Jak poprawnie napisać oświadczenie o niekaralności: „Nie byłam karana za przestępstwa…’’ czy „Nie jestem karna za przestępstwa…’’? Która forma – teraźniejsza czy przeszła – ma szerszy zakres? Która forma może zastąpić inną formę? Której bezpieczniej używać?
Pytam, bo instytucje różnie interpretują „Oświadczenie": jedne życzą sobie nie byłam, inne nie jestem.
Dziekuje za pomoc

Dlaczego nazwa Zurych (Zürich) została spolszczona tylko częściowo? 'ü' przeszło w [u], [i] w [y], ale [z] nie zmieniło się w [c]. Czy zatem nie powinniśmy być konsekwentni i wymawiać słowo Zurych nie jako [curyh], ale jako [zuryh]?

Łączę wyrazy szacunku

M. Kosacki

Czy w zdaniach:
Po sprowadzeniu Czecha, odszedł do Romy
Jego taniec odtańczony na koniec, przeszedł do historii
Przeszedł do historii, jako pierwszy zawodnik, który…
Paradoksalnie największy mecz w karierze zawodnika, był jednocześnie początkiem jej końca
– potrzebne są przecinki? Trwa dyskusja. Ja uważam, że są zbędne; ewentualnie można by niektóre zwroty wydzielać jako wtrącenia/dopowiedzenia. Ale podobno jest nowa tendencja – usłyszałam.
Z szacunkiem Grażyna K.

Dlaczego oboczność ą/ę jest tak nieregularna w różnych podobnie zbudowanych słowach i ich rodzinach?

ząb — zęby — zębowy — ząbek

dąb — dęby — dębowy — Dębki

sąd — sądy — sądowy — podsędek — sędzia

pęd — pędy — pędny (chyba brak słowa z ą)

ląd — lądy — lądowy — przylądek (chyba brak słowa z ę)

rząd — rzędy/rządy — rzędowy/rządowy — porządek

krąg/kręg — kręgi — kręgowy — krążek

Dziękuję za wyjaśnienie

Łukasz

Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
Dziękuję za info!

Witam!
Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a fly – to fly, niem. eine Fliege – fliegen, hol. een vlieg – vliegen, szw. en fluga – flyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich?

Według Etymologicznego słownika języka polskiego Andrzeja Bańkowskiego słowo pierdolić było przed XIX wiekiem „słowem całkiem «przyzwoitym», używanym i w salonach (dla eufonii swojej)”, co poparto cytatem z Józefa Wybickiego. Czy są w języku polskim inne słowa, które z biegiem czasu nabrały odcienia wulgarnego, nie zmieniając przy tym znaczenia?

Szanowni Państwo,

chciałbym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słowa rzeczywistość.

Pozdrawiam

Proszę wybaczyć niezręczność, ale kogo mam spytać, jeśli nie Państwa? Podpisując się jako czytelnik, zawsze mam wątpliwość co do wielkiej litery. (Abstrahuję od tego, że mamy prawo do wyróżnienia siebie). Z jednej strony skromność w korespondencji przemawia za małą, z drugiej szacunek do adresata wiąże się z szacunkiem do samego siebie. Kiedy podpisujemy się wielką, to tak jakbyśmy nadawali naszej wypowiedzi wartość, zaznaczając, że adresatowi nie zawraca głowy byle kto, tylko konkretna osoba.

Jak powinien brzmieć rzeczownik utworzony od czasownika posiąść? W trakcie rozmowy z koleżanką chciałem zażartować, że – przekazując sens – zdobycie jej byłoby wartością bezdyskusyjną. Ale zdanie „Wartość posiąścia ciebie…” nie przeszło mi przez usta. To „posiąście” jakoś zgrzyta, a nie udało mi się znaleźć tego rzeczownika w żadnym z dostępnych słowników.