Szanowni Państwo,

chciałbym się upewnić, czy dobrze rozumiem zasady transkrypcji alfabetu ukraińskiego zawarte w SO PWN. Według par. 78.B. znak miękki należy oddawać znakiem zmiękczenia, a nie apostrofem. W przykładowych wyrazach znak zmiękczenia (´, prim) jest dostawiony do litery reprezentującej zmiękczoną spółgłoskę, ale w transkrypcji wyrazu князь użyto litery „ź” (kniaź). Czy można stąd wywieść zasadę, że jeśli dana litera alfabetu polskiego ma swój odpowiednik z akutem (ć, ń, ś, ź), znakiem zmiękczenia jest ten właśnie znak diakrytyczny, natomiast znak ´stosujemy do pozostałych liter? Innymi słowy: czy український = ukrajinśkyj czy raczej ukrajins´kyj?

Z pozdrowieniami,

LK

Szanowni Państwo!
Problem dotyczy szczegółowych zasad odmiany imion i nazwisk włoskich, takich jak np. Gianluca.

Wiadomo, że kiedy dochodzi do zmiękczenia, końcówkę zapisujemy zgodnie z polską wymową, tj. Gialuca, ale Gianluki (c:k).

Spotkałam się jednak ostatnio z argumentem, że w języku włoskim |e| wywołuje zmiękczenie w wymowie i podobnie należałoby traktować polskie ę.

Jak należy zatem odmieniać w bierniku: Gianlucę czy Gianlukę?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

od wczoraj biorę udział w gorącej dyskusji dotyczącej odmiany obcych nazw własnych przez przypadki. Konkretnie sprawa dotyczy klubu Benfica Lizbona. Chciałbym zapytać, czy mamy piłkarzy Benfiki czy Benfici? Rywal gra z Benficą czy Benfiką? W jaki sposób traktować końcówki takich nazw? Inny przykład to np. gazeta Marca - czytamy Markę czy Marcę?

Z poważaniem,

Jędrzej Antkowiak

Witam! Mam pewien problem: jeśli głoska zmiękczona jest jednocześnie sylabą (na przykład ni w wyrazie zniszczył), to jest traktowane jako jedna głoska. Za to pewien mój nauczyciel języka polskiego upierał się, że i i ni w zniszczył trzeba traktować jako osobną głoskę, bo, cytuję „Co tworzy tę sylabę? I! Musi być charakteryzowana osobno!”. Czy rzeczywiście tak trzeba?

Witam!
Od dawna nurtuje mnie sprawa czasownika ciąć, którego rdzeń zmienia się w zależności od formy gramatycznej. Mówimy: pocięty papier, on ciął, będziemy ciąć, ale również: tnące nożyczki, ja potnę, ona tnie. Czy kiedyś były to dwa czasowniki o odmiennych znaczeniach?
Z góry dziękuję
Michalina Wrzalik

Jak powinno się transkrybować znak miękki po rosyjskich literach с i з, np. w słowach письмо i князь? Z WSO PWN nie wynika jasno, czy kreskę powinno się postawić po literach s i z, czy też nad nimi – w praktyce spotykam się z różnymi wersjami (np. pis'mo oraz piśmo). Moim zdaniem zmiękczone s' i z' lepiej oddają rosyjskie dźwięki niż miękkie ś i ź. Czy mam rację?

Proszę o rozstrzygnięcie: czy w transkrypcji (nieuproszczonej) nazwisk ukraińskich i rosyjskich нь (сь) powinno przejść w ń (ś), czy w n´ (s´)? Kłopot z interpretacją bierze się ze sformułowania „znak zmiękczenia” („ь oddajemy przez ´ — znak zmiękczenia”) oraz z przykładu „князь — kniaź” w opisie reguł transkrypcji dla języka ukraińskiego.
Dziękuję.

Szanowni Państwo!
W podręczniku do nauki stenografii wydanej w 1908 roku jest napisane, że: „w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych [tj. b', k', p', w'] się nie oznacza i nie pisze”, dlatego należy pisać drób, drop i paw. Dla osoby posługującej się współczesnym językiem polskim takie przykłady są niezrozumiałe – przecież w tych słowach nie ma żadnych zmiękczeń! Czyżby w tamtych czasach mówiło się dróbi, dropi i pawi?
Z góry dziękuję za odpowiedź!

Od jakiegoś czasu dyskutujemy nad poprawną deklinacją obcej nazwy własnej Gothic. Spór dotyczy tego czy zamieniać c na k tylko, gdy jest ono zmiękczane, tj. wyłącznie w narzędniku (Gothikiem), czy w każdym przypadku oprócz mianownika, tj. Gothic, Gothika, Gothikowi, etc.

Z góry dziękuję za odpowiedź.