-
Nie konsensualny, a więc jaki?25.01.200325.01.2003Witam Państwa,
chciałabym odnaleźć w języku polskim antonim słowa konsensualny. Czy istnieje jedno słowo oddające angielskie pojęcie dissensual, które jest opozycją do angielskiego słowa consensual? W Słowniku wyrazów obcych Kopalińskiego znalazłam: „konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na coś. Etym. – łac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zob. kom-; sens”.
Utworzony od tego rzeczownika termin konsensualny występuje w polszczyźnie (vide umowa konsensualna). Zamieszcza go także Państwa słownik: „konsensualny praw. będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron, p.-łac. consensualis”. Natomiast nie potrafię odszukać jego antonimu. Będę wdzięczna za wszelką pomoc.
Marta Hudak -
O tzw. osobatywach
30.12.202330.12.2023Jakie jest stanowisko językoznawców odnośnie stosowania form rodzaju „osoba nauczycielska”, „osoba redaktorska” itd.? Czy zatem zamiast sprzątaczki będzie „osoba sprzątacka”? W tym potworku językowym gryzie mnie żeńska forma gramatyczna słowa „osoba”. Czy nie byłoby inkluzywniej mówić „osobo sprzątackie”, „osobo nauczycielskie”?
-
pan czy Pan?4.12.20134.12.2013Dzień dobry!
Znam główną regułę mówiącą, kiedy używa się dużej, a kiedy małej litery w wyrazie pan/pani. Jednak nie wiem które kryterium zastosować do zdania „Serdecznie dziękujemy / p(P)anu / Serdeczne podziękowania dla p(P)ana / XY za zgodę na bezpłatne użycie czcionek j(J)ego autorstwa w niniejszej książce”. Z jednej strony jest to fakt dotyczący tego pana (małe litery), a z drugiej zwracam się do niego, chociaż nie bezpośrednio (duże litery).
Dziękuję za odpowiedź.
M Kulczycki
-
p.o.9.04.20119.04.2011Moje pytanie dotyczy sformułowania pełniący obowiązki. Słowniki zalecają, by po skrócie p.o. użyć rzeczownika połączonego ze skrótem związkiem zgody (np. „Rozmawiał o tym z p.o. dyrektorem szkoły”). Czy zasada używania związku zgody dotyczy również nieskrótu (np. „Rozmawiał o tym z pełniącym obowiązki dyrektorem szkoły”)? Zdrowy rozsądek każe użyć związku rządu („Rozmawiał o tym z pełniącym obowiązki dyrektora…”).
-
problemy transkrypcji z rosyjskiego17.03.201417.03.2014Szanowni Państwo,
jak należy oddać w transkrypcji rosyjskie что, чтобы – za pomocą cz czy sz? Słownik mówi, że rosyjską literę ч zapisujemy jako cz, ale w tych wyrazach jest ona wymawiana jako sz, stąd moje wątpliwości. Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
Z poważaniem
Weronika Girys-Czagowiec -
rondo Śródka
17.03.202117.03.2021W Poznaniu mamy Rondo Śródka – https://pl.wikipedia.org/wiki/Rondo_%C5%9Ar%C3%B3dka. Proszę o informację, jak powinno się odmieniać jego nazwę. Ostatnio, podczas rozmowy z kolegą, nie byłem pewien, czy powinienem powiedzieć, że jadę z "Ronda Śródka" czy może "Ronda Śródki" (a może poprawna forma brzmi jeszcze inaczej). Poza tym czy słowo "rondo" powinno być pisane wielką literą? Bo z jednej strony jest to określenie rodzaju skrzyżowania, ale z drugiej można przyjąć, że stanowi ono część nazwy.
-
różności15.11.200115.11.2001Szanowna Redakcjo,
1. Mam kłopot z wyrażeniem w międzyczasie. Wydaje się, że już na dobre zadomowiło się w języku, i to nie tylko potocznym. Czy nadal jest ono niepoprawne, czy też jest już dopuszczalne w języku literackim i można go użyć w książce? Trudno je czymś zastąpić.
2. Jaka jest poprawna forma wyrażeń typu 14,5 tony bomb / 14 ton bomb oraz spadło 1054 bomb / spadły 1054 bomby?
3. Uchodźctwo czy uchodźstwo? Mam dwa słowniki i każdy podaje co innego (PWN versus Ossolineum).
4. Jaka powinna być forma czasownika w wyrażeniu „Bell P-39Q Airacobra został przydzielony…” / „Bell P-39Q Airacobra została przydzielona…”. Bell to nazwa producenta, P-39Q – oznaczenie fabryczne, a Airacobra to nazwa własna tego samolotu.
Pozdrawiam serdecznie. -
Składnia liczebników
15.06.202315.06.2023Odmiana wyrażeń przyimek liczebnik rzeczownik
W wyrażeniu przyimek + rzeczownik przyimek decyduje o przypadku rzeczownika. Liczebniki również odmieniają się przez przypadki np. dwóch studentów.
Czy poprawne jest stwierdzenie, że przy wyrażeniu przyimek + liczebnik + rzeczownik to przyimek decyduje o przypadku liczebnika i rzeczownika np. dla dwóch studentów (dopełniaczI, z dwoma studentami (narzędnik), o dwóch studentach (miejscownik) ? Czy zawsze liczebnik i rzeczownik będą miały taki sam przypadek ?
-
Słowo trianacja
31.07.202131.07.2021W powojennym tekście odczytuję w kronice słowa proboszcza: dostałem zezwolenie na na trinację i obecnie ja (....).
-
śrubstak5.11.20025.11.2002Jeden z bohaterów opowiadań Żeromskiego był „prezesem najweselszej pod księżycem konfraterni tzw. śrubstaków”. Co to znaczy? Co oznacza słowo śrubstak ogólnie i w tym kontekście? Dziękuję za odpowiedź.