albo
  • Błąd kategoryczny
    13.11.2018
    13.11.2018
    Szanowna Redakcjo!
    Znalazłem błąd w jednym z artykułów umieszczonych na Państwa stronie. Jest on kategoryczny, więc proszę o reakcję. W artykule na temat spójnika i/lub (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/i-lub;8351.html), znajduje się następujące zdanie:
    Czasem lub odpowiada logicznemu spójnikowi dysjunkcji, czyli jest synonimem wyrażenia albo…, albo


    Jest to kategoryczny błąd z logicznego punktu widzenia. Nawet jeżeli na potrzebę artykułu zasady logiki są nagięte, a przy użyciu argumentacji wynikającej z powszechnego użycia artykuł ma do tego prawo, to konieczne jest pozostawienie adnotacji podkreślającej wyjątkowość tej sytuacji.

    Z wyrazami szacunku
    Stanisław Lorys
  • Bukowo, Bukowina, Mąkolno i Paczków
    26.04.2002
    26.04.2002
    1.Skoro nazwy miejscowości: Bukowo i Bukowina pochodzą od drzewa buk, to skąd pochodzi różnica między ich zakończeniami?
    2.Skąd pochodzą nazwy miejscowości Mąkolno i Paczków?
  • Dzielenie wyrazów

    2.11.2016
    2.11.2016

    Droga Poradnio

    Proszę o podanie poprawnego podziału przy przenoszeniu następujących słów: 1) Tyśmienica (rzeka) – Tyś-mie- czy Ty-śmie-; 2) NortumbriaNor-tumbria czy Nort-umbria; 3) RastawieckiRa-sta- czy Ras-ta-; 4) OchmanO-chman czy Och-man; 5) Ryan – słowo niepodzielne czy Ry-an (w: Meg Ryan, Ryanair). W Wielkim słowniku ortograficznym PWN z 2016 roku słowa te albo nie występują, albo nie wskazano ich podziału (Ryan, Ryanair). I na koniec: piszemy TVP1 czy TVP 1? TVN24 czy TVN 24?

  • Dzielimy chusteczkę na sylaby

    29.12.2022
    29.12.2022

    Dzień dobry,

    jak poprawnie podzielić na sylaby słowo chusteczka: chus-tecz-ka?

  • Forma dopełnienia: dopełniacz czy biernik
    6.09.2018
    6.09.2018
    Sz. P.,
    chciałbym dotrzeć do wytycznych dotyczących obsługi zjawiska, które na swoje potrzeby roboczo nazywam propagacją przeczenia (dopełniacza) w zdaniu. Jak rozpoznawać w zdaniach, która część bezpośrednio wiąże się z przeczeniem i wymusza dopełniacz, a która powinna być z powrotem w mianowniku czy bierniku? Dla przykładu: Są Państwo jedynym źródłem, któremu nie waham się [by] przekazać środki [środków?] na działanie. Przekazanie środków następuje, więc czuję opór przed dopełniaczem.
  • Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym różnorodzajowym

    25.12.2023
    25.12.2023

    Chciałabym zapytać o to, kiedy należy używać czasownika w formie męskoosobowej, a dokładnie o to, kiedy uznajemy, że grupa jest „mieszana”. Jeśli mamy rzeczowniki, które opisują osoby, to sytuacja jest jasna. „Dziewczynka i chłopiec byli”. Co, jeżeli mamy rzeczownik męskorzeczowy albo męskozwierzęcy? Czy wówczas też należy napisać „byli”? „Dziewczynka i kot”, „Dziewczynki i koty”, „Dziewczynka i kwiat”, „Dziewczynki i kwiaty”. Szczególnie w przypadku rzeczowników nieożywionych dziwnie dla mnie brzmi użycie formy „byli”, ale może moja intuicja mnie myli.

    Pozdrawiam

    Katarzyna K.

  • Interpunkcja wyrażeń oznaczających stosunek mówiącego do treści wypowiedzi

    12.12.2022
    12.12.2022

    Dzień dobry, chciałam zapytać, czy wyrażenie: „ku mojemu zaskoczeniu” powinno się oddzielać przecinkiem od reszty zdania i czy ma na to wpływ jego położenie w zdaniu: w środku albo na początku. A może poprawne będą oba zapisy: i z przecinkiem, i bez przecinka? Jeśli tak, to dlaczego? Czy to zależy po prostu od preferencji piszącego?

    Bardzo dziękuję!

  • Jak cytować Pismo Święte
    10.05.2013
    10.05.2013
    Na 208 stronie Edycji tekstów (w rozdziale poświęconym cytowaniu Pisma Świętego) Adam Wolański podaje m.in. zapis 2 Krl 23,36. Chciałbym zapytać, czy dopuszczalne jest pomijanie odstępu między numerem księgi a siglum, a więc np. 2Krl 23,36 – z taką konwencją spotykam się nieraz w tekstach biblistycznych.
  • Jak wymawiamy wyraz dżdżownica

    11.07.2021
    25.06.2021

    Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.

    -w rosyjskim deszcz to dożd

    -w bułgarskim - dyżd

    -w c-s - dożg

    W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?

  • kiła
    16.10.2008
    16.10.2008
    Czy mogą Państwo wyjaśnić, skąd wzięło się słowo kiła? Niestety w Wielkim słowniku etymologiczno-historycznym ani w trzytomowym Słowniku języka polskiego PWN, ani u Kopalińskiego nic o tym nie ma, a w internecie nie sposób wyłowić ziarno spośród plew.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Krzysztof Kiciak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego