Czy poprawne jest wyrażenie państwo byłego Układu Warszawskiego? Wątpliwości biorą się stąd, że zestawienia była żona (były mistrz, alkoholik, członek itp.) oznaczają osoby, które straciły jakąś cechę, ale wciąż istnieją. O zmarłym nikt nie powie były mąż, były papież. Podobnie nie istnieje nic, co można by nazwać byłym Układem Warszawskim (byłym ZSRR, byłą Jugosławią).

Szanowni Państwo,
rozumiem, że chcąc trzymać się słownika ortograficznego, nie sposób oddać w pisowni różnic w użyciu partykuł z cząstką -by. Inaczej odczuwam takie połączenie w zdaniu „Samochodem chybabyś nie przyjechał” niż „[…] i wnuczkę moją […] do posłuszeństwa […] obowiązuję, chybaby pan chorąży orszański […] sławę swą splamił […]” (Potop). W drugim zdaniu chyba by znaczy chyba żeby i tu pisownia łączna pasuje mi bardziej niż w pierwszym.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Cytat z jakiegoś felietonu: „Celebryt – kolejny potworek językowy pojawiający się w mediach”. Czy rzeczywiście jest to potworek, czy przeciwnie – zgrabnie zaadaptowane, potrzebne słowo? Pisząc „potrzebne”, mam na myśli to, że nie istnieje inne polskie słowo na nazwanie tego samego. Ale może istnieje? Jak Szanowna Poradnia ocenia celebryta i celebrytkę?

Jak byście Państwo skomentowali taką różnicę: pisze się Chicago, a czyta [Szikago]. Miasto leżące w tym samym kraju pisze się Washington, a w polskiej telewizji piszą Waszyngton i czytają [Waszyngton] – przez polskie w i y, czyli źle…

Dzień dobry,
chciałabym się zapytać o partykułę czy. Bardzo często w tekstach używa się jej jako czegoś, co zastępuje chyba spójnik i, np. „W sklepie można było kupić tytoń, kawę, czy też zapałki”, „Do miasta przyjeżdżali przybysze ze Śląska, Mazowsza, czy z Pomorza”. Czy w takiej sytuacji należy postawić przecinek przed czy? Wydaje mi się, że właśnie nie, ale nie jestem pewna.
Z wyrazami szacunku,
M. Danowska

Witam serdecznie.
Moje pytanie chyba jest dość proste, jednakże nie umiałam nigdzie znaleźć na nie szybkiej odpowiedzi: z jakim przypadkiem łączy się słowo administrator, administracja i administrowanie? Moje pierwsze przypuszczenie było, że kim, czym. Administrowanie kim, czym, budynkami na przykład. Ale administrator? Administrator budynkami czy budynków? Raczej nie kim, czym, lecz kogo, czego. Czy tak? Administracja, administrator danych? A administrowanie danymi?
Pozdrawiam, dziękuję i czekam na odpowiedź:)
DorotaR.

Dzień dobry!

Właśnie odbyłam burzliwą dyskusję ze swoim chłopakiem na temat używania zwrotu mam dobrą składnię. Moim zdaniem nie ma to sensu, a definicja słownikowa słowa składnia tylko mnie w tym utwierdziła. Jego zdaniem jest to logiczne w znaczeniu 'poprawnie buduję zdania'. Proszę nam pomóc w rozwiązaniu konfliktu, bo czekają nas chyba ciche dni :).

Pozdrawiam,

Kasia

Szanowni Państwo,
Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
Pozdrawiam
Barbara Rościszewska

Jak rzeczownikowo określić fakt, że człowiek, który przebywa na zewnątrz, wystawia się na światło. Anglicy mówią „light exposure”. Czy „ekspozycja na światło” jest brzydką kalką? Po polsku o ekspozycji mowa chyba głównie w kontekście fotografii.

Z góry dziękuję

D.

Szanowni Profesorowie!
Co proponujecie zrobić z euro? Chyba nie można go (czy je?) zostawić w tej formie. Będziemy zatem kupować eurami, może eurosami? Będzie nam brakować… czego?
Marek