łączliwość
  • Utworzyć a stworzyć
    28.05.2019
    28.05.2019
    Jaka jest różnica między czasownikami utworzyć i stworzyć? Czy można tych słów używać zamiennie?

    Pozdrawiam,
    Jacek Gołębiewski
  • zbiry i chłopaki
    4.06.2012
    4.06.2012
    Cytat z Trzech muszkieterów: „Zbiry, rozpływając się w podziękowaniach, uprowadzili swą zdobycz. Gdy schodzili, d'Artagnan uderzył dowódcę po ramieniu”. Czy nie powinno być: „Zbiry (…) uprowadziły swą zdobycz. Gdy schodziły…”?
    I jeszcze jedno: „Wynajął zbirów, którzy go zasztyletowali” czy też: „Wynajął zbirów, które go zasztyletowały”? „Chłopaki wygrały mecz”, „Znalazł chłopaków, którzy wygrali mecz” czy też: „Znalazł chłopaków, które wygrały mecz”. Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości językowych.
    Dziękuję
  • agenty i klienty komputerowe
    22.01.2003
    22.01.2003
    Czy biernik wyrazów agent, klient, kreator itp., będących nazwami programów komputerowych, w l.p. powinien być równy mianownikowi, czy dopełniaczowi? Czy formą mianownika l.mn. powinny być agenty, klienty, czy też agenci, klienci?
  • Ani czy i?
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowni Państwo,
    czy poprawnie zbudowane jest zdanie: Nie może być jednak żadnych wątpliwości co do tego, kto jako pierwszy użył przemocy ani kto odniósł większe straty.
    Mam problem ze słówkiem ani. Niby zdanie przeczące, więc ani powinno być, ale tu pasuje chyba bardziej spójnik i. Czy mam rację?
  • Anonimowy autor
    13.12.2015
    13.12.2015
    Spotkałam się ze słowem wstępnym zawierającym cytat z poezji anonimowego autora i następującą informacją umieszczoną w przypisie:
    „Cytat z poezji za zgodą oraz sugestią autora w formie anonimowej”.
    Czy forma/składnia powyższego przypisu jest poprawna? Czy nie lepsza byłaby (w ostateczności) forma
    „Cytat z poezji w formie anonimowej za sugestią i zgodą autora”?
    Będę wdzięczna za odpowiedź,
    Z poważaniem
    Agnieszka Solecka-Reszczyk
  • automotywacja
    16.06.2010
    16.06.2010
    Czy można przyjąć, że słowo automotywacja występuje już w języku polskim, jeśli ilość trafień w google.pl przekracza 200 tysięcy? Czy na tej podstawie można określać powszechność zastosowania jakiegoś nowego słowa w języku polskim?
    Pozdrawiam
    Maciej Majer
  • bardzo cenne zajęcia
    22.04.2008
    22.04.2008
    Szanowni Państwo!
    Moje wątpliwości dotyczą poprawności połączenia wyrazowego bardzo cenny w zdaniu: „Dziękuję za bardzo cenne zajęcia”. Nie wiem, czy słusznie przypuszczam, że jego użycie powinno ograniczyć się do wartości materialnych, np. bardzo cenny klejnot. To problem z pogranicza frazeologii i semantyki, być może trudny do rozstrzygnięcia, lecz liczę na Państwa pomoc, ponieważ jestem w kropce.
    Z poważaniem,
    Iza Janicka
  • Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze

    21.12.2018
    21.12.2018

    Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).

    Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):

    Środki zaradcze w przypadku niewykonania
    pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
    nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
    mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.

    Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.

    W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?

  • burza mózgów
    17.05.2008
    17.05.2008
    Dzień dobry,
    nurtuje mnie pojęcie burzy mózgów. Nie umiem połączyć tego wyrażenia z czasownikami. Czy można mówić o przeprowadzaniu burzy mózgów (ze znajomymi, współpracownikami), organizowaniu burzy mózgów? Czy ten zwrot nie brzmi głupio w języku polskim? Jeżeli tak, jaka jest alternatywa?
    Z góry dziękuję.
  • być albo nie być
    13.02.2010
    13.02.2010
    Szanowni Profesorowie!
    Zastanawiałyśmy się dziś z koleżanką nad sformułowaniem być albo nie być. Czy np. „Wyniki kontroli oznaczały być albo nie być dla zakładu produkcyjnego”, czy też „…być albo nie być zakładu produkcyjnego”? Pierwsza wersja wydaje się brzmieć lepiej. Ale już np. „Być albo nie być zakładu zależało od wyników kontroli”, prawda?
    Z góry dziękuję
    Justyna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego