-
Zagadkowy cywił
6.05.20236.05.2023Szanowni Eksperci,
Julian Tuwim w wierszu z 1936 r. „Gwiżdżąc sobie a muzom na ulicy poeta rozmyśla o kompetencjach władzy” użył kilkakrotnie wyrazu cywił zamiast spodziewanego cywil (np. „Cywił ci ja, cywił, / Piękna to pozycja, / Dla mnie nie jest żandarm, / Dla mnie jest policja!”). Czy taki zapis to inwencja poety, czy też faktycznie istniała kiedyś taka oboczność? Nie znalazłem wyrazu cywił w żadnym ze znanych mi słowników.
Z wyrazami szacunku
Piotr Albin Michałowski
-
zagramaniczna kożelanka16.09.201316.09.2013Czy istnieje jakiś uczony wyraz (coś jak paronim czy afektonim) określający wyrazy typu zagramaniczny, stety, kożelanka – czyli takie, które nie mają wstępu do słowników, ale używane są dość powszechnie, przy czym niemal wyłącznie z przymrużeniem oka?
Czy wymieniony wśród przykładów wyraz zagramaniczny rzeczywiście jest tylko takim żartem językowym, czy wpierw był „wyrazem na serio” (np. w jakiejś gwarze)? -
zajechać, zajeździć, zajeżdżać
15.12.202315.12.2023Często spotykam się z formą „zajechać” używaną zamiast „zajeźdźić” w kontekście intensywnego zużywania przedmiotów. Czy jest to uznawane za błąd językowy, czy może być akceptowalne jako mniej formalna alternatywa?
-
Zajefajnie
19.02.202119.02.2021Dzień dobry,
mój kolega Wojciech L. zasiał we mnie wątpliwości związane ze słownictwem. Twierdzi on, powołując się na autorytet prof. Bralczyka i prof. Miodka, iż zajefajnie jest normalnym słowem, należącym do poprawnej polszczyzny. Posiadany przeze mnie słownik poprawnej polszczyzny jednak tego słowa nie zawiera, ale też jest on z 2004 roku. Czy kolega ma rację?
-
Zakluczać, przekluczać, zamykać na klucz 21.01.201921.01.2019Szanowni Państwo które ze zdań jest poprawne:
1. Po wyjściu z domu proszę przekluczać drzwi wejściowe.
2. —- „ —- zakluczać – „ – .
3. —– „ —- zamykać drzwi na klucz.
Dziękuję i pozdrawiam. Katarzyna
-
zakole
7.02.20237.02.2023Szanowna Redakcjo,
proszę o rozwianie moich wątpliwości, czy terminu zakole możemy używać w odniesieniu do zatoki, czy tylko w odniesieniu do rzeki.
-
za pisownią czy za wymową?4.09.20134.09.2013W pewnej książce jest postać o imieniu Irimias. Zaskakujący był miejscownik – nie o Irimiasie, lecz o Irimiasu. Dopiero po chwili konsternacji dotarło do mnie, że to z węgierskiego, że imię wymawia się przez [sz] na końcu, a więc wszystko gra, tylko wygląda dziwnie.
Jest jednak w WSO Polańskiego inne węgierskie nazwisko – Kertész. W Msc. o Kertészu. Skoro wymawia się je [kertes], to czy nie powinno być o Kerteszie? -
zaprzeczone imiesłowy jeszcze raz22.07.200222.07.2002Jak należy poprawnie napisać: nie spokrewniony czy niespokrewniony? W encyklopedii pod hasłem konwergencja przeczytałam, iż jest to „podobieństwo cech występujące u organizmów nie spokrewnionych ze sobą”, a wydaje mi się, że jeśli imiesłów używany jest w znaczeniu przymiotnikowym, to ma łączną pisownię. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii. Dziękuję
-
zastępca20.10.200320.10.2003Jak poprawnie powinienem zatytułować służbowe pismo do zastępcy komendanta: „Pan Zastępca Komendanta” czy „Pan Komendant”?
-
za to w znaczeniu 'dlatego'6.09.20116.09.2011Witam!
Chciałbym zapytać o następującą rzecz: moi znajomi, którzy pochodzą z okolic Radomia, używają często formy za to, że w zdaniach, w których ja używam formy dlatego, że, np. „Jest bardzo zimno w domu, ale może za to, że na dworze jest zimno”. Czy to jakieś wyrażenie regionalne, typowe dla województwa mazowieckiego? Dziękuję z góry za odpowiedź.
Serdecznie pozdrawiam.
Paweł Łyś