Połączenia
  • wypowiedzieć

    16.07.2022
    16.07.2022

    Szanowni Językoznawcy,


    dlaczego czasownik „wypowiedzieć” może mieć znaczenie ‘zaczynać’ (w połączeniu z wojną) oraz ‘kończyć’ (w połączeniu z umową, gościną)? Jaka jest geneza tej rozbieżności? Słownik S.B. Lindego rejestruje nawet połączenie „wypowiedzieć pokój”, które ma takie samo znaczenie co „wypowiedzieć wojnę”. (To połączenie zawiera też WSJP PAN, ale w znaczeniu pokoju jako przedmiotu umowy, zatem znowu – ‘kończyć’).


    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • !…, ?…
    17.11.2004
    17.11.2004
    Od dawna, kończąc zdanie wykrzyknikiem (lub pytajnikiem) i wielokropkiem, używam znaku !.. lub ?.. Nauczyłam się tego z jakiegoś podręcznika (nie potrafię teraz wskazać źródła), który podawał, że znaki te zastępują jedną z kropek. Niedawno zostałam agresywnie pouczona, że prawidłowe jest jedynie użycie znaków ! … lub ? … Wykrzyknik i pytajnik dodatkowo oddzielone są od wielokropka spacją. Czyżbym całe życie błądziła? Wdzięczna będę za wyjaśnienie.
    Serdecznie pozdrawiam
    Dorota Wysocka
  • autorskoprawny czy prawnoautorski?
    27.05.2012
    27.05.2012
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o często używane w publikacjach prawniczych słowo autorskoprawny (w znaczeniu odnoszący się do prawa autorskiego lub z niego wynikający). Nie znalazłem takiego pojęcia w żadnym słowniku, a wydaje mi się, że forma przymiotnikowa utworzona od prawa autorskiego powinna brzmieć prawnoautorski. Czy obu sformułowań można używać zamiennie, czy też może mają one różne odcienie znaczeniowe?
  • jako
    4.07.2002
    4.07.2002
    Dzień dobry!

    Moje pytanie wiąże się z kłopotami, jakie sprawiają mi połączenia ze słówkiem jako. Nie mam wątpliwości w przypadku połączeń: zapamiętać jako wartość domyślną, ale która forma jest poprawna w połączeniu z rzeczownikiem: zapamiętanie jako wartości domyślnej czy zapamiętanie jako wartość domyślną?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • osiągnąć konsensus
    23.12.2008
    23.12.2008
    Czy można osiągnąć konsensus (podobnie jak kompromis), skoro z definicji tego słowa wynika, że jest to zgodne stanowisko w jakiejś sprawie?
    Dziękuję za odpowiedź i życzę wesołych Świąt.
  • Przymiotniki i nazwy mieszkańców od wielowyrazowych toponimów
    20.10.2017
    20.10.2017
    Czy skoro przymiotniki od nazw Bielsko-Biała i Węgierska Górka to: bielskobialski i węgierskogórski, to nazwami mieszkańców tych miast będą: bielskobielszczanin, węgierskogórzanin? Ogólnie – czy sposób, w jaki tworzymy nazwę mieszkańców danego regionu geograficznego, jest ściśle związany z tym, jak wygląda odpowiedni przymiotnik? Mam nadzieję, że jest jasne, o co mi chodzi. Skoro np. przymiotnik od Konstancina-Jeziorny brzmi konstanciński, to mieszkaniec będzie konstancinianinem?
  • Rzeka Wisła
    22.04.2016
    22.04.2016
    Czy wyrażenie rzeka Wisła jest poprawne? Spotkałam się z opinią, że to pleonazm.
  • Sto dolarów, sto złotychto, te czy tych?

    29.03.2017
    29.03.2017

    Szanowni Państwo,

    chciałem skonfrontować dwie porady:

    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/to-pierwsze-sto-dolarow;14901.html,
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/To-sto-zlotych-te-sto-zlotych-czy-tych-sto-zlotych;17183.html.

    Z jednej wynika, że poprawne są konstrukcje typu te sto rubli, a niepoprawnie to sto rubli; z drugiej na odwrót. Czy da się wskazać podstawę normatywną, która to rozstrzyga, np. słownik poprawnej polszczyzny?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • trzy pytania ze składni
    6.01.2014
    6.01.2014
    Które wyrażenia są poprawne:
    - akcesoria dla domu czy akcesoria do domu,
    - wybrać za czy wybrać jako,
    - produkt w cenie czy produkt po cenie?
  • Wymagania
    22.03.2019
    22.03.2019
    Szanowni Państwo,
    zajmuję się korektą tłumaczeń (głównie z języka niemieckiego) i ciągle kłuje mnie w oczy użycie wyrażenia wymagania dla w połączeniu z rzeczownikiem nieożywionym. Na przykład: wymagania dla rękawic ochronnych. Nie potrafię uzasadnić swoich wątpliwości, ale brzmi to dla mnie niepoprawnie. Chętnie poprawiłbym takie wyrażenie na wymagania wobec rękawic ochronnych, chociaż i to brzmi dziwnie. Czy taka poprawka byłaby uzasadniona z punktu widzenia poprawnej polszczyzny?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego