blok
  • Miejsce odsyłacza do przypisu

    5.07.2023
    5.07.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest umieszczanie odsyłacza przed kropką w przypadku cytatów wyróżnionych graficznie w tekście (poprzedzonych interlinią, złamanych mniejszą czcionką i w węższej kolumnie), czy jednak w takiej sytuacji obowiązuje wyjątek, czyli odsyłacz umieszczamy po kropce kończącej taki wyróżniony cytat? A może dopuszczalne są obie możliwości, a ważna jedynie konsekwencja w obrębie danej publikacji? Z góry dziękuję za odpowiedź M.

  • niesubordynowany korespondent
    22.02.2013
    22.02.2013
    Dzień dobry!
    Chciałbym zadać dwa/trzy pytania (proszę wybaczyć niesubordynację).
    1. Czy media poprawnie nazywają zrzeczenie się kardynała Ratzingera papiestwa abdykacją? Czy powinniśmy mówić na przykład o renuncjacji?
    2. Czy nie ma sprzeczności w uznawaniu przez słowniki j. polskiego wyrazów typu: quality, venta, exodus przy jednoczesnym wykluczeniu przez RJP liter: v, q, x z polskiego alfabetu? Czy powinniśmy dążyć do spolszczania wyrazów, tj. diesel, weekend?
    Pozdrawiam
    Michał
  • orzeczenie przy tzw. podmiocie szeregowym
    11.06.2010
    11.06.2010
    Dzień dobry,
    chciałem poprosić o streszczenie lub, jeśli to przekracza zakres Poradni, wskazanie odpowiedniej literatury w sprawie uzgadniania podmiotu i orzeczenia w przypadku podmiotu szeregowego, np. „Okno Drukuj i okno Podgląd jest/są widoczne w oknie…”? Ten przykład można przeformułować tak, aby problemu uniknąć, ale nie zawsze jest to możliwe.
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • Osiedle

    25.03.2022
    25.03.2022

    Szanowni Państwo,

    piszę z pytaniem: co dokładnie znaczy słowo: „osiedle”? Czy znaczenie: „jednostka podziału dzielnicy” jest znaczeniem normy wzorcowej albo użytkowej? Słownik sjp w ogóle nie podaje takiego znaczenia, a w rozmaitych źródłach słowo „osiedle” występuje we właśnie takim znaczeniu.

    Z góry dziękuję za odpowiedź!

  • peloteza
    20.11.2008
    20.11.2008
    Dzień dobry.
    Szukam etymologii słowa peloteza (peloteza, jak notują słowniki techniczne, inaczej zgniatarka, służy do ugniatania płatków mydlanych w jednolity blok). Nazwa w ogóle nie brzmi technicznie, zaś najbliższy trop doprowadził mnie do francuskiego słowa pelote (=poduszeczka)… Byłbym wdzięczny za pomoc w rozszyfrowaniu pochodzenia pelotezy.
    Pozdrawiam.
  • południe południu nierówne
    9.11.2013
    9.11.2013
    Szanowna Poradnio,
    wiem, że było już o globalnym Południu i pisowni wielką literą. A co z południem w obrębie jednego kraju, np. w zdaniu „We Włoszech bogata P/północ utrzymuje biedne P/południe”?.
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
    PS Pytanie pomocnicze: czy przecinek w następującym zdaniu jest konieczny: „Tu, na południu, ludzie są życzliwsi”?
  • problemy ze słownikiem i z własnym pytaniem
    11.03.2005
    11.03.2005
    Co poradnia sądzi o następującej kwestii: Nowy słownik poprawnej polszczyzny, który przestrzega przed umieszczaniem zaimka zwrotnego się na końcu zdania, w bloku z nazwami geograficznymi często podaje informację: „nazw mieszkańców nie tworzy SIĘ”.
    PS: A oprócz tego problem ortograficzny dotyczący mojego pytania: czy powinien się tam pojawić, a jeżeli tak, to w którym miejscu, znak zapytania? Zamiast kropki na końcu czy może dwukropka?
  • salon
    28.02.2005
    28.02.2005
    Chciałbym poznać Państwa pogląd odnośnie do statusu czy też obecnego znaczenia wyrazu salon. Dzisiaj najczęściej jest on używany do nazywania pokoju gościnnego w mieszkaniu. Znajomi kupują mieszkania i za każdym razem pojawia się w ich wypowiedziach wyraz salon („salon z aneksem kuchennym”, „jak urządziłeś salon?”, „ile metrów ma twój salon?”). Dzisiaj na kursie francuskiego tłumaczyliśmy nazwy pomieszczeń w mieszkaniu. Kiedy zwróciłem prowadzącej i grupie uwagę, że w większości mieszkań są raczej pokoje gościnne, ewentualnie dzienne (kiedyś mówiło się pokój stołowy, na przykład moi rodzice tak mówili), że na salon niewiele osób może sobie pozwolić, choćby z racji niewielkiego metrażu tegoż pomieszczenia – to spotkałem się z reakcją lekkiego niedowierzania. ISJP potwierdza moje stanowisko. USJP (w porównaniu do ISJP) odżegnuje się trochę od tradycyjnego znaczenia tego słowa i nadaje mu bardziej powszechny charakter (czyżby pod wpływem mody językowej?). Być może jestem przewrażliwiony na punkcie maksymy „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ale jeśli przeciętne polskie mieszkanie będzie wyposażone w salon (może w salonie czujemy się lepiej lub bardziej dowartościowani), to jak nazwać pomieszczenia, które istotnie zasługują na to miano? Moim zdaniem jest to nadal nadużycie, a bezrefleksyjne powtarzanie za kimś słów czy wyrażeń modnych – cokolwiek smutne.
  • tytuły i cytaty
    8.04.2009
    8.04.2009
    W jaki sposób podajemy w tekście tytuły i cytaty? Czy kursywą w cudzysłowie, samą kursywą, czy tylko w cudzysłowie. Czy prawdą jest, że jako cytat możemy zapisać w cudzysłowie tylko cudze wypowiedzi, a nie np. własne (bo mają to być cudze słowa, co wynika z nazwy – cudzysłów)?
  • widzialność czy widoczność?
    2.11.2014
    2.11.2014
    W prognozach pogody mówi się obecnie o widzialności (wynoszącej x metrów), natomiast dawniej była to widoczność, co chyba bardziej zgadzało się z rzeczywistością, bo przedmioty we mgle czy deszczu nie stają się niewidzialne, tylko niewidoczne (z pewnej odległości). Proszę o opinię.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego