Uprzejmie „donoszę”, że w audycji w PR BIS o godz. 13.30 podniesiono kwestię odmiany polskich nazwisk zakończonych na -o. M.in. zwrócono uwagę, że niektóre osoby preferują niedmienną formę swych nazwisk, choć jest to niezgodne z regułami języka polskiego. W tym kontekście padło też nazwisko Bańko. Proszę o komentarz, najlepiej Pana Prof. M. Bańko(-ę?).
Pozdrowienia,
Stefan Z.

Nieartykułowany dźwięk wyrażający zgodę zgodnie zapisujemy jako mhm, taką też postać przytacza prof. Mirosław Bańko we Współczesnym polskim onomatopeikonie (2008). Interesowałoby mnie, czy dysponujemy onomatopeją „antonimiczną”, czymś w rodzaju y-y. Dźwięk dobrze znany – ale jak go zapisać?

Dzień dobry,
spotkałem się gdzieś na portalu społecznościowym z określeniem nieheteroseksualny. Zżera mnie ciekawość czy istnieje w języku polskim takie słowo, a jeśli istnieje, to co oznacza (niestety sam nie poradziłem sobie z odpowiedzią na to pytanie ze 100% pewnością)? W przypadku jeśli jednak nie istnieje takie słowo w języku polskim, a jest to pewnego rodzaju słowotwórstwo, chciałbym wiedzieć jak się mają do tego heteroseksualny i homoseksualny. Jeśli to możliwe, proszę o odpowiedź.

Chciałbym się dowiedzieć, jakie jest pochodzenie dwóch potocznych zwrotów: zawracać komuś gitarę i walić do kogoś jak w dym.

Jak powiedzieć: okrążyć (obejść) Wezuwiusz czy okrążyć (obejść) Wezuwiusza? Powstał spór, która forma jest poprawna. Uważam, że pierwsza, bo obejść łączy się z biernikiem: obejść stół, krzesło, strumyk, las czy Giewont. Ale jako przykład podano mi okrążyć Marsa (planetę). Uważam, że mam rację, ale już nie wiem, czy na pewno. Proszę o rozstrzygnięcie moich wątpliwości. Dziękuję.

Witam.
Moje pytanie dotyczy zwrotu odnośnie. Spotykam się zarówno z formą odnośnie, jak i odnośnie do i mam pytanie o poprawność tej drugiej wersji. W moim odczuciu jest to pewnego rodzaju powtórzenie, gdyż samo odnośnie zawiera w sobie zwrot odnoszący się DO czegoś. Ponieważ nie umiem znaleźć w słownikach jednoznacznej odpowiedzi językoznawców, tą drogą proszę o opinię.
Pozdrawiam
Winicjusz

Szanowni Państwo,
ostatnio usłyszałem stwierdzenie, że okładka płyty Elvisa Presleya była wielokrotnie parafrazowana. Czy nie jest to jednak pewne nadużycie parafrazy? Wydawało mi się, że słowo to może się odnosić jedynie do nawiązań literackich lub muzycznych. Z drugiej strony zastanawiam się, jak inaczej wyrazić tę treść w równie zwięzły sposób.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dzień dobry!
Moje pytania są następujące:
1. Czy dopuszczalna jest forma poszłem? Sądziłem, że nie. W programie „Ojczyzna Polszczyzna”, którego nie oglądałem, a słyszałem od znajomych, profesor Miodek podał, że forma poszłem, podobnie jak poszedłem jest dopuszczalna w języku mówionym.
2. Czy nazwiska kończące się na „o” w odmianie przez przypadki zmieniają końcówkę, podobnie jak w słowie radio, czy kakao?
Pozdrawiam,
Michał

Czy rzeczownik przystojność może oznaczać 'bycie przystojnym'? Mam wrażenie, że odnosi się on raczej do drugiego znaczenia słowa przystojny – 'zgodny z obyczajami'. Jeśli jest tak, jak się obawiam, tzn. odpowiedź brzmi nie, to jakim rzeczownikiem można oddać to samo znaczenie? Na bycie korektorzy mają alergię.
Z góry bardzo dziękuję
Dorota

Szanowni Państwo,
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
Pozdrawiamy.
Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego