Wielkim-SJP
  • członkini

    28.03.2023
    28.03.2023

    W Państwa słowniku języka polskiego pod adresem https://sjp.pwn.pl/slowniki/cz%C5%82onkini.html

    znajduje się definicja, zgodnie z którą słowo "członkini" może oznaczać nie tylko osobę (rozumiem, że rodzaju żeńskiego?) należącą do jakiejś organizacji, ale także część ciała lub męski narząd płciowy. Czy to przypadkiem nie jest skutek nieuwagi redakcji, czy rzeczywiście mogę pisać (i mówić) np. o "ukrwieniu męskiej członkini" lub o "utracie członkini ciała) i będzie to poprawne językowo?

  • gatunki win a nazwy handlowe

    4.03.2010
    4.03.2010

    Moje pytanie dotyczy odpowiedzi https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-win-i-drinkow;10951.html, w której nazwy win i drinków zaleca się pisać od wielkiej litery. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego w takim razie https://sjp.pwn.pl/ podaje: tokaj, falerno, małmazja, riesling, a https://encyklopedia.pwn.pl/ aleatico, barolo, murfatlar, beaujolais, badacsony – wszystko małą literą.

  • Gra „Papier, kamień, nożyce”
    8.06.2018
    8.06.2018
    Szanowni Państwo,

    mam pytania ortograficzne w związku z grą papier, kamień, nożyce.
    Po pierwsze: czy jej nazwę zapisywać tak jak wyżej, tj. z przecinkami, czy może z łącznikiem: „papier-kamień-nożyce”? Spotkałem się z taką praktyką i nie wydaje się to pozbawione sensu.
    Po drugie: wielkie/małe litery. Z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-gier;7890.html wnioskowałbym, żeby wszystkie wyrazy pisać małymi, ale chciałbym się upewnić.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jeszcze o świętym mikołaju / Świętym Mikołaju
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    zadałem kiedyś takie pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Swiety-Mikolaj-i-swiety-mikolaj;17606.html. Zajrzałem ostatnio do odpowiedzi i stwierdziłem, że nadal nie jestem pewien, jak pisać o Świętym Mikołaju w znaczeniu fikcyjnej, czy też symbolicznej, postaci obdarowującej prezentami. Np. Piszę list do Świętego Mikołaja, Dostałem to od Świętego Mikołaja itp. Przykłady cytowane w poradzie dotyczą innych znaczeń.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Literacka Nagroda Nobla
    22.11.2017
    22.11.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałbym dopytać o pisownię wyrażenia Literacka/literacka Nagroda Nobla. Jeśli jest to nazwa własna, to reguła [87] zaleca wielką literę (tak też notuje to hasło encyklopedia PWN). Z drugiej porada https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/literacka-Nagroda-Nobla;14751.html zasiewa wątpliwość w tej kwestii. Pytanie więc: czy Literacka Nagroda Nobla jest pełną nazwą nagrody, czy przymiotnik literacka jest tylko opisowy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • mechanika newtonowska czy Newtonowska?
    25.11.2011
    25.11.2011
    Dzień dobry,
    czy pisze się zmodyfikowana dynamika Newtonowska, czy też zmodyfikowana dynamika newtonowska? SJP mówi Newtonowski (czyj?) i newtonowski (jaki?), co (przynajmniej dla mnie) sugeruje pisownię newtonowska, ale z drugiej strony w encyklopedii PWN znalazłem obydwie wersje zapisu: zasady względności fizyki Newtonowskiej oraz podstaw mechaniki newtonowskiej. Darmowa wersja Korpusu Języka Polskiego podaje tylko zapis z małej litery.
    Dziękuję z góry,
    Michał Rosa
  • naraz/ na raz raz jeszcze
    9.04.2020
    9.04.2020
    Chciałabym raz jeszcze wrócić do kwestii rozróżnienia naraz/na raz. Bardzo dziękuję za poradę z 20 marca. Jednak w takim razie wyjaśnienia wymaga hasło w „Wielkim słowniku ortograficznym”, w którym jest wyraźnie napisane: „na raz = na jeden raz, za jednym zamachem”. Uprzejmie proszę o pomoc, jak to pogodzić z poprzednią poradą. Jak w tym kontekście prawidłowo zapisać np. jeść trzy paluszki na()raz, za dużo pytań na()raz, nie próbuj zapoznać się z wszystkimi na()raz?
    Bardzo dziękuję za pomoc.
  • Neosemantyzm wspierać

    12.05.2023
    12.05.2023

    Ostatnio niezwykle często spotykam się z pojęciem "wspierania" w branży IT. Mowa o zdaniach w stylu "Nasza aplikacja wspiera język polski", "nie wspieramy tej funkcjonalności" lub "ta funkcja jest wspierana w nowszej wersji oprogramowania". SJP podaje, że "wspierać" to "pomagać" lub "podpierać". Nigdzie nie znalazłem definicji wsparcia jako synonimu dla 'obsługuje'. Czy takie (bardzo powszechne w branży IT) użycie tego słowa jest poprawne?

  • obłuda i cynizm
    1.09.2014
    1.09.2014
    W poradzie obłuda i cynizm zauważył Pan, że „nie można być jednocześnie obłudnikiem i cynikiem, przynajmniej nie w tej samej sprawie”. Przeszukanie stron WWW pod kątem wyrażeń cyniczny i obłudny oraz obłudny i cyniczny pokazuje jednak, że obłuda i cynizm idą w parze dosyć często, przynajmniej w tekstach. Nawet w ISJP (s.v. obłudny) znalazł się przykład: „Była cyniczna i obłudna”, a w Wielkim SJP wśród typowych połączeń obłudy jest obłuda i cynizm. O czym to może świadczyć?
  • Odmóżdżyć
    7.06.2019
    7.06.2019
    Wg sjp.pl odmóżdżenie to ogłupienie. Wg Wikipedii to śmierć mózgowa. Jak zatem rozumieć sformułowania typu Jest to książka, którą można przeczytać tylko dla odmóżdżenia czy lekka komedia dla odmóżdżenia? Z kontekstu można domniemywać, że chodzi o relaks, ale czy to nie za daleko idąca interpretacja?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego