średniowieczny
  • dwojgu ludziom, ale dwojgiem ludzi – czemu nie dwojgiem ludźmi?
    3.12.2014
    3.12.2014
    Dzień dobry,
    wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
    Serdecznie
    Oscar E. Swan
  • Dyfamacja
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie, dlaczego zniesławienie możemy nazwać dyfamacją, a nie defamacją. Jeśli wyraz ten pochodzi od łacińskiego diffamatio, to skąd w języku angielskim wziął się rzeczownik defamation (nie: diffamation)?

    Łączę wyrazy szacunku
    Czytelnik
  • dyskontynuacja
    16.06.2008
    16.06.2008
    Dzień dobry!
    Czy poprawne jest słowo dyskontynuacja jako synonim do nie znalazł kontynuacji? Czy takie wyrażenie (dyskontynuacja) w ogóle istnieje?
    Pozdrawiam
  • edytorstwo tekstów literackich
    21.03.2006
    21.03.2006
    Moje pytanie dotyczy zagadnienia związanego z zasadami edytorstwa tekstów literackich. Obowiązująca reguła ortograficzna mówi, że kropkę należy zawsze stawiać po cudzysłowie. Czy jednak ta reguła obowiązuje również w stosunku do tekstów literackich pisanych w XIX w. i wcześniej? Czy w publikacjach edukacyjnych można zmodyfikować pisownię w zakresie tej reguły, czy należy pozostawić oryginalną, obecną np. w wydaniach Biblioteki Narodowej?
    Pozdrawiam
  • Historia grafemów złożonych

    22.03.2023
    22.03.2023

    Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.

  • indeks osób czy indeks nazwisk
    25.03.2020
    25.03.2020
    Szanowni Państwo,
    czym różni się indeks osób od indeksu nazwisk?
    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • Jidysz jako lingua franca

    21.03.2023
    11.03.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące rozróżnienia na języki kreolskie i Lingua franca. Uważa się ze jidysz jest Lingua franca Żydów aszkenazyjskich, natomiast ma wiele cech języka kreolskiego – wyewoluował w wyniku kontaktu z językiem germańskim, ma swoją gramatykę i jest używany przez Żydów aszkenazyjskich w kolejnych pokoleniach. Czy mogliby Państwo wyjaśnić skąd klasyfikacja jidysz jako Lingua franca?

    Z poważaniem,

    Maciej

  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • Kiedy Stare Miasto, a kiedy stare miasto?
    11.10.2017
    11.10.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o polskie starówki. Czy w Poznaniu, Toruniu i Gdańsku możemy zwiedzać Stare Miasto, czy stare miasto? Wirtualna encyklopedia PWN wyjaśnia, że w każdym z tych miast mamy do czynienia z „zabytkowym zespołem architektury o średniowiecznym układzie”. Nie wynika stąd, czy stare miasto jest w tych miastach dzielnicą, a ponieważ w nich nie mieszkam – nie orientuję się.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Kiedy używać skrótów?
    17.06.2009
    17.06.2009
    Czy eleganckie jest stosowanie skrótów wewnątrz zdania pojedynczego, np. takiego: „Są to np. procesy obserwowane w przyrodzie”? Będę wdzięczny za wyjaśnienia.
    Tadeusz Szopa
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego