-j
  • wymóg

    8.06.2023
    8.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w recenzji jednego z prawniczych tekstów naukowych natrafiłem na krytykę użycia słowa „wymóg”. Recenzent zauważył, że wyrazu tego w wielu słownikach języka polskiego w ogóle nie ma. Zaproponował posługiwanie się synonimami takimi jak: przesłanka, wymaganie, konieczność. Zastanawia mnie, skąd bierze się krytyka użycia tego słowa. Czy chodzi jedynie o styl? A może jest to niepoprawnie utworzony rzeczownik od czasownika „wymagać”?

  • wypisz + wymaluj

    8.07.2009
    8.07.2009

    Witam,

    która forma jest poprawna: wypisz wymaluj, wypisz-wymaluj czy wypisz, wymaluj? Pierwsza forma per analogiam do takich form, jak na łeb na szyję, druga jest zgodna z Państwa Słownikiem interpunkcyjnym J. Podrackiego, trzecia jest w Państwa internetowym słowniku ortograficznym (https://sjp.pwn.pl/so/wypisz-wymaluj;4534977.html).

    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • wyprowadzić w pole, wpuścić w maliny
    21.09.2009
    21.09.2009
    Zastanawiam się, czy związek frazeologiczny wpuścić kogoś w maliny może pochodzić z Balladyny Słowackiego. A jeśli nie, to jaka może być jego etymologia? I skąd, Państwa zdaniem, pochodzi zwrot wyprowadzić kogoś w pole?
    Dziękuję!
  • wyraz n-ty
    4.10.2014
    4.10.2014
    Szanowni Państwo,
    w tekście matematycznym potrzeba czasem odpowiednika liczebnika porządkowego utworzonego od liczby określonej wyrażeniem algebraicznym, np. n+1. Jak go zapisać? Skoro dopuszcza się zapis: n-ty, to analogicznie: n+1-szy lub (n+1)-szy, n+k-ty lub (n+k)-ty? Z jednej strony kłóci się to z zasadą niełączenia cyfr z końcówkami fleksyjnymi w l. porządkowych, z drugiej nie są to l. porządkowe sensu stricto. Chyba że n+1. czy (n+1).?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • wywnętrzać się i entropia
    10.04.2002
    10.04.2002
    Czy w j. polskim w jakichkolwiek warunkach istnieje słowo wywnętrzniać? Jakie (w użyciu codziennym) może mieć znaczenie słowo entropia?
  • wziąć
    25.02.2003
    25.02.2003
    Dzień dobry. Chciałabym prosić o pomoc w rozwiązaniu małego problemu. W jednej z pieśni I. J. Paderewskiego do słów Asnyka („Gdy ostatnia róża zwiędła”) występuje słowo wziąść rymujące się z prząść. Wiem, że obecnie jedyną formą poprawną jest wziąć, ale skoro w wierszu i tekście pieśni jest wziąść, czy nie powinno tak właśnie się śpiewać? Pozwoliłam sobie zapytać o to, ponieważ w wielu wykonaniach wyraźnie słychać wziąć i tłumaczone to jest przez niektórych w ten sposób, że pomimo pisowni -ąść wymawiać zawsze należy -ąć. Co na to Szanowna Poradnia?
    Z poważaniem, Anna Niemiec
  • W złożeniach liczebnikowo-przymiotnikowych zawsze półtora
    2.10.2018
    2.10.2018
    Szanowni Państwo
    Półtoragodzinny? Dlaczego tak? Półtoragodzinny – taki zapis w SJP PWN. Czy nie powinno być raczej – półtorejgodzinny, skoro mówimy/piszemy półtorej godziny? Rok – półtora roku, godzina – półtorej godziny (wyraźne zróżnicowanie ze względu na rodzaj), a tymczasem i półtoraroczny, i półtoragodzinny jednakowo.
    Będę wdzięczna za wyjaśnienie,
    z pozdrowieniami – stała czytelniczka Poradni
  • X czy Y?
    3.06.2003
    3.06.2003
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w zdaniu „Prezes to czy nie Prezes?” nie ma przecinka przed czy. Zdanie to pochodzi z trzeciego odcinka konkursu Klasycy od kropki do kropki i wydawało mi się, że należy tutaj postawić przecinek. Dziękuję za wyjaśnienie.
    Jolanta Kurowska
  • x na końcu wyrazu
    23.11.2004
    23.11.2004
    Jaki jest zakres reguły dotyczącej spolszczania spółgłoski x do postaci ks? Są przypadki gramatyczne, w których spolszczanie imion, nazwisk itp. jest konieczne ze względów fonetycznych (miejscownik typu Niksie), choć może to rodzić wątpliwości co do oryginalnego brzmienia. Po co natomiast zapisywać x jako ks nawet wówczas, gdy nie zachodzi wymiana s do ś? Skąd wtedy wiedzieć, czy chodzi np. o G. Luksa, malarza, czy o G. Luxa, oświetleniowca – tylko z kontekstu? Czy reguła dotyczy też głosek y (w funkcji j) i v?
  • Yosojirou Kariya

    22.02.2024
    22.02.2024

    Szanowni Państwo,

    piszę w sprawie przetłumaczenia nazwy „Kariya's theorem” na polski. Mianowicie nie wiem, jak odmienić nazwisko „Kariya” w dopełniaczu — „Kariyego”, „Kariyi” (nie wiem także, czy należny byłby apostrof). O matematyku znalazłem niewiele... na wikipedii jest on cytowany w artykule https://en.m.wikipedia.org/wiki/Feuerbach_hyperbola. Oryginalny artykuł na temat twierdzenia został gdzie indziej zacytowany jako „J. Kariya. Un theoreme sur le triangle. L’Enseign. Math., 6:130–132, 1904”. Zwracam się ze prośbą o pomoc w tej kwestii — jaka forma jest w tym przypadku prawidłowa.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego