znaczeniowy
  • różności
    7.09.2001
    7.09.2001
    Droga Redakcji,
    Zachęcona dotychczasową współpracą pozwolę sobie wysłać kolejne pytania:
    1. Często słysze w kościele w czasie mszy św. zwrot: wysłuchaj nasze prośby. Coś mi wtedy „zgrzyta”, bo wydaje mi się, że poprawna wersja powinna być w bierniku, tzn. wysłuchaj naszych próśb. Która wersja jest właściwa?

    2. „Ktoś z branży” (bibliotekarskiej) powiedział mi, ze forma starodruki jest niewłaściwa (potoczna), i poprawnie powinno być: stare druki. Czy to prawda?

    3. Czy jest różnica znaczeniowa pomiędzy stiukiem a sztukaterią. W dostępnych mi słownikach nie udało mi się znaleźć jednoznacznej odpowiedzi (chodzi mi konkretnie o określenie „takiego coś” z gipsu na suficie lub ozdobnej listwy biegnacej pod sufitem dookoła ścian). Czy należy to nazwać stiukiem, czy sztukaterią? Jeżeli pytanie wykracza poza zakres porad świadczonych przez Państwa, prosze zignorować.

    4. Wprawdzie pytanie dotyczy łaciny, ale „zadomowionej” w naszym języku. Czy poprawnie jest de gustibus non disputandum est (z orzeczeniem na końcu), czy de gustibus non est disputandum (zmieniony szyk).

    Serdecznie pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
  • Różności redakcyjne
    25.10.2018
    25.10.2018
    Dzień Dobry,
    Jestem na końcowym etapie redakcji mojej rozprawy doktorskiej i napotkałem na następujące problemy:
    1. Jak poprawnie określić transakcję, która została przeprowadzona przy wykorzystaniu karty płatniczej?
    a) Transakcja kartowa
    b) Transakcja płatnicza przeprowadzona kartą
    c) Transakcja elektroniczna przeprowadzona kartą płatniczą
    d) Transakcja płatnicza z wykorzystaniem karty płatniczej
    e) Różne kombinacje powyższych słów
    Być może kilka określeń jest prawidłowych? A może mają Państwo jakieś inne propozycje?
    W szczególności tytuł jednego rozdziału mojej rozprawy brzmi Ogólny przebieg transakcji elektronicznej przeprowadzonej kartą płatniczą i pytanie, czy jest on poprawny?

    2. Czy określenie protokół autoryzacyjny lub protokół autoryzacji jest poprawne? Chodzi o protokół, który wykorzystują systemy płatności elektronicznej do uzyskania autoryzacji dla transakcji płatniczej.

    Z poważaniem,
    Czytelnik
  • rzec
    12.05.2008
    12.05.2008
    Bardzo proszę o podanie odmiany czasownika rzec przez osoby w czasie teraźniejszym. Problem mam głównie z pierwszą osobą liczby pojedynczej (rzeczę czy rzekę?) oraz trzecią osobą liczby mnogiej (rzeczą czy rzeką?).
  • Sady
    30.10.2019
    30.10.2019
    Opisując wygląd swojej koleżanki, moja mama określiła ją słowem sada. Nigdy nie spotkałem się z takim słowem, więc poprosiłem o wyjaśnienie. Sady to według niej ktoś o ciemnej karnacji. Dodała, że często słyszy takie określenie, jednak znajomi, których o to zapytałem, go nie znają. Czy taki przymiotnik rzeczywiście funkcjonuje? Czy może jest to regionalny synonim słowa śniady albo smagły? Te słowa są zbliżone w brzmieniu i znaczeniu.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • salon
    28.02.2005
    28.02.2005
    Chciałbym poznać Państwa pogląd odnośnie do statusu czy też obecnego znaczenia wyrazu salon. Dzisiaj najczęściej jest on używany do nazywania pokoju gościnnego w mieszkaniu. Znajomi kupują mieszkania i za każdym razem pojawia się w ich wypowiedziach wyraz salon („salon z aneksem kuchennym”, „jak urządziłeś salon?”, „ile metrów ma twój salon?”). Dzisiaj na kursie francuskiego tłumaczyliśmy nazwy pomieszczeń w mieszkaniu. Kiedy zwróciłem prowadzącej i grupie uwagę, że w większości mieszkań są raczej pokoje gościnne, ewentualnie dzienne (kiedyś mówiło się pokój stołowy, na przykład moi rodzice tak mówili), że na salon niewiele osób może sobie pozwolić, choćby z racji niewielkiego metrażu tegoż pomieszczenia – to spotkałem się z reakcją lekkiego niedowierzania. ISJP potwierdza moje stanowisko. USJP (w porównaniu do ISJP) odżegnuje się trochę od tradycyjnego znaczenia tego słowa i nadaje mu bardziej powszechny charakter (czyżby pod wpływem mody językowej?). Być może jestem przewrażliwiony na punkcie maksymy „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ale jeśli przeciętne polskie mieszkanie będzie wyposażone w salon (może w salonie czujemy się lepiej lub bardziej dowartościowani), to jak nazwać pomieszczenia, które istotnie zasługują na to miano? Moim zdaniem jest to nadal nadużycie, a bezrefleksyjne powtarzanie za kimś słów czy wyrażeń modnych – cokolwiek smutne.
  • sam i samego
    1.10.2014
    1.10.2014
    Jaka jest różnica znaczeniowa w sformułowaniach: „Nie poznawał sam siebie” oraz „Nie poznawał samego siebie”? Czy obie formy są poprawne i wskazane?
  • samobadanie?
    13.10.2008
    13.10.2008
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest pojęcie samobadanie? Czy też lepiej używać sformułowania samodzielne badanie? Będę zobowiązana za odpowiedź.
  • sankcjonować

    5.05.2022
    5.05.2022

    Szanowna Redakcjo.

    „Ich śmiertelnymi wrogami byli zarówno wszyscy ci, którzy nie uznawali wolności totalnej, czyli wojsko służby specjalne, politycy, jak wszystko to, co sankcjonowało ich prawny i finansowy byt”.

    Czy czasownik „sankcjonować” jest użyty w tym kontekście znaczeniowym jako nadawać moc prawną , zatwierdzać , czy może karać?

    Natknąłem się na poradę ,w której kwestionuje się poprawność użycia „sankcjonować „ w znaczeniu „karać” w tekstach prawniczych.

    Z wyr. szac.

    M

  • sądowo-administracyjny, materialno-prawny
    27.10.2005
    27.10.2005
    Jak poprawnie pod względem ortograficznym napisać słowa: sądowoadministracyjny (sądowo-administracyjny) oraz materialnoprawny (materialno-prawny)?
    Dziękuję.
  • semem i semantem
    17.03.2005
    17.03.2005
    Witam
    Co oznaczają terminy semem i semantem?
    Dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego