świeca
  • jest używany czy używany jest?
    24.03.2003
    24.03.2003
    Szanowni Państwo,
    nigdzie nie mogę znaleźć odpowiedzi na następujące pytanie: czy lepiej powiedzieć „Do mocowania świec jest używany klucz dynamometryczny”, czy „Do mocowania świec używany jest klucz dynamometryczny”. Dla mnie druga wersja brzmi lepiej, ale spotkałem się z opinią, że to rusycyzm. Czy to prawda? Będę bardzo wdzięczny za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Karol Zadora
  • samogłoski ścieśnione
    23.04.2010
    23.04.2010
    Witam.
    Próbowałem ustalić, w jakich pozycjach samogłoski pochylone (á, é, ó) pojawiały się w j. staropolskim. Dalej jednak nie rozumiem, skąd á, é w takich wyrazach jak biéda, mléko, świéca, tráwa (spotkałem się z takimi formami). Czy jest jakaś zasada, która tłumaczyłaby obecność á i é w tematach tych rzeczowników?
    Michał
  • broń czy bronie?
    29.04.2010
    29.04.2010
    Witam Szanownych Językoznawców!
    Proszę mnie oświecić, jak to w końcu jest z tą bronią? Ma ona liczbę mnogą czy nie? W tekstach o grach komputerowych nagminnie używa się owej, ponoć nieistniejącej, liczby mnogiej. Zaczęłam się więc zastanawiać, czy czasem pogłoski o jej nieobecności w j. polskim nie są aby przesadzone?
    Dziękuję i pozdrawiam.
    Anna
  • dziecko przygotowujące się do przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej

    20.04.2023
    20.04.2023

    Dzień dobry,

    pracuję nad tekstem dotyczącym nazwania jednym słowem dziecka, które dostąpi Pierwszej Komunii Świętej. Na Państwa stronie znajduje się wyjaśnienie sprzed ponad 10 lat. Czy mogłabym prosić o obecne stanowisko poradni w tej sprawie? Będę wdzięczna o szybką odpowiedź, pozdrawiam!

    Paula Dąbrowska

  • e pochylone
    15.10.2004
    15.10.2004
    Dzień dobry! Chciałem zapytać, w jaki sposób czytano é za czasów Mickiewicza. W Dziadach możemy znaleźć rymy typu kaplicy – świécy, czy było to wobec tego zwykłe i? Pozdrawiam.
  • e pochylone
    28.01.2008
    28.01.2008
    „Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma” – tak w formie dawnej, utrwalonej i przekazanej przez poetę. A jak pisać nié ma w tekstach współczesnych, np. w partiach dialogowych – pominąć é i zostawić tylko ni ma? Czym jest dziś ten zwrot, jeśli wypowiadająca go osoba nie stosuje go z przymrużeniem oka (dla efektu, zabawy itp.), lecz bierze za naturalną właściwą formę – archaizmem, regionalizmem, argotyzmem czy błędem? A jeśli błędem, to jak bardzo rażącym?
  • gip. i tob.

    1.02.2022

    Czy poprawne jest tworzenie skrótowców pisanych małymi literami (od wielowyrazowych nazw pospolitych), np. gipgeodezyjna inwentaryzacja powykonawcza; tobtymczasowy obiekt budowlany?

  • pejoratywizacja znaczeń wyrazów
    23.01.2014
    23.01.2014
    Według Etymologicznego słownika języka polskiego Andrzeja Bańkowskiego słowo pierdolić było przed XIX wiekiem „słowem całkiem «przyzwoitym», używanym i w salonach (dla eufonii swojej)”, co poparto cytatem z Józefa Wybickiego. Czy są w języku polskim inne słowa, które z biegiem czasu nabrały odcienia wulgarnego, nie zmieniając przy tym znaczenia?
  • Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).

    12.03.2021
    12.03.2021

    W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

  • rad by

    9.02.2022

    W "Dedykacji" Norwida występuje - według niektórych źródeł - cytat:


    "Z bruku twego radbym mieć kamień,

    Na którym krew i łza nie świécą!


    Dlaczego "radbym" jest pisane łącznie? Czy to błąd, czy nastąpiła zmiana w ortografii w tej kwestii od czasów Norwida? Według Wielkiego Słownika Ortograficznego PWN "rad by" pisze się osobno. "Rad bym" rozumiem jako skrót od "byłbym rad", czyli "rad" jako przymiotnik, a zatem osobno.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego