Instytut-Języka-Polskiego
  • ksero
    17.11.2006
    17.11.2006
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie kwestii odmiany słowa ksero. Czy dopuszczalna jest odmiana typu: „Umówmy się przy kserze”, „Zostaw mi to w kserze na I piętrze”? Myślę tu, naturalnie, o mowie potocznej.:-)
    Pozdrawiam
  • Mień jak pień albo jak płomień
    16.03.2001
    16.03.2001
    Przez Lipno przepływa rzeka Mień. Od nazwy rzeki wziął nazwę klub sportowy.
    Pytanie: czy słowo Mień jest rodzaju żeńskiego czy męskiego – prosze o uzasadnienie.
    Z poważanaiem
    Piotr Wesołowski
  • nazwy mieszkańców
    25.10.2010
    25.10.2010
    Witam,
    chciałbym się dowiedzieć, czy formy typu poznaniak, warszawiak itp. są poprawne i dopuszczalne?
  • OGUN-a, USOS-a czy OGUN-u, USOS-u?
    18.03.2016
    18.03.2016
    Szanowni Państwo,
    na Uniwersytecie Warszawskim funkcjonuje grupa przedmiotów ogólnouniwersyteckich, zwanych potocznie OGUN-ami. Która forma dopełniacza będzie sensowniejsza: OGUN-a czy OGUN-u? Wyszukiwarka Google zwraca znacząco więcej wyników dla pierwszej formy.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Osama bin Laden
    20.09.2001
    20.09.2001
    Pytanie niestety niezwykle aktualne. Jak wygląda prawidłowa pisownia i odmiana nazwiska (i chyba imienia) Osama bin Laden. W prasie i telewizji spotkałam się z kilkoma formami: Osama ben Laden, Osama Ben Laden, Osama ibn Laden (jak Ibrahim ibn Jakub), z Osama bin Ladenem. W „Przeglądzie” stosujemy pisownię Osama bin Laden, z Osamą bin Ladenem (odmiana jak dama), o Osamie bin Ladenie itd., czyli odmieniamy oba człony. A może wszystkie formy, oczywiście odmieniane, są poprawne? Prawdopodobnie na tej samej zasadzie w naszym tygodniku piszemy Jasir Arafat, bo tak jest w słowniku, a w innych gazetach można spotkać pisownię Jaser lub Jasser. I jeszcze jedno – co dokładnie oznacza słówko bin (ben)? Może to samo, co ibn (o ile pamietam – syn, Ibrahim syn Jakuba)?
    Dziękuję.
    Agata Gogołkiewicz
  • Poprzedniczka
    7.07.2016
    7.07.2016
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy wyraz poprzedniczka ‘ta, która była gdzieś, robiła coś, zajmowała jakieś stanowisko itp. uprzednio przed kimś’: Siadała przy biurku swojej poprzedniczki (Słownik języka polskiego PWN pod red prof. Szymczaka) oznacza, że zarówno ta, która była wcześniej, jak i ta, która po niej nastąpiła, wykonywała te same funkcje? Czy Ośrodek Informatyki utworzony w 1980 r., przyłączony w 1990 r. do biura architektonicznego powstałego w 1970 r., jest poprzedniczką architektów?
  • Przeciwpienny, czyli jaki?

    18.05.2021
    18.05.2021

    Szanowni Państwo, 

    zajmuję się korektę językową pewnego obszernego dokumentu. Trafiłem na słowo oznaczające środek do hamowania powstawania piany, a w konsekwencji kożucha. Użyto tam miana: preparat przeciwpienny. Mnie kojarzy się to ze specyfikiem, który miałby poskramiać roślinę, by się nie pięła. Czy branżowe (dziedzina - oczyszczanie ścieków) użycie takiego określenia jest dopuszczalne? Nie lepiej byłoby zastosować raczej: antypieniący czy przeciwpieniący?


    Z uszanowaniem 

    Jarosław B.

  • Wieczfnia Kościelna
    1.09.2009
    1.09.2009
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie etymologia nazwy gminy Wieczfnia Kościelna w województwie mazowieckim. Skąd wzięło się f w tej nazwie???
    Pozdrawiam serdecznie
  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • Z mojego wieku
    18.05.2020
    18.05.2020
    Szanowni Państwo,
    od osoby pochodzącej z województwa lubelskiego usłyszałam z mojego wieku w miejscu, gdzie ja powiedziałabym w moim wieku. Czy jest to błąd? A może chodzi o regionalizm (osoba posługuje się np. konstrukcją kłamać kogoś)?
    Pozdrawiam serdecznie
    Małgorzata
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego