotkałem się z wieloma opiniami, iż nie należy zaczynać zdania od cyfry. Pytanie moje więc brzmi: czy zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny możemy rozpoczynać zdania od cyfry? Na przykład: „17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”. Czy może poprawniej brzmiałoby zdanie: „Dnia 17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Czytelnik
  • zapis liczb
    7.03.2006
    7.03.2006
    Dzień dobry.
    Mam pytanie o to, jak zapisywać liczby w tekście, np. w artykule zawierającym pewne dane liczbowe, ale nie w nadmiarze. Jednocyfrowe zapisuję z reguły słownie (cyfry pozostawiam np. w wyliczeniach 1-5 owiec, 8 psów), a dłuższe – cyframi, ale pełne setki – zazwyczaj słownie. Czy popełniam błąd, mieszając rodzaje zapisu? I czy jest tutaj jakaś dobra zasada?
    Małgorzata
  • zapis liczebników
    9.02.2006
    9.02.2006
    Szanowni Państwo, chciałam jeszcze raz zapytać o pisownię liczebników – czy w jednym tekście, a nawet na jednej stronie można napisać liczebniki za pomocą słów i cyfr. Np. „W więzieniach było tysiące osób. Dwie trzecie skazanych wraca do więzienia, 20 % nieletnich i 55 % dorosłych”, „W ośrodkach zamkniętych jest dwa miliony (czy 2 mln?) uchodźców”, „Jedna na czterdzieści dwie osoby choruje na raka”, „4 tys. więźniów pozostanie tam do końca życia”.
    Dziękuję za pomoc,
    Małgorzata Płazowska
  • ze spuszczoną głową i chlipiąc
    14.01.2011
    14.01.2011
    Szanowna Poradnio,
    piszemy: „Podszedł ze spuszczoną głową”, „Podszedł, chlipiąc”. Jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniach złożonych, jeśli nie traktować: i ze spuszczoną głową (I) oraz (ze spuszczoną głową) i chlipiąc (II) jako dopowiedzeń:
    I. Podszedł, chlipiąc(,) i ze spuszczoną głową.
    II. Podszedł(,) ze spuszczoną głową i chlipiąc.

    Dziękuję
    Michał Gniazdowski
  • Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych

    5.11.2023
    5.11.2023

    Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?

  • złota reguła
    29.12.2006
    29.12.2006
    Czy błędem jest napisanie wielkimi literami określenia Złota Reguła w odniesieniu do słynnej zasady wyrażonej przez Jezusa w Kazaniu na Górze (Mateusza 7, werset 12)? Niektórzy argumentują, że tylko pierwsza [litera] może być duża, ale Słownik poprawnej polszczyzny prof. Doroszewskiego (PWN, 1980) na s. 305 zdaje się akceptować pisanie dużymi literami ze względów uczuciowych i grzecznościowych i dopuszcza znaczną swobodę.
  • złożenia wieloczonowe
    7.10.2012
    7.10.2012
    Mam problem z połączeniem członów: społeczno-, senso- i motoryczny. Piszemy: staro-cerkiewno-słowiański i supereksdziewczyna (i jak sądzę: cerkiewnopostsłowiański i postcerkiewnosłowiański). Wydaje mi się, że cząstkę senso- należy traktować tak samo jak sensoryczno-, a nie np. przedrostek samo post-, więc napiszemy: społeczno-senso(ryczno)-motoryczny, niezależnie od tego, czy chodzi o sens: 'motoryczny pod wpływem zmysłów i otoczenia' czy 'zmysłowo-ruchowy o charakterze społecznym'. Czy mam rację?
  • żółto-brunatno-zielony?
    26.05.2008
    26.05.2008
    Zgodnie z zasadą [186] WSO piszemy z łącznikami „przymiotniki trójczłonowe, w których dwa pierwsze człony są bliższym określeniem trzeciego”. Są dwa przypadki: 1. i 2. człon równorzędne (północno-wschodnio-polski – północna i wschodnia Polska) albo 1. określa 2. (staro-cerkiewno-słowiański – starocerkiewny słowiański). Dlaczego więc jednak żółtobrunatnozielony? Budowa analogiczna: chodzi o żółtą i brunatną (w odcieniach) zieleń, względnie żółtobrunatną zieleń.
    Pozdrawiam,
    Michał Gniazdowski
  • agrestoporzeczka i malinojeżyna
    3.07.2010
    3.07.2010
    Agrestoporzeczka czy agresto-porzeczka? Malinojeżyna czy malino-jeżyna?
  • ale i choć
    15.10.2011
    15.10.2011
    Czy fragmenty zdania zaczynające się od ale, choć itp. powinny być „wyprzecinkowane” z obu stron (czyli potraktowane jak wtrącenie), czy przecinek wolno postawić tylko przed tymi wyrazami? Przykłady:
    Mechanizm wyświetlania możliwych, ale chwilowo niedostępnych, opcji sprawdził się.
    Mechanizm wyświetlania możliwych, ale chwilowo niedostępnych opcji sprawdził się.
    Sequel okazał się godną, choć już odrobinę odmienną, kontynuacją.
    Sequel okazał się godną, choć już odrobinę odmienną kontynuacją.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego