łaciński
  • Nazwa instytucji
    24.01.2018
    24.01.2018
    Szanowni Państwo,
    jestem zainteresowany dziejami archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego we Lwowie. Serdecznie proszę o informację, jaka jest poprawna pisownia następującej nazwy: Seminarium Duchowne Archidiecezji Lwowskiej Obrządku Łacińskiego we Lwowie, Seminarium Duchowne Archidiecezji Lwowskiej obrządku Łacińskiego we Lwowie czy Seminarium Duchowne archidiecezji lwowskiej obrządku Łacińskiego we Lwowie.

    Z poważaniem
    Zygmunt Śmiałek
  • Passiflora cærulea
    1.10.2001
    1.10.2001
    Poproszono mnie o napisanie tekstu na temat doniczkowych roślin ozdobnych. Omawiałam w nim między innymi męczennicę błękitną, której łacińska („kursywowana”) nazwa brzmi Passiflora cærulea. Dla potoczystości tekstu i uniknięcia powtórzeń musiałam w pewnym miejscu użyć formy łacińskiej i napisałam kwiaty Passiflora cærulea. Redaktor poprawił ten fragment na kwiaty Passiflory cærulea. Czy miał rację? Czy tego typu dwuwyrazowe nazwy łacińskie roślin w ogóle powinny być odmieniane, a jeśli tak – to w jaki sposób (pierwszy wyraz, drugi, czy obydwa)?
    Pozdrawiam serdecznie
    Elżbieta
  • Pupil
    11.11.2016
    11.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy słowo pupil ma coś wspólnego z angielskim pupil – ‘źrenica’?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Amica
    13.05.2003
    13.05.2003
    Uprzejmie proszę o utwierdzenie mnie w przekonaniu, że słowo Amica (nazwa własna polskiego producenta sprzętu AGD oraz tych wyrobów) wymawiać należy właśnie [amica] – tak jak np. ulica, kotwica, dzielnica, stolica. Wymowę [amika] uważam za rażąco niepoprawną, a posługuje się nią przytłaczająca większość osób…
  • Васіль БыкаўWasil Bykau po polsku
    12.04.2015
    12.04.2015
    W białoruszczyźnie końcowe w ulega ubezdźwięcznieniu nie do f, ale u niezgłoskotwórczego. W polszczyźnie Bronisław wymawiamy bronisłaf, natomiast po białorusku pisze się tak, jak się wymawia: Branisłaŭ. W przypadkach zależnych w obu językach głoska w wraca, mamy więc w piśmie i mowie Bronisława i Branisława. W zamieszczonej przez Państwa poradzie zalecono formę dopełniacza Bykaŭa. Jest to jednak potworek językowy, trudny do wymówienia łamaniec. Czy nie lepiej odmieniać Bykawa?
  • Civitas Schinesghe
    29.05.2015
    29.05.2015
    Szanowni Państwo,
    Civitas Schinesghe to nazwa zawarta w dokumencie Dagome iudex, określająca zasięg granic państwa Mieszka I, a zatem odnosząca się do Państwa Gnieźnieńskiego. Jaka jest etymologia wyrazu Schinesghe? Jak należy go wymawiać i jak go przetranskrybować, używając wyłącznie polskich znaków? [Szinesge], [Szinezge], a może [Szineske]?
    Wreszcie – jak słowo to ma się do łacińskiego wyrazu Gnesna? Dlaczego w tekście pisanym łaciną ( w Dagome iudex) nie użyto własnie określenia łac.?
  • fiksum dyrdum
    11.01.2015
    11.01.2015
    Szanowni Państwo,
    mam dość niecodzienne pytanie z dziedziny etymologii. Czasem można usłyszeć (co prawda coraz już rzadziej), że ktoś ma fiksum dyrdum, co oznacza, że ktoś jest niespełna rozumu lub, potocznie, ma fioła. Może być też tak, iż taka osoba plecie dyrdymały, rzeczy nieprawdziwe, nieistotne lub fantazyjne. Ciekawi mnie, skąd wzięły się te wyrażenia i czy przypadkiem owo dyrdum i dyrdymały nie są ze sobą jakoś powiązane.
    Z wyrazami szacunku
    Krzysztof Bogusz
  • Historia grafemów złożonych

    22.03.2023
    22.03.2023

    Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.

  • przypis słownikowo-rzeczowo-bibliograficzny
    19.02.2020
    19.02.2020
    Szanowni Państwo,
    moja wątpliwość wiąże się z przypisami. Konkretnie dotyczy ona powołania się na jakąś pozycję za pomocą przytoczenia cytatu w przypisie dolnym. Chodzi o sytuację, gdzie w tekście głównym pojawia się łaciński zwrot, który objaśniany jest w przypisie poprzez dosłowny cytat z książki, której tłumacz przełożył go na język polski. Jak w takim wypadku powinno zostać oznaczone tłumaczenie tego zwrotu w przypisie dolnym?
    Z pozdrowieniami,
    Miłosz
  • Transliteracja ukraińskich imion i nazwisk
    11.09.2017
    11.09.2017
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie, czy osoba z Ukrainy nazwiskiem np. Voznyak ma jakikolwiek obowiązek przystosować pisownię swojego nazwiska do polskich standardów – w dokumentach itp.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego