Kraków
  • Wyłącznie południowo-wschodnio-europejski
    30.10.2018
    30.10.2018
    Dobry wieczór,
    w ostatnim czasie spotkałam się ze sformułowaniem południowo-wschodnio-europejski. Zapis ten wygląda podejrzanie, w związku z tym zastanawiam się, czy jest on prawidłowy i jaką zasadą należy się kierować w zapisie podobnych zwrotów.
  • wymowa regionalna
    7.03.2006
    7.03.2006
    Dzień dobry!
    Czy wymowa ogólnopolska to tylko wymowa warszawska? Wiem, że regionalizmy nie są nieprawidłowościami językowymi, wobec tego czy ich stosowanie jest zgodne z wymową ogólnopolską? Czy gwara ludowa jest zgodna z normą ogólnopolską?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • wymóg

    8.06.2023
    8.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w recenzji jednego z prawniczych tekstów naukowych natrafiłem na krytykę użycia słowa „wymóg”. Recenzent zauważył, że wyrazu tego w wielu słownikach języka polskiego w ogóle nie ma. Zaproponował posługiwanie się synonimami takimi jak: przesłanka, wymaganie, konieczność. Zastanawia mnie, skąd bierze się krytyka użycia tego słowa. Czy chodzi jedynie o styl? A może jest to niepoprawnie utworzony rzeczownik od czasownika „wymagać”?

  • Wyrazy sejm, ministerstwo, uniwersytet jako apelatywy
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniach typu Demonstracja dotarła pod Sejm, Spotkajmy się pod Ministerstwem [w domyśle konkretnym] wyrazy sejm i ministerstwo powinny być pisane wielką literą na mocy reguły [84] (chodzi przecież o gmach Sejmu i gmach Ministerstwa), czy może małą na podstawie [113]? Podane tam przykłady budzą wątpliwość. Np. księgarnia na uniwersytecie to zapewne księgarnia na terenie konkretnego uniwersytetu, a nie „jakiegoś”.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wyrażać siebie czy wyrażać się?
    8.02.2019
    8.02.2019
    Szanowni Państwo!
    Intryguje mnie różnica w zdaniach: Istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może On wyrażać Siebie w naszym grupowym sumieniu oraz Istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może się On wyrażać w naszym grupowym sumieniu. Czy wyrażać się i wyrażać siebie to jedno i to samo? Czym się różnią? Czy interpunkcja w tych zdaniach jest poprawna?

    Z poważaniem – Maria Witek
  • W złożeniach liczebnikowo-przymiotnikowych zawsze półtora
    2.10.2018
    2.10.2018
    Szanowni Państwo
    Półtoragodzinny? Dlaczego tak? Półtoragodzinny – taki zapis w SJP PWN. Czy nie powinno być raczej – półtorejgodzinny, skoro mówimy/piszemy półtorej godziny? Rok – półtora roku, godzina – półtorej godziny (wyraźne zróżnicowanie ze względu na rodzaj), a tymczasem i półtoraroczny, i półtoragodzinny jednakowo.
    Będę wdzięczna za wyjaśnienie,
    z pozdrowieniami – stała czytelniczka Poradni
  • W znaczeniu ‘roślina’ i ‘sztuczna ozdoba choinkowa‘ – gwiazda betlejemska
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowny Panie Doktorze,
    jeśli chodzi jeszcze o Gwiazdę Betlejemską, to tekst dyktanda mówi o wystroju wnętrza. Trudno więc, moim zdaniem, bronić taką pisownię (a może: takiej pisowni? rekcja tego czasownika sprawia mi kłopot), powołując się na obiekt astronomiczny. Ja sobie wyobrażam albo roślinę o tej nazwie, pisaną małymi literami, albo ozdobę choinkową. Pisownię pierwszej sankcjonuje WSO, drugiej nie, ale tutaj też spodziewałbym się małych liter.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • XVII Polsko-Niemieckie Kolokwium Prawników Administratywistów, ale: polsko-niemieckie kolokwium prawników administratywistów
    12.04.2019
    12.04.2019
    Dzień dobry
    Chciałabym zapytać o zasadność użycia wielkich liter w zdaniu: Warto odwołać się do tradycji Polsko-Niemieckiego Kolokwium Prawników Administratywistów. Czy przy odwoływaniu się do konkretnego (numerowanego) wydarzenia powinniśmy użyć wielkich liter czy małych liter? Czy takie same zasady obowiązują, jeśli powołujemy się na kolokwium, sympozjum lub konferencję, ale bez wskazywania konkretnego wydarzenia (np. jednego z wielu cyklicznych) lub jak w zdaniu powyżej?
    Z góry dziękuję.
  • Zadufkostwo, a nie zadufkowstwo
    10.10.2019
    10.10.2019
    W „Słowniku gramatycznym języka polskiego” można znaleźć hasło zadufkoWstwo http://sgjp.pl/leksemy/#64174/zadufkowstwo. Słownik ortograficzny pod red. prof. Polańskiego podaje jedynie wersję bez pierwszego w (zadufkostwo). Stąd pytanie: czy pisownię z końcówką -wstwo należy uznać za błędną, za oboczną czy za przestarzałą?
  • Zagadkowe zglądać
    18.09.2018
    18.09.2018
    Chciałbym Państwa zapytać o poprawność słowa zglądać. Żona zwróciła mi uwagę, że ciągle używam tego słowa i że jest ono niepoprawne i nie występuje w słowniku. Przyznam, że używam go odkąd pamiętam – na określenie rozglądania się, myszkowania – i do tej pory byłem przekonany że to poprawna polszczyzna.
    Pochodzę z Warszawy, więc może to jakieś lokalne określenie lub gwara z innego regionu Polski. Internet niestety milczy na ten temat.

    pozdrawiam
    Piotr
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego