Jak po polsku nazwać czynnik inicjujący uśpioną chorobę lub wywołujący daną reakcję? Czasem spotykam w tym kontekście angielski trigger (por. https://goldenowls.pl/co-oznacza-trigger-po-polsku/), ale szukam rodzimego odpowiednika. Dziękuję!

D.

Szanowni Państwo
Półtoragodzinny? Dlaczego tak? Półtoragodzinny – taki zapis w SJP PWN. Czy nie powinno być raczej – półtorejgodzinny, skoro mówimy/piszemy półtorej godziny? Rok – półtora roku, godzina – półtorej godziny (wyraźne zróżnicowanie ze względu na rodzaj), a tymczasem i półtoraroczny, i półtoragodzinny jednakowo.
Będę wdzięczna za wyjaśnienie,
z pozdrowieniami – stała czytelniczka Poradni

Szanowni Państwo,

bardzo proszę o rozwiązanie językowego problemu, który dotyczy użycia słów wzorce i wzory. Czy istnieje przyjęta powszechnie i akceptowalna zasada dotycząca użycia tych dwóch słów? Czy traktować je należy jako synonimy?

Problem użycia dotyczy prac naukowych podejmowanych w ramach badań zachowań konsumentów na rynku. Używa się czasem zamiennie obu słów jako wzory zachowań konsumentów albo wzorce zachowań konsumentów.

Dziękuje i pozdrawiam serdecznie!

Witam,
bardzo proszę o wyjaśnienie. W wojskowych pismach, kierowanych do przełożonych, bardzo często pojawia się skrót słów w zastępstwie pisany w/z lub wz. (z kropką na końcu). Moja dociekliwość, wyrażona m.in. poszukiwaniem takowego skrótu na różnych stronach internetowych, nie została nagrodzona :), gdyż nie znalazłem żadnej wzmianki na ten temat. Według mnie nie powinno się używać tych słów, bo to, czy ktoś przełożonego zastępuje (skądinąd przecież oficjalnie, z rozkazu innego przełożonego), czy też jest to właściwy przełożony (zajmujący to określone stanowisko na co dzień), nie ma aż tak wielkiego znaczenia, bynajmniej dla zainteresowanego, przedstawiającego sprawę w określonym piśmie. Być może umieszczanie przed nazwiskiem wyrazów w zastępstwie wynikało z obawy przed odpowiedzialnością za konsekwencje wiążące się z podjętymi decyzjami… Ale i to nie ma sensu, bo tak czy owak pismo zawiera adresata, np. płka Kowalskiego. Przykład:

Dowódca
wz. płk Jan KOWALSKI.

Dziękuję za poświęcony mi i mojemu problemowi czas. Pomimo iż sprawa jest błaha i nie dotyczy nikogo personalnie, ani też nie ujawnia tajemnicy wojskowej, ze względu na moje bezpośrednie powiązanie z armią (noszę mundur i nie jestem oficerem, choć liczę na zmianę stopnia; ale to zupełnie inna sprawa), bardzo proszę o zachowanie mojego adresu, imienia i nazwiska, a nawet inicjałów do Państwa wiadomości.

Chciałbym zapytać o pewne niekonsekwencje pojawiające się w waszych odpowiedziach dotyczących odmiany nazwisk zakończonych na -x. W odpowiedzi zatytułowanej Cezex… czytamy: „Po drugie zaś, inne słowa zakończone literą x, w szczególności nazwiska, nadal trzeba odmieniać po staremu, np. Rex, Rexa, Rexowi, Rexem, ale Reksie (przykład przytoczony w komunikatach Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, nr 2 z 2001 roku)”. Natomiast w odpowiedzi Lex Pani K. Sobolewska radzi odmieniać nazwisko Hendrix – Hendriksa. Jak więc należy odmieniać nazwiska zakończone na -x?

Zastanawiam się która forma jest poprawna: „(…) za bardzo dobre wyniki w nauce i wzorowe zachowanie” czy „(…)za wzorowe zachowanie i bardzo dobre wyniki w nauce”? Od czego to zależy? Pozdrawiam.

Szanowni Państwo!
Jeśli dobrze rozumiem to, co pisze o orzeczeniu Nowy slownik poprawnej polszczyzny PWN, zdanie „Mama lub tata pójdą do kina” jest poprawne. Jednak mnie wydaje się ono niepoprawne, bo przeciez do kina pójdzie tylko jedno z nich, wiec orzeczenie powinno być w liczbie pojedynczej. Czy mam rację?
Z góry dziękuję za odpowiedź, łączę pozdrowienia,
Ludwik Stawowy

Jaką częścią mowy jest słowo to w zdaniach definiujących (np. „Kwadrat to czworokąt foremny”) i klasyfikujących (np. „Dąb to jedno z drzew”)? Czy to partykuła? A może spójnik?

Dzień dobry!
Zwracam się z uprzejmą prośba o wyjaśnienie skrótu xx. Czytając ostatnio artykuł o rodzinie Czartoryskich, zwróciłem uwagę, że występował taki skrót od tytułu księcia w postaci xx. Występuje on również w nazwie muzeum xx. Czartoryskich. Ponadto pamiętam, że kiedy szedłem do bierzmowania, ksiądz również, podpisując mi spowiedź, używał takiego skrótu. Prosiłbym zatem o odpowiedź skąd się on wywodzi i co dokładnie oznacza.
Pozdrawiam
Piotrek Małek

Szanowni Państwo,
ostatnio podczas dyskusji z moim ojcem narodziła się wątpliwość, pytanie: Czy można być w coś zaangażowanym, a nie wierzyć w skutek swoich działań? Czy angażowanie to tylko poświęcanie czasu lub pieniędzy na jakiś cel, czy wiara ma tu znaczenie?

Z góry dziękuję za pomoc.
Adam