-
Papua, D. Papui17.12.201817.12.2018Szanowni Państwo,
co sprawia, że dopełniacz nazwy Papua to Papui, a wyrazu statua może być zarówno statui, jak i statuy? Czy jest tu jakaś zasada, czy to kwestia uzusu?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
pergamoński czy pergameński?4.09.20024.09.2002Uprzejmie proszę o wyjaśnienie rozbieżności w zapisie przymiotnika od nazwy Pergamon. Według słownika ortograficznego przymiotnik winien brzmieć pergameński. Taka właśnie formę (chyba bez wyjątku) można znaleźć w 7-tomowej encyklopedii PWN. Jednakże w najnowszej, Wielkiej encyklopedii PWN znajdujemy formę pergamoński, np. hasło Berlin wspomina o Muzeum Pergamońskim. Co sądzić o tej rozbieżności? Czym jest spowodowana? Czy obie formy są równie poprawne?
Jakoś bardziej „swojska” wydaje się nam forma z o, a więc pergamoński (używana na przykład w „Słowniku mitów” W. Kopalińskiego), ale pragniemy poznać opinię specjalistów.
Z poważaniem
Andrzej Szymczak -
pierwszy lepszy, każdy głupi1.06.20051.06.2005Witam. Czy wyrażenia pierwszy lepszy i każdy głupi (najczęstsze w mowie potocznej) to z punktu widzenia językoznawców frazeologizmy?
Dziękuję i pozdrawiam.
-
placówka
15.04.202415.04.2024Dzień dobry, moje pytanie dotyczy słowa placówka w znaczeniu przedszkole, szkoła, żłobek. Zauważyłam, że jest ono ostatnio używane bardzo często. Szczególnie w przestrzeni social mediów. Rodzice, terapeuci mówią "oddając dzieci do placówki", "dziecko w placówce". Mam wrażenie, że w tego typu wyrażeniach brakuje dookreślenia o jaką placówkę chodzi. Mamy przecież placówki różnego typu. Placówki wychowawcze, oświatowe itp.
-
pojedyncza czy mnoga?5.10.20105.10.2010Witam,
moje pytanie dotyczy liczby rzeczowników oznaczających części ciała, użytych w opisie ćwiczenia: „Dzieci stoją w rozsypce, twarzą (twarzami) zwrócone w tę samą stronę. Unoszą prawą rękę (prawe ręce) i wskazują palcem wskazującym (palcami wskazującymi) nos (nosy). Rozkładają ręce i kręcą głową (głowami) na boki”. Czy w takim opisie powinniśmy użyć liczby mnogiej (bo przecież mówimy o dzieciach) czy liczby pojedynczej?
Dziękuję za odpowiedź. -
Proszę Państwa: czy talerz stoi?10.09.200310.09.2003Mam pytanie odnośnie użycia poprawnej formy słowa Państwo (chodzi o osoby). Jeżeli piszę do kogoś list, to używam zwrotu wzywam Państwo czy wzywam Państwa?
I drugie pytanie: czy używa się formy talerz leży na stole czy talerz stoi?
Dziękuję za pomoc.
Ania
-
prowincjonalny
14.07.202011.01.2008Jak należy prawidłowo tworzyć przymiotnik określający rząd prowincji? Od 24 lat mieszkam w Kanadzie i razi mnie określenie władz prowincji słowem prowincjonalne. Sam uparcie używam słowa prowincyjny, bo prowincjonalny ma dla mnie wyraźnie negatywny wydźwięk, ale nie znalazałem pomocy w żadnym z przeglądanych słowników. Proszę o wsparcie w walce z osobami, które przedkładają autorytet słowa drukowanego nad zwykłe odczucie prawidłowości językowej.
-
przymiotniki typu boży – wysoki
19.12.202319.12.2023Szanowni Państwo,
skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptak—ptasi?
Proszę o naświetlenie tego problemu.
Łukasz
-
przymiotniki złożone18.10.201018.10.2010Jaka jest poprawna pisownia słowa: teorio-grupowy czy teoriogrupowy?
Pozdrawiam -
Przymiotnik od nazwiska Marcuse, czyli marcuseański/ Marcuseański10.10.201810.10.2018Dzień dobry,
chciałabym wiedzieć, jak utworzyć przymiotnik od nazwiska Herberta Marcusego.
Załączam wyrazy szacunku
Patrycja Maj-Palicka