WSO podaje, że -by piszemy łącznie z „niektórymi” spójnikami – par. [161]. Listę dopełniają:
– hasła słownika: ależby, aniżeliby, bądźby, bowiemby, coby, jakożby, jakżeby, jednakowożby, natomiastby, niźliby, przetoby, toćby, wszakby, wszelakoby, chyba żeby,
– nieodnotowane, lecz analogiczne: aczby, boćby, inoby, jenoby, lubby (=bądźby), niemniejby (=jednakby), wszakżeby.
Zatem byłoby chyba trafniej „ze spójnikami, z wyjątkiem spójników łącznych, np. i, oraz, tudzież, jak też, a także – czy tak?

Chciałbym się dowiedzieć, jak należy prawidłowo wymawiać program Unii Europejskiej PHARE. Jest to skrót angielskiej nazwy Poland and Hungary Assistance for Restructuring their Economies i jest wymawiany po angielsku [far]. Dziennikarze wymawiają przeważnie go [fare], co nie jest zgodne ani z oryginalną angielską wymową, ani chyba z polskimi normami, bowiem nie ma oficjalnie stosowanego dwuznaku ph wymawianego jako [f]. Na ten niuans zwrócił mi uwagę wykładowca specjalizujący się w tematyce Unii Europejskiej, który wbrew dominującej tendencji zaleca mówić [far].
Z góry dziękuję.

Dzień dobry,

mam szereg wątpliwości przy zawieraniu nazw plików/producentów oraz numerów seryjnych przedmiotów/urządzeń w tekstach formalnych (dla instytucji państwowych). Poniżej przedstawiam przykład:

Plik o nazwie: "xxx" utrwalono na płycie sygnowanej: "nazwa producenta", o kodzie alfanumerycznym 5483932589. Płytę opisano pisakiem koloru czerwonego: "płyta nr 1".

W których przypadkach stosować cudzysłów i czy powinien być poprzedzony dwukropkiem, jak w przypadku cytowanych wypowiedzi?

A może zastąpić cudzysłów kursywą i/lub pogrubieniem tekstu?

Z góry uprzejmie dziękuję.

Szanowni Państwo!
Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
Z serdeczną wdzięcznością,
Helena Kazancewa

Czy w zdaniu: „To jest chyba główny powód, ale niejedyny” wyraz niejedyny należałoby zapisać łącznie, czy rozdzielnie?

Podczas korekty natknąłem się na takie oto rzeczowniki złożone: Mickiewicz-improwizator, Mickiewicz-poeta, kobieta-poetka. Według mnie są to zestawienia, w związku z czym wskazana by była pisownia rozdzielna. Czy mam rację?

Dzień dobry Państwu!
Bardzo proszę o informację dotyczącą pisowni nazw wyrobów przemysłowych. Przyzwyczaiłam się już do pisania nazw samochodów małymi literami np. mercedes atego, iveco, lublin, fiat itp. Ale czy tak samo należy napisać nazwę pompy pływającej niagara czy piły do betonu stihl?
Kolejna grupa to komputery, np. deel, lenovo i telefony komórkowe – nokia, samsung. Nie chodzi mi o nazwę firmy produkującej, lecz nazwę telefonu czy komputera.
Z wyrazami szacunku
Anna Świtalska

Witam serdecznie,
Moje pytanie dotyczy odmiany w liczbie pojedycznczej imienia Sonia. Źródła, do których mam dostęp, nie zawierają takiego hasła. W zasadach pisowni imion żeńskich pochodzenia obcego końcówka dla wszystkich przypadków – oprócz M lp – to -ii (np. Zofia – Zofii). Jednak cały czas mam wątpliwości, czy powinienem pisać do Sonii, czy może do Soni. Poza tym imię własnej żony należałoby chyba pisać poprawnie, prawda?
Serdecznie pozdrawiam
Danek

Szanowni Państwo,
spotykam się czasem z pewnym zdziwieniem, że pomidor jest owocem, a nie warzywem. Formalnie rzecz biorąc, warzywa są chyba po prostu szerszą kategorią niż owoce i każdy owoc jest warzywem, ale nie na odwrót. Niemniej w języku potocznym zwykliśmy nazywać warzywami te warzywa, które nie są owocami. Poza tym chyba na ogół owoce są w naszym odbiorze słodkie, a warzywa nie i może stąd zdziwienie z powodu pomidora. Ciekaw jestem Państwa opinii.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Czy wyrażenie raczej na pewno jest poprawne?