-
Zimne formy
7.02.2022W tłumaczonym przeze mnie poradniku często pojawiają się zwroty do adresata. Nie chcę ograniczać adresata rodzajowo ani stosować "zimnych" form bezosobowych. Najlepszym rozwiązaniem wydaje mi się forma męska, która - jak mi się wydaje - obejmuje też kobiety. Czy mam rację?
-
Zjadł omlet czy zjadł omleta? 2.11.20162.11.2016Mam wątpliwość ze zdaniem z zeszytu do klasy pierwszej:
Mama ma (w domyśle jednego) omleta
czy
Mama ma (jeden) omlet.
Dzieci znają niewiele liter, mają uproszczone czytanki, ale czy powinno być omlet czy omleta, a może obydwie formy są poprawne?
Bardzo dziękuję za odpowiedź, gdyż nurtuje mnie to od kilku dni.
J. Marcinkiewicz
-
Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)
6.02.20216.02.2021Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(
Zwroty te widoczne są:
* na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”
* na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”
* a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”
Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”
-
Zmatowić
7.03.20227.03.2022Dzień dobry,
jak brzmi tryb rozkazujący czasownika zmatowić: zmatowij czy zmatuj?
Z wyrazami szacunku
Magdalena Kastelik
-
znaki diakrytyczne30.01.200730.01.2007Według jakiej zasady zachowywać lub pomijać kreseczkę nad samogłoskami w węgierskich i hiszpańskich nazwach własnych? W WSO PWN bardzo niejednolicie: Janos Kadar lub Janos Kádár (ale nie oryg. János Kádár), Bela Bartók (nie Bela Bartok i nie oryg. Béla Bartók); Papp ma tu na imię Laszlo, ale Gyurkó – László; są: Velázquez, Ramón Gómez de la Serna, Miró – ale i Malaga, Calderon, Placido Domingo (nie oryg. Málaga, Calderón, Plácido).
Michał Gniazdowski – Warszawa -
znaki diakrytyczne w nazwach obcych
6.02.20086.02.2008Słownik ortograficzny zaleca pisać Almodóvar, ale Peron, nie Perón; Kodály, ale Kalman, nie Kálmán. Z czego wynika ta nierówność w podejściu do diakrytyki? Dlaczego Bartoka z dawnych wydań zmieniono na Bartóka i Bartok znikł, skoro Kadarowi/Kádárowi „przysługuje” oboczność? Dlaczego znaki diakrytyczne znad a, e, i, u, y można usuwać tylko w przypadku języków słowiańskich (https://sjp.pwn.pl/zasady/71-Zapisywanie-slowianskich-nazw-wlasnych-zawierajacych-swoiste-znaki-lacinskie;629646.html), a nie ma odpowiedniej zasady dla niesłowiańskich? (czyżby „gwałt na oryginale” był lżejszy)?
-
z nie bylekąd22.06.201422.06.2014W słowniku ortograficznym można znaleźć następujące pary: gdzie – skąd; nigdzie – znikąd; gdzie indziej – skądinąd; nigdzie indziej – znikądinąd; byle gdzie – z bylekąd. Intryguje mnie, dlaczego akurat z bylekąd, a nie zbylekąd, ale nie o to chcę spytać, bo wyjaśnieniem jest pewnie zwyczaj i konwencja. Chciałbym zapytać o pisownię analogicznego odpowiednika dla wyrażenia nie byle gdzie. Waham się między formami z nie bylekąd i z niebylekąd.
-
znienacka9.01.20039.01.2003Chciałabym się również dowiedzieć, dlaczego pisze się znienacka, a nie z nienacka.
-
znów o Medjugorie29.12.200929.12.2009Szanowni Państwo,
wciąż istnieje problem zapisu nazwy Medjugorie. Dr Jan Grzenia zalecił pisownię Medziugorje, Medjugorje lub Medjugorie. KSNG ustaliła zapis Medziugorie. Nie mogę znaleźć ustaleń KJR, na które powołuje się witryna Medziugorje. Polskie rzeczowniki nie mają końcówki -je, czy za poprawną nie należałoby więc przyjąć formę zapisu z końcówką -ie? -
z odrobiną przesadnej troski o adresata22.06.201522.06.2015Szanowni Państwo,
chciałem zapytać, jak daleko sięgają językowe zwyczaje grzecznościowe. Czy kiedy używamy w korespondencji takich zaimków jak my, wy, nasz, wasze, to powinniśmy zapisywać je wielką literą, jeśli zawiera się w nich osoba adresata? Wydaje mi się, że tak. Spotkałem się też np. z formą Was Obu, ale tutaj druga wielka litera zdaje mi się przesadą.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik