Spieramy się ze znajomymi na temat sformułowania często spotykanego z okazji rozmaitych konkursów: pierwsze 10 osób, które nadeślą prawidłową odpowiedź czy może pierwsze 10 osób, które nadeśle prawidłową odpowiedź? A może 10 pierwszych osób, które…? A może zmiana z pierwsze 10 osób na 10 pierwszych osób ma tu znaczenie?
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.

Szanowni Państwo,
moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?

Pozdrawiam

Dlaczego tytuły ksiąg biblijnych piszemy wielkimi literami (Księga Rodzaju, Księga Wyjścia, Księga Sędziów, Księga Liczb)? Jak poprawnie napisać tytuł księgi: Pieśń nad Pieśniami czy Pieśń nad pieśniami? Spotkałam oba rodzaje pisowni.

Jak powinno się adresować pisma urzędowe (nagłówek):

p.o. Dyrektora Departamentu X
Pan Jan Kowalski

czy też

p.o. Dyrektor Departamentu
Pan Jan Kowalski

Wzbudza to u mnie w pracy gorące polemiki, dlatego będę wdzięczna za udzielenie odpowiedzi.
Joanna Leśniewska

W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

Szanowni Państwo,

skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

Pozdrawiam, P.R.

Skąd się wziął wyraz podkaszarka, bo jeżeli od koszenia, to powinno się chyba pisać podkoszarka? Czy podkaszarka służy do podkaszania, czy jest to coś związanego z kaszą? Przecież mówi się, że trzeba coś podkosić, a nie podkasić.
I jeszcze jedno. Często czytam i słyszę np. że w wypadku, kiedy nie wyrazi się zgody… itd. Uważam, że poprawniej byłoby w przypadku, kiedy… Słowo wypadek kojarzy mi się z czymś nieprzyjemnym. Czy słusznie?
Pozdrawiam
Ira

Chciałbym się dowiedzieć, jakie są w języku polskim możliwości poprawnej odpowiedzi na pytanie przeczące „Nie poszedłeś dzisiaj nad rzekę?” – czy odpowiedzieć „Tak, nie poszedłem”, czy „Nie, nie poszedłem”? Który wariant odpowiedzi jest poprawny? Jeśli oba, to być może któryś z nich jest „bardziej poprawny” – dlaczego?
Gdzie (w jakiego rodzaju podręcznikach) mógłbym samodzielnie wyszukać odpowiedzi na to pytanie?
Dziękuję, pozdrawiam,
Grzesiek Korusiewicz

Szanowni Eksperci,

chciałbym poznać Państwa opinię na temat poprawności zapisu p.o. dyrektora i dopuszczalności jego stosowania w pismach urzędowych. Wiem, że temat przewijał się przez Poradnię wielokrotnie i że słowniki dają pierwszeństwo zapisowi  p.o. dyrektor, a formę  p.o. dyrektora traktują jako potoczną. Natrafiłem jednak na artykuł Macieja Malinowskiego stawiający tę sprawę w nieco innym świetle: https://obcyjezykpolski.pl/tylko-p-o-dyrektora.

Z wyrazami szacunku

Piotr Michałowski

Szanowni Państwo,
mam pewne pytanie z zakresu terminologii botanicznej. Mianowicie, jak wygląda deklinacja nazwy rośliny pokrzyk wilcza jagoda? Szczególnie chodzi mi o jej brzmienie w narzędniku. Spotkałam się z dwiema formami: z pokrzykiem wilczą jagodą oraz z pokrzykiem wilczej jagody – z tą drugą zaś częściej niż z pierwszą. Proszę zatem o fachową opinię.

Łączę wyrazy szacunku
M. Kowalska