charakteryzujące
  • delikatny rozum

    14.12.2022
    14.12.2022

    W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?

  • dioda LED i płyta CD
    17.11.2007
    17.11.2007
    Witam,
    jak to jest z zwrotami typu dioda LED czy płyta CD? Chodzi mi o to, że np. LED zawiera w sobie już słowo diode, więc gdy mówimy dioda LED, słowo dioda po rozwiązaniu skrótu LED jest podwajane: „Podświetlenie jest zrobione na diodzie Light Emmiting Diode”. Czy nie lepiej byłoby mówić: „Podświetlenie jest zrobione na LED”? Podobnie z CD: czy nie lepiej mówić „Weź tę CD” niż „Weź tę płytę CD”?
  • Dlaczego zdrabniamy?
    7.09.2008
    7.09.2008
    Żargon (czy to dobry termin?) użytkowników CB radia charakteryzuje się nagminnym stosowaniem irytujących zdrobnień (misiaczki, radyjko, dróżka, autko itp.). Ciekaw jestem, skąd taka maniera akurat wśród CB radiowców i jaki jest na nią pogląd językoznawców. Czy znacie Państwo jakieś prace językoznawcze na temat tego zjawiska?
  • DNA
    11.01.2011
    11.01.2011
    Szanowni Państwo,
    pracujemy w laboratorium biologii molekularnej, gdzie język polski nagminnie miesza się z angielskim. Na przykład dla kwasów nukleinowych nie ma polskich skrótów, nie mówimy kwas dezoksyrybonukleinowy czy kwas rybonukleinowy, ale DNA i RNA i jest to ogólnie przyjęte. Pytanie brzmi: czy powinniśmy mówić ten DNA czy to DNA? Wyizolowałam plazmidowy DNA czy plazmidowe DNA?
    Pozdrawiam
  • dopełniacz rzeczowników nieżywotnych
    21.12.2004
    21.12.2004
    Czy istnieją zasady tworzenia dopełniacza wyrazów typu: sześcian, karabin, rower, bursztyn, diament? W niektórych słownikach języka polskiego można znaleźć np. formy rowera, karabina, niemniej już nie sześciana, diamenta, czy też bursztyna. Na czym polega różnica? Poza tym jeśli taki Diament jest nazwą własną statku, to jak należy mówić: „Zszedłem z Diamentu” czy też „Zszedłem z Diamenta”?
  • Dwie funkcje i
    4.03.2019
    4.03.2019
    Witam! Mam pewien problem: jeśli głoska zmiękczona jest jednocześnie sylabą (na przykład ni w wyrazie zniszczył), to jest traktowane jako jedna głoska. Za to pewien mój nauczyciel języka polskiego upierał się, że i i ni w zniszczył trzeba traktować jako osobną głoskę, bo, cytuję „Co tworzy tę sylabę? I! Musi być charakteryzowana osobno!”. Czy rzeczywiście tak trzeba?
  • Dwie kwestie pisowniowe

    11.11.2020
    11.11.2020

    Szanowni Państwo,

    jak zapisywać skróconą nazwę danej organizacji – czy stosować nadal dużą literę i cudzysłów?

    Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe „Makabi” powstało w 1916 roku. W czasach kryzysu gospodarczego Towarzystwo przeżywało upadek.

    Czy słowo "towarzystwo" ma być zapisane dużą literą?

    Lub:

    Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe „Makabi” powstało w 1916 roku. W czasach kryzysu gospodarczego „Makabi” przeżywało upadek.

    Czy słowo „Makabi” ma pozostać w cudzysłowie?

    Katarzyna

  • dwie zagadki frazeologiczne
    22.01.2014
    22.01.2014
    Dzień dobry,
    Skąd wzięło się powiedzenie pijany jak messerschmitt oraz za Chiny Ludowe (czegoś nie zrobię)?
    Pozdrawiam
  • Dzień tygodnia + data dzienna

    7.10.2023
    7.10.2023

    Dzień dobry! Uprzejmie poproszę o wytłumaczenie zasady (nie)stawiania przecinka pomiędzy dniem tygodnia a dniem miesiąca na podstawie poniższego pytania.

    Czy, a jeśli tak, to dlaczego powinnam zastosować interpunkcję np. w takim zdaniu: W czwartek (,) 17 sierpnia (,) czeka nas kolejny słoneczny dzień lub czy potrzebny jest przecinek np. w śródtytule: Piątek (,) 11.08?

    Profesor M. Bańko sugeruje, aby dzień tygodnia od dnia miesiąca rozdzielać przecinkiem (środa 25 marca ), natomiast prof. A. Wolański pisze, że „„konstrukcji tego typu nie oddziela się zasadniczo przecinkami”.

    Z góry bardzo dziękuję,

    Jola

  • Dziękuję za fatygę
    15.04.2008
    15.04.2008
    Czy wyrażenie „Dziękuję za fatygę” jest neutralne, czy potoczne? Jeśli w sytuacji zawodowej piszę maila do osoby w tej samej firmie, zaczynam maila od Dzień dobry, potem proszę o wykonanie czynności, która należy do codziennych obowiązków tej osoby (korekta raportu w systemie z powodu mojego błędu), to czy na końcu można napisać „Dziękuję za fatygę”? Zastanawiam się, czy to nie brzmi trochę śmiesznie… Jaka jest Państwa opinia? Dziękuję i pozdrawiam.
    Agnieszka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego