Słownikiem-gramatycznym-języka-polskiego
  • Chcesz ogórka czy ogórek?
    16.07.2001
    16.07.2001
    Szanowni Państwo,
    problem z jedzeniem! Czy „Zjadłam ogórka”, czy raczej „Zjadłam ogórek"? A co z pomidorem? „Zjadłam pomidora"? A kiedy gorąco, to „Zjadłam loda”, a może raczej „Zjadłam lody"? Będę wdzięczna za wyjaśnienie. W tej chwili jeden poprawia drugiego, jak nie przymierzając przysłowiowy Marcin.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Krystyna Urbańska
  • Chełmy w dopełniaczu

    27.05.2023
    23.05.2023

    Dzień dobry,

    wg internetowego Słownika gramatycznego języka polskiego dopełniacz słowa „Chełm” w znaczeniu ‘miasto w województwie lubelskim’ brzmi „Chełma”, a jako dzielnica Gdańska ma formę „Chełmu”, choć jak można przeczytać w poradzie o tytule „Chełm gdański”, nie jest to takie jednoznaczne. Wg tej porady, nazwy wsi, przysiółków, osad i dzielnic mogą mieć w dopełniaczu końcówkę -a albo -u. A jaką formę ma dopełniacz, jeśli chodzi o „Chełm” w znaczeniu: 1) mezoregion stanowiący część Wyżyny Śląskiej; 2) jezioro w województwie zachodniopomorskim w gminie Łobez; 3) góry w województwie małopolskim (w Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim)?

  • Co jest orzeczeniem?
    24.05.2019
    24.05.2019
    Proszę o pomoc i konsultację polonistyczną – oto zdanie z klasówki z VI klasy SP u mego Marka z następującym poleceniem, podkreśl orzeczenie w zdaniu: Mój tata potrafi naprawić każdy samochód.
    Mój syn zaznaczył jako orzeczenie związek wyrazów: potrafi naprawić, czego Pani nauczycielka mu nie zaliczyła (wg niej tylko potrafi); wg nas jest to orzeczenie złożone z czasownikiem modalnym.
    Będę bardzo wdzięczna za konsultacje i rozwianie wątpliwości. Pozdrawiam Magda Olszewska
  • Eks
    17.04.2020
    17.04.2020
    W Słowniku gramatycznym języka polskiego [http://sgjp.pl/leksemy/#81096/eks] rzeczownik eks jest rozbity na dwa hasła: żeńskie (nieodmienny) oraz męskie (odmienny). W Internecie naszych eksów też trochę się znajdzie. Tymczasem w słowniku PWN-u wciąż jest tylko eks – ndm. Czy odmiana znajdzie się już w najbliższych wydaniach?
  • Jakby czy jak by, żeby czy że by?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Mam pytanie dotyczące dwóch przykładów pisowni cząstki by.
    1. Nie wygląda to tak, jakby/ jak by się wydawało.
    2. Myślę, żeby/że by się na mnie pogniewała.

    Nie wiem, czy mój tok myślenia jest dobry, ale wydaje mi się, że w pierwszym przykładzie można wymienić jakby na jak gdyby – jednak nie mam przekonania co do łącznego zapisu. Co do drugiego przykładu mam jeszcze większe wątpliwości.

    Pozdrawiam
    Amator polszczyzny
  • japonki, juniorki, motylki itp.
    28.01.2009
    28.01.2009
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy liczby pojedynczej słowa japonki (klapki). Jak jest poprawnie: japonek czy japonka?
  • JavaScript
    30.03.2020
    30.03.2020
    Dzień dobry,
    W jaki sposób powinniśmy prawidłowo odmieniać nazwy języków programowania JavaScript i TypeScript? Zauważyłem, że bardzo powszechna jest różna odmiana tych dwóch podobnych wyrazów:
    • M. JavaScript
    • D. JavaScriptu
    • C. JavaScriptowi
    • B. JavaScript
    • N. JavaScriptem
    • Msc. JavaScripcie
    • W. JavaScripcie!
    • M. TypeScript
    • D. TypeScripta
    • C. TypeScriptowi
    • B. TypeScripta / TypeScript
    • N. TypeScriptem
    • Msc. TypeScripcie
    • W. TypeScripcie!
    Ciekawi mnie głównie dopełniacz i biernik.
    Zadałem to samo pytanie na jednym z forów programistycznych i część osób potwierdziła moją odmianę, ale część uznała, że oba słowa odmienia tak, jak „jogurt“ (a więc dopełniacze TypeScriptu i JavaScriptu).
    Jedna z osób zasugerowała mi, iż różnica w odmianie może wynikać z tego, że końcówka „u“ jest bardziej charakterystyczne dla rzeczowników abstrakcyjnych, a „a“ dla marek, a TypeScript początkowo był kojarzony wyłącznie z jedną firmą i mógłby być uznany za markę.
    https://www.ekorekta24.pl/dopelniacz-liczby-pojedynczej-rzeczownikow-rodzaju-meskiego-koncowka-a-czy-u/
    Czy tak jest w rzeczywistości? Którą z tych odmian należy uznać za bardziej poprawną?
  • Jeden rebe – dwaj rebowie albo dwaj rebe
    26.11.2019
    26.11.2019
    Dobry wieczór, mam pytanie, jak brzmi mianownik liczby mnogiej wyrazu rebe (chodzi mi o cadyka, chasydzkiego przywódcę, ang. rebbe). Niestety, Żaden dostępny mi słownik tej formy nie odnotowuje.
  • jedno nie jedno
    5.06.2014
    5.06.2014
    Dlaczego słowo jedno jest rodzaju nijakiego i co to oznacza?
  • Jeszcze raz o zapisie nazwisk kończących się w wymowie na -i po spółgłosce
    4.12.2018
    4.12.2018
    Szanowni Państwo,
    wrócę do pytania, na które dostałam odpowiedź, jednak bardzo niesatysfakcjonującą. Jak rozumiem, dr Wolański zapisuje Kennedy'ego, a wymawia [kenediego]? Dlaczego zatem mamy stawiać tam apostrof? Nie dajemy go w przypadku np. Caseyów (Caseyami, Caseyowie itd.). Nie przekonuje także mnie argument, że mogłoby to zmylić nas co do postaci mianownikowej. Nie myli nas w przypadku form: Jakiem czy Grapie. Co z Jakiem od Jacquesa (porada prof. Grzeni)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego