chyba
  • faktotum
    14.04.2006
    14.04.2006
    Witam!
    Czy rzeczownik faktotum można odmieniać w liczbie mnogiej, choć Wielki słownik wyrazów obcych PWN podaje ndm? Pytam, gdyż większość takich latynizmów otrzymuje w słownikach chyba zbyt automatycznie kwalifikator nieodmienności (jak choćby słynny przykład wademekum).
    Pozdrawiam.
  • faraon

    16.10.2023
    16.10.2023

    Szanowni Eksperci,

    Andrzej Bursa w wierszu „Święty Józef” pisał o Świętej Rodzinie: „(...) uciekali przed policją / nocą / w sztafażu nieludzkiej architektury Ramzesów / (stąd chyba policjantów nazywają faraonami)”. Powyższe wytłumaczenie to zapewne licentia poetica autora, więc skąd faktycznie wzięło się użycie wyrazu faraon na nazwanie policjanta? Znalazłem tylko informację, że określenie to wywodzi się z gwary rosyjskiej sprzed I wojny światowej.

    Z wyrazami szacunku

  • fiksum dyrdum
    11.01.2015
    11.01.2015
    Szanowni Państwo,
    mam dość niecodzienne pytanie z dziedziny etymologii. Czasem można usłyszeć (co prawda coraz już rzadziej), że ktoś ma fiksum dyrdum, co oznacza, że ktoś jest niespełna rozumu lub, potocznie, ma fioła. Może być też tak, iż taka osoba plecie dyrdymały, rzeczy nieprawdziwe, nieistotne lub fantazyjne. Ciekawi mnie, skąd wzięły się te wyrażenia i czy przypadkiem owo dyrdum i dyrdymały nie są ze sobą jakoś powiązane.
    Z wyrazami szacunku
    Krzysztof Bogusz
  • finlandzki i Finlandczyk?
    24.09.2008
    24.09.2008
    Odkryłem niedawno, że jest w Warszawie ulica Finlandzka – co to za dziwoląg? Przecież nikt (chyba) nie powie finlandzki czy Finlandczyk. Czy (i czym) jest uzasadnione wprowadzanie takich form – regularnych? – jeśli nie są w ogóle używane?
    Pozdrawiam
    Grzesiek Korusiewicz
  • Gdzie postawić przecinek?
    5.06.2016
    5.06.2016
    Mam wątpliwości interpunkcyjne: Do wiary wzywa(,) kto nie wierzy, Rób te zadania(,) jak leci, Ratuj się(,) kto może, W związku z tym(,) czy byłoby możliwe….
    Pierwszy przykład nie budziłby wątpliwości, gdyby uzupełnić go o ten, ale w takiej wersji jakoś niezręcznie przecinkować w tym miejscu. Problem wydaje się podobny do tego. Zdania 2 i 3 można chyba uznać za sfrazeologizowane, a 4 chyba bez przecinka. Czy tak?
    Czytelnik
  • Historia grafemów złożonych

    22.03.2023
    22.03.2023

    Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.

  • hodowca marihuany
    1.09.2012
    1.09.2012
    Czy zasadne jest mówienie o hodowcach marihuany, skoro rośliny się raczej uprawia? Taki zarzut pod adresem dziennikarzy spotyka się od czasu do czasu w komentarzach do artykułów prasowych. Czy istnieje jednak lepsza nazwa na określenie 'tego, kto uprawia'? Jeszcze u Doroszewskiego występuje dziś już chyba zapomniane słowo uprawiacz. Może warto byłoby przywrócić je do obiegu?
  • igrek i ipsylon
    1.02.2015
    1.02.2015
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie związane z grecką literą ipsylon. Słownik podaje formy ipsylon i ypsylon, podczas gdy w różnych tablicach matematycznych spotykam formy ypsilon, ipsilon i chyba gdzieś słyszałem też o upsilonie. Skąd taka chwiejność w wypadku nazwy tej jednej litery greckiej? Z epsilonem takich kłopotów nie ma.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Inna sprawa to (,) czy…
    8.07.2015
    8.07.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja w zdaniu „Czy ma to wpływ na ludzkie zachowania, to inna sprawa”. Gdyby zamienić kolejność członów oddzielonych przecinkiem, widoczna byłaby podrzędność frazy „Czy…” i konieczność przecinka, więc chyba powinien się znaleźć również w wyjściowej wersji? A co ze zdaniem „Inna sprawa to czy ma to wpływ na ludzkie zachowania”?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • inwencja autora
    4.12.2015
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    może czegoś nie rozumiem, ale dlaczego w poradzie Przecinek po dopowiedzeniu lub przydawce: Jej druga, nieco mniej sławna (?) strona odrzucono zależność drugiego przecinka od „inwencji autora”? Kto, jeśli nie autor zdania, wie najlepiej, jaka jest hierarchia treści, które chciał w nim zawrzeć? A chyba od tego właśnie zależy obecność drugiego przecinka, prawda?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego