Dzień dobry,
czy rzeczownik olęder można zapisać w postaci olender, skoro pochodzi on od Holendra? Druga wersja znajduje się w Słowniku ortograficznym pod red. T. Karpowicza, jednak nie widzę jej w słownikach pewuenowskich.
Pozdrawiam.

Jak prawidłowo ortograficznie zapisać oznaczenie klasy – uczniowie z szóstej a czy uczniowie z szóstej A? Na dziennikach lekcyjnych też są niejasności – jedni piszą 5b inni 5B.
Dziękuję i pozdrawiam.

Szanowni Państwo,
piszę w sprawie dwóch nazw papierosów. Sporty – jak powinno się tę nazwę pisać, wielką czy małą literą? Nie bez znaczenia jest dla mnie fakt, że Sport to firma. Jeśli natomiast chodzi o papierosy o nazwie Mocne – moim zdaniem jest to już tylko nazwa własna, takiej firmy chyba nie ma, wobec czego w grę wchodziłaby tylko litera wielka; czy faktycznie tak powinno się tę nazwę pisać?

Z wyrazami szacunku,
Maria Kąkol

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Standaryzacja WKP i słownik ortograficzny PWN (https://sjp.pwn.pl/zasady/73-18-16-Pierwszy-wyraz-w-jedno-i-wielowyrazowych-tytulach;629391.html) mówią zupełnie co innego w kwestii pisowni tytułów ustaw i aktów prawnych: „Tytuły aktów polskich i wspólnotowych aktów prawnych, wymieniane w środku tekstu, piszemy małą literą niezależnie od tego, czy występują w tekście w pełnej formie, czy w skróconej… W tekście nazwy kodeksów i praw piszemy małą literą… Pełne tytuły traktatów, porozumień, konwencji, umów pisane są wielką literą” (cytat z tzw. standaryzacji WKP – J.G.).

Kto ma rację?

Szanowna Poradnio,
Wielki słownik ortograficzny PWN i Uniwersalny słownik języka polskiego podają zgodnie: całkiem, całkiem, nawet, nawet, wcale, wcale – ale za to ledwo ledwo. Co przesądza o braku przecinka w tym przypadku? I jak w związku z tym zapisywać: prawie(,) prawie (= mało brakło) i jeszcze(,) jeszcze? (= w ostateczności, ujdzie).
Dziękuję,
Michał Gniazdowski

Szanowni Państwo,
w Austrii jest miasto Graz. Jak poprawnie zapisać formę przymiotnikową od tego miasta? Na myśl przychodzi mi grazki, gracki, grazerski (to już chyba trochę na podstawie analogii do języka niemieckiego, np. Grazer Athletic Klub). Czy któraś z tych wersji jest poprawna, czy lepiej stosować omówienie, np. stare miasto w Grazu zamiast grazkie/grackie/grazerskie stare miasto?

Zdziwiłem się, gdy zobaczyłem w „Słowniku ortograficznym” Jodłowskiego i Taszyckiego (wyd. z 1990 r.) wyraz żygacz, który w innych współczesnych słownikach ortograficznych jest zapisywany jako rzygacz. Mało tego, w „Słowniku ortograficznym” pod red. Szymczaka (wyd. z 1986 r.) istnieją obie formy: żygacz i rzygacz. Chyba nie mamy tu przykładu na zmianę normy językowej, gdyż w dość wiekowym już „Słowniku języka polskiego” pod red. Doroszewskiego (wyd. z 1956 r.) istnieje tylko rzygacz.

Czy skrót spółki akcyjnej piszemy S.A., czy SA? Odpowiednio spółki cywilnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, spółki komandytowej. W różnej literaturze pisze się różnie. Chciałbym mieć odpowiednią podstawę pisowni, abym mógł stosować ten skrót w mojej dokumentacji.

Jak po polsku należy pisać imię jednego z najważniejszych bogów hinduskiego panteonu – Siwa czy Śiwa? Encyklopedia PWN podaje 2 wersje, skłaniając się ku postaci Śiwa, natomiast słownik ortograficzny PWN notuje tylko formę Siwa. Podobne rozbieżności są w przypadku innych wyrazów pochodzących z sanskrytu:

- język gudżarati (słownik), gudźarati (encyklopedia)

- ind. opowieści o poprzednich wcieleniach Buddy to wg słownika dżataki, a wg encyklopedii – dźataki

- słownik notuje wyraz jadżnia, w encyklopedii jednak ma on formę jadźna.

Jeżeli Encyklopedia PWN akceptuje dość „niepolskie” zbitki dźa, ńa, śi, ća itp, to czemu nie akceptuje ich słownik ortograficzny, zamieniając je na dża, nia, si?