czasownikowy
  • Robienie z igły wideł

    11.09.2020
    11.09.2020

    Szanowni Państwo,

    w jednym z czytanych ostatnio dramatów natrafiłem na następujące zdanie:

    „Myślicie, że jestem dziwakiem, ale dla mnie myślenie nie jest niczym innym jak robieniem z igły widły”

    Chciałbym upewnić się, czy to poprawna forma. Jeżeli autor zdecydował się użyć związku frazeologicznego w formie, w której struktura zdania wymusza jego odmianę (wiem, że już samo to jest niezalecane), to lepiej pozostawić go nieodmienionym, czy jednak odmienić?

    Z góry dziękuję za odpowiedź!

  • spoiler, spoilować i spoilerować

    29.06.2023
    29.06.2023

    Ze zdziwieniem odkryłam, że słowa „spojler” nie ma (jeszcze?) w SJP PWN w znaczeniu „psuć zabawę, zdradzając zakończenie”. Czy mimo wszystko można użyć go w dość poważnym tekście? A jeśli tak, to jak brzmi czasownik (spojlować czy spojlerować) i jak wygląda poprawny zapis (j czy i).

    Z góry dziękuję

    Dorota

  • szafęś i jeżam
    10.10.2003
    10.10.2003
    Witam!
    Wiem, że w języku polskim w pewnych formach czasownikowych występuje aglutynacja. Czyli poprawne jest zarówno zdanie „Szafę umyłeś?”, jak i „Szafęś umył?”, czy „Jeża wygoniłem” i „Jeżam wygonił”… Niestety, mój znajomy uważa, że nie mam racji. Jak jest faktycznie?
    Pozdrawiam.
  • żem, żeś, żeśmy, żeście
    28.01.2002
    28.01.2002
    Czy poprawne jest potoczne sformułowanie żeśmy, np. żeśmy poszli? Czy jest to dopuszczalne, czy można tak mówić?
  • ach i aha
    4.05.2008
    4.05.2008
    Trapi mnie pytanie: czy aha, czy acha (od achać). Oczywiście jest odpowiedź, bo szukałem w internecie… Każdy na wszelakich forach podaje, że znalazł odpowiedź w słowniku i jest ona pewna, po czym odpowiedzi są sprzeczne :)
    A co z eh(ech), oh i innymi wykrzyknieniami…
    Pozdrawiam…
    Sebastian
  • akcentowanie form czasownika powinien i winien
    8.04.2014
    8.04.2014
    Jaki jest akcent słów powinienem i powinieneś? Słownik poprawnościowy Kurpisza podaje akcent na trzeciej sylabie od końca, czyli [powInienem] i [powInieneś], natomiast NSPP nie wskazuje na taki akcent. A SPP Doroszewskiego odwołuje się do zasady akcentowania enklityk i podaje przykład akcentowanych na trzecią sylabę od końca słów [mOżeście], [gotOwiśmy]. Czy słowa powinienem i powinieneś należą do tej grupy enklityk?
    Bardzo dziękuję za Waszą pracę i pozdrawiam!
    Joanna C.
  • akcent w polszczyźnie
    25.05.2013
    25.05.2013
    Dlaczego w wyrazach katolik czy fabryka dopuszczalne jest akcentowanie na pierwszą sylabę? W jakich innych słowach jest to jeszcze możliwe? Czy tworzą one serię, czy ma tu zastosowanie jakaś reguła?
  • apelatywy
    25.06.2009
    25.06.2009
    Witam serdecznie,
    być moze moje pytanie wyda się banalne, ale chciałbym sie dowiedzieć, czy mówiąc o wszystkich wyrazach apelatywnych, należy wprost utożsamiać je jedynie z rzeczownikami pospolitymi. Mimo poszukiwań w kilku źródłach, nie odnalazłem jasnej odpowiedzi. Inaczej mówiąc, czy wyraz apelatywny może być inną częścią mowy niż tylko rzeczownikiem pospolitym?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Robert Kamyk
  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • betonaż
    18.10.2006
    18.10.2006
    Czy dla opisu czynności betonowania można zastosować rzeczownik betonaż lub betonarz?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego