albo
  • Przepłyńmy się trochę
    4.10.2013
    4.10.2013
    Proszę powiedzieć: czy można się przepłynąć? Słownik języka polskiego informuje, że można się przejechać samochodem albo przelecieć się samolotem, ale nie ma tam mowy o tym, że można się przepłynąć jakimś wodnym środkiem transportu. Jeśli chciałbym zabrać dziewczynę na wyprawę kajakiem, rowerem wodnym lub wodolotem, to oczywiście możemy oboje popłynąć lub popływać. Ale czy mogę jej zaproponować: chodź, przepłyniemy się trochę?
  • Przestrzegać szabatu

    7.09.2021
    7.09.2021

    Czy przestrzegać  rządzi dopełniaczem  czy biernikiem? Chodzi o zdanie  Żydzi przestrzegają szabat/u. Albo np.:  Żydzi przestrzegają soboty/ę.

  • Przeważa zapis: Mario Puzo, Ojciec Chrzestny
    13.06.2019
    13.06.2019
    Jeszcze o pisowni [O/o]jciec [C/c]hrzestny.
    W tekście powieści (tłum. B. Zieliński, ISBN 83-89651-85-8) jest to nazwa własna:
    str. 11: A był tylko jeden człowiek, który mógł załatwić taką sprawę. Ojciec Chrzestny.
    str. 12: określająca (…) miarę jego szacunku dla Ojca Chrzestnego.
    str. 29: zobaczył, że Ojciec Chrzestny wycofuje się z zabawy (…).
    str. 47: – Ojcze Chrzestny, Ojcze Chrzestny – wykrztusił nieprzytomnie (…).
    Itd.
    Czy to nie przemawia za stosowaniem dużych liter również w tytule?
  • przyczynowe temu
    9.04.2010
    9.04.2010
    Dzień dobry,
    jedna z moich koleżanek bardzo często używa zwrotu temu zamiast dlatego czy ponieważ (lub choćby nawet pospolitego bo). Przykładowo:
    – Dlaczego nie odebrałaś telefonu?
    – Temu, że byłam zajęta.

    Chciałabym dowiedzieć się, czy jest to forma poprawna i nie powinna mnie razić, ponieważ na przykład nie używa się jej tylko w Warszawie (gdzie się wychowałam, koleżanka pochodzi z Białegostoku – mówi, że tam to powszechne), czy jednak błędna.
  • przyimek przed wyliczeniem
    25.03.2011
    25.03.2011
    Witam.
    Mam pytanie dotyczące poprawności formułowania wniosków procesowych w języku prawniczym. Standardowa formuła wygląda najczęściej tak: „Działając w imieniu X-a, wnoszę o: (tu lista wniosków)”.
    Chodzi o literkę o. Czy językowo poprawne jest jej stawianie przed dwukropkiem, czy też po dwukropku? Czyli czy poprawna jest forma:
    Wnoszę o:
    1) zasądzenie,
    2) ustalenie…

    Czy też poprawna jest forma:
    Wnoszę:
    1) o zasądzenie,
    2) o ustalenie…
  • Przyimki łączące się z nazwami państw

    5.01.2024
    5.01.2024

    Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

    Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

    Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

    Pozdrawiam

    Dominika

  • przyimki naprzemienne

    5.10.2023
    5.10.2023

    W gramatyce niemieckiej przyimki rządzące dwoma przypadkami nazywane są „przyimkami naprzemiennymi”. Dlaczego tego terminu nie ma w polskiej gramatyce?

  • Przyimki przed nazwami uczelni
    24.10.2018
    24.10.2018
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące uniwersytetów amerykańskich, a właściwie ich skróconych form – ich odmiany i połączenia z przyimkami. Czy jest różnica poprawnościowa w wyrażeniach dostać się na Harvard i dostać się do Harvarda? Z którym przyimkiem w takim kontekście łączyć uczelnię MIT – traktować ją jak uniwersytet (wówczas dostajemy się na MIT) czy instytut (czyli do MIT)?
  • przyjaciel jako rzeczownik odmieniający się nietypowo

    27.12.2023
    27.12.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie o odmianę rzeczownika przyjaciel w liczbie mnogiej. Czy nie można byłoby jako formę wariantywną dopuścić odmianę: przyjacieli, przyjacielom, przyjacielami, przyjacielach? Obecne formy, które uważa się za jedynie poprawne, są nieregularne i — moim zdaniem — pretensjonalne. Czy nie wystarczy dobra wola jezykoznawców, żeby uznać tę drugą odmianę za równie poprawną i tym samym ułatwić życie użytkownikom polszczyzny?

  • Przyjść to jeszcze przyjdzie
    3.09.2013
    3.09.2013
    Szanowni Państwo,
    w mowie potocznej spotyka się konstrukcje typu: „Przyjść, to jeszcze przyjdzie – ale odezwać, to się wcale nie odezwie”. Jaki jest status składniowy bezokolicznika w takich wyrażeniach? Skąd się wzięły i czy można je uznać za poprawne, choćby w języku mówionym?
    Z poważaniem,
    Łukasz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego