Dzień dobry!

Chciałam się zapytać, czy pierwszy człon we francuskim nazwisku złożonym należy odmieniać. Chodzi mi konkretnie o odmianę nazwiska, które w mianowniku brzmi: Jaques-Dalcroze. Należy na przykład powiedzieć: Jaques'a-Dalcroze'a czy Jaques-Dalcroze'a?

Będę wdzięczna za pomoc

Ida Radziejowska

Mam problem: czy do Rektora zwracamy się Jego Magnificencjo czy Wasza Magnificencjo i dlaczego?

Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

Jaka jest etymologia słów konwisarz, konwisarstwo. Słownik Doroszewskiego sugeruje związek z niemieckim Kannengiesser, ale jakoś trudno tu o jakiekolwiek podobieństwo. Czy te słowa nie mają raczej czegoś wspólnego z polską konwią?

Abraham

Dzień dobry! W tekście tegorocznego dyktanda znajdujemy m.in.: majster-klepka oraz łapu-capu. Bez wątpienia tak zapisane formy są poprawne. Wiele r [brak dalszego ciągu zdania – J.G.].
Jednak co, jeśli uczestnik swą wiedzę czerpał z innych słowników, gdzie jest dopuszczalna pisownia majsterklepka (Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny pod red. J. Podrackiego) oraz łapu capu (Słownik współczesnego języka polskiego pod red. B. Dunaja)? Czy tak zapisane również uznano by za prawidłowe?
Pozdrawiam ;-)

Szanowni Państwo,
Mam trudności z ustaleniem, jak powinno się pisać wyrażenie katedra wawelska (chodzi o wielkość pierwszych liter słów).
I to samo, ale generalnie: skąd czerpać wiadomości na temat pisowni poszczególnych obiektów zabytkowych i turystycznych? Nazwy czy określenia poszczególnych wież, baszt, chat, kaplic, dzwonów itd. pisane są bardzo różnie w rozmaitych źródłach i w zależności od kontekstu. Na przykład kiedy chcę użyć wyrażenia dzwon Zygmunta, powinienem właściwie sprawdzić, czy istnieje taka nazwa własna (Dzwon Zygmunta), czy jest to tylko opisanie dzwonu Zygmunt (= dzwon ufundowany przez Zygmunta). Rzetelne wyjaśnienie takiego (czy innego) przypadku bywa czaso- i pracochłonne, i nie zawsze daje rezultaty.
Odpowiedź Poradni nt. klasztoru Franciszkanów pokazuje, że nawet jeśli znajdziemy poszukiwany ciąg wyrazów w słowniku ortograficznym, to jeszcze się może okazać, że podana pisownia dotyczy jednego z możliwych kontekstów, być może akurat nie tego, o który nam chodziło.
Opieranie się na materiałach wydawanych dla turystów wydaje mi się niebezpieczne, gdyż wydawca chcąc zachwalić swój „towar”, może nadużywać wielkiej litery. Czasem w grę też wchodzi wielka litera stosowana ze względów uczuciowych. Jak radzić sobie w tym językowym gąszczu turystyczno-zabytkowych atrakcji?

Szanowny Panie Profesorze,
Od dawna nurtuje mnie pytanie o właściwe brzmienie nazw niektórych ulic. Oto przykład: kwiat nazywa się hiacynt, więc ulica jego „imienia” to ulica Hiacyntowa czy ulica Hiacynta. Funkcjonują bowiem, np. w Warszawie, ulice takie jak Jelenia, Słonia (nie od nazwiska osoby). Mam więc pytanie, czy właściwym nie byłoby, aby ulica czerpiąca swą nazwę od nazwy zwierzęcia (jeleń) nazywała się ul. Jeleniowa, nie zaś Jelenia, ul. Słoniowa, nie zaś Słonia itd. Nie ukrywam, że w gronie przyjaciół od bardzo dawna prowadzimy spór w tej sprawie. Czy zechce Pan Profesor łaskawie wyrazić swą opinię? Bardzo dziekuję.

Szanowni Państwo,
jak powinnam odczytać procenty: Adam odniósł się do artykułu dotyczącego 45% cięć w oświacie? 45-procentowych?
I jeszcze: Pomysł z przekazaniem go policji wydał mi się dziwny – z przekazaniem czy przekazania?

Dziękuję.
Z poważaniem
Katarzyna C.

Szanowni Państwo!
Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak poprawnie odmienić nazwiska takich artystów, jak: Girolamo da Campagna, Guglielmo della Porta, Juan Pantoja de la Cruz, Jacopo Barozzi da Vignola, Giovanni da Bologna. Skąd czerpać wiedzę na temat odmiany nazwisk obcych z przyimkami? Słowniki zalecają, by nazwiska odmieniać, ale można w nich spotkać nazwiska z przyimkami, przy których odnotowano, że są nieodmienne… Rodzi się pytanie, dlaczego niektóre są nieodmienne.

Renata

Szanowni Państwo!
Chciałbym się dowiedzieć, w jaki sposób w następującym zdaniu powinienem podać źródło, z którego czerpię wiadomości: „Zdaniem C. Kosyla (Nazwy osobowe, dz. cyt., s. 431) jest to kwestia dyskusyjna”. Czy raczej powinienem napisać: „Zdaniem C. Kosyla (C. Kosyl, Nazwy osobowe, dz. cyt., s. 431)”. Czy może taki zapis jest w ogóle niepoprawny? Dodam jeszcze, że nie można zapisać informacji o przytaczanej publikacji w przypisie.
Łączę wyrazy szacunku
Dominik