Czy słowo niewiasta obejmuje również pannę, dziewicę, czy dotyczy tylko kobiet zamężnych? Pytam w związku z tekstem przygotowywanym do publikacji. Słownik i encyklopedia nie pozwalają tej kwestii rozstrzygnąć.
Pozdrawiam,
Marek Nalewajka

W Internecie napisałem: „Życzę łask Bożych od nowonarodzonego Dziecięcia”. Za pisownię nowonarodzony zbesztano mnie, powołując się na słownik ortograficzny. Tymczasem w tym przykładzie widać wyraźnie, że piszący nie ma zamiaru określać kogoś jako dopiero co narodzonego; że jest to raczej jakby tytuł obecnego Jezusa. Internetowa wyszukiwarka znalazła mi 3520 stron ze słowem nowonarodzony, często w podobnym kontekście. Co o tym myśleć, jak pisać?
Z góry dziękuję za odpowiedź!
StP.

Dzień dobry,
dlaczego prawie wszystkie pobrane z greki i łaciny nazwy własne kończące się w oryginalnej wymowie na -eus (i tak zaadaptowane w wielu innych językach europejskich) w polszczyźnie są wymawiane i pisane z -sz? takie jak Wezuwiusz, Orfeusz, Odyseusz, Heweliusz? Prawie, bo przynajmniej Zeus pozostał Zeusem.
Pozdrawiam
Jarek Hirny-Budka

Szanowni Państwo,

od niedawna słyszę wśród młodszych znajomych westchnienie o jeny albo jeny – jak ojej, o rety, o rany itp. Czy notuje je jakiś słownik gwary młodzieżowej? Ciekaw jestem, czy wiadomo, skąd się wzięło.

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Szanowni Państwo!
„Co poeta miał na myśli” w słowach kolędy Bóg się rodzi: „Cóż masz niebo nad ziemiany”. Co konkretnie oznacza ten werset w kontekście dalszego ciągu tej strofy. Czy ziemiany to narzędnik, czy biernik?
Z poważaniem,
Łukasz

Jak się pisze wyrazy: panajezusowy, panastanisławowy – dużą czy małą literą? Jak utworzyć analogiczny wyraz od imienia żeńskiego?

Co oznacza wyrażenie pełnia czasu? I czy ma ono coś wspólnego z „Kiedy się wypełniły dni” Gałczyńskiego? Czy wypełnianie czasu (ale nie np. grą w pokera, tylko wypełnianie bezdopełnieniowe) jest stałym związkiem frazeologicznym, czy przeciwnie – w obu przypadkach mamy do czynienia tylko z okazjonalnym zestawieniem akurat takich wyrazów?

Szanowni Państwo,
moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?

Pozdrawiam

Szanowni Państwo,

wielką czy małą literą należy zapisać „krzyż”, kiedy mówimy o krzyżu Chrystusa, ale w znaczeniu metaforycznym, a nie o samym jednostkowym przedmiocie (tu ma zastosowanie reguła 69 WSO)?

Mam wątpliwości w takich na przykład kontekstach: „ofiara Chrystusa na krzyżu” albo: „Jezus złożył siebie w ofierze Bogu Ojcu, umierając na ołtarzu krzyża”.

Łączę wyrazy szacunku

R.L.

Szanowni Państwo,
piszę z zapytaniem o konstrukcje typu bóg(-)krokodyl (chodzi o człowieka z głową krokodyla). Nie jestem pewna, czy należy zapisać je z dywizem na wzór zestawienia Bóg-Człowiek, czy też potraktować człony wyrażenia jako nierównoważne. Będę bardzo wdzięczna za pomoc w rozwiązaniu tego problemu.
Z poważaniem
Felicyta