antonim
  • antonim do ściszyć
    5.08.2002
    5.08.2002
    Czy istnieje w języku polskim jakiś czasownik oznaczający zwiększenie głośności? Wiadomo, iż można powiedzieć „Ścisz muzykę”, ale czy można powiedzieć zgłośnij, podgłoś, zgłoś czy jakoś inaczej?
  • Antonimy ściszania

    11.03.2023
    11.03.2023

    W świecie nowoczesnych elektronicznych urządzeń audiowizualnych zazwyczaj są dwa przyciski do regulacji jego głośności: „-” i „+”. O ile z pierwszym łatwo jest komuś wydać polecenie: „ścisz”, to z drugim mam wątpliwość: „podgłośnij” czy „pogłośnij”? Elegancko byłoby powiedzieć „zwiększ głośność”, jednak język lubi krótkie formy...

  • Ani Antoni...

    2.03.2024
    2.03.2024

    Dobry dobry,

    interesuje mnie powiedzenie: „Ani Antoni na morzu wiatru nie dogoni”. Czy wiadomo, o jakim Antonim mowa w tym zdaniu oraz jaki jest kontekst tej wypowiedzi? Tzn. czy jest to ogólne sformułowanie, twierdzące, że niemożliwych rzeczy, nie sposób wykonać, czy może jednak kryje się za nim jakaś głębsza historia? Byłbym wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę miłego dnia

  • Idol i fan – czy antonimy?

    10.04.2017
    10.04.2017

    Szanowni Państwo,

    chcę nawiązać do mojego poprzedniego pytania o antonimy (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Fan-a-hejter;17642.html). W haśle „Antonim” w polskiej wikipedii jest napisane, że „do antonimów zalicza się też tzw. konwersje, czyli pary wyrazowe typu: (…) nauczycieluczeń”. Czy wikipedia ma tutaj słuszność? I czy w takim razie do takiej konwersji nie zaliczymy pary „idolfan”? Nie widzę różnicy między takim zestawieniem a parą „nauczycieluczeń”.


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Fan a hejter
    31.03.2017
    31.03.2017
    Szanowni Państwo,
    antonimy to wyrazy przeciwstawne takie jak dobro – zło czy jasno – ciemno. Czy zatem antonimem wyrażenia fan jest idol, skoro nie widać tu przeciwstawienia jak w dobro – zło, czy może raczej antonimem prędzej byłby hejter (przyjmując w uproszczeniu że: fan – ‘ktoś, kto kocha X-a’, hejter – ‘ktoś, kto nienawidzi X-a’)?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • deewolucja

    3.04.2023
    3.04.2023

    Szanowni Państwo,

    jak nazywa się antonim ewolucji? Dewolucja czy deewolucja? Skłaniałbym się ku tej drugiej opcji, z przedrostkiem de-, jak deeskalacja czy deemulgacja, ale zmyliły mnie tytuły książek, które zostały wydane, np. "Dewolucja" M.J. Behego lub "Ewolucja. Dewolucja. Nauka" M. Giertycha, które bynajmniej nie odnoszą się do dewolucji prawnej.

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    stała czytelniczka Poradni

  • w sposób zawoalowany
    1.06.2013
    1.06.2013
    Dzień dobry!
    Proszę podać antonim do wyrażenia w sposób zawoalowany: w nie zawoalowany sposób czy w niezawoalowany sposób? Czy w tym wypadku można zastosować pisownię oddzielną?
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • udolny i nieudolny

    24.01.2013
    24.01.2013

    Moje uszanowanie!

    Chciałem zapytać o przymiotnik nieudolny. Jaki jest jego antonim? Nasuwa mi się udolny, ale czy kiedykolwiek istniało takie słowo? Jeśli tak, to w jakich okolicznościach wyszło z użycia?

    Pozdrawiam

  • być w ciąży
    20.09.2006
    20.09.2006
    Z kim się jest w ciąży? Jeżeli kobieta mówi „Byłam wtedy w ciąży z Antonim”, to należy rozumieć, że Antoni jest jej dzieckiem (wtedy: mającym się dopiero urodzić) czy tegoż dziecka ojcem? Czasem słyszy się takie wypowiedzi, kiedy z kontekstu wynika, że chodzi o dziecko, ale we mnie budzą one opory, nie wiem czy uzasadnione. Może przez konflikt (logiczny?) ze zwrotem zajść w ciążę z X, w którym ewidentnie już chodzi o sprawcę i tylko o sprawcę?
  • hipochondria
    25.10.2004
    25.10.2004
    Czy istnieje w języku polskim słowo, które jest antonimem samo dla siebie (sic!)? Spotkałem się z definicją słowa hipochondria oznaczającą: 'chorobliwy niepokój o własne zdrowie', jak również 'bagatelizowanie wszelkich dolegliwości'. Druga definicja jest bardzo rzadko stosowana, lecz figuruje w encyklopediach medycznych; a co za tym idzie mamy tu do czynienia ze słowem, którego definicje są dla siebie przeciwstawne znaczeniowo.
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego