deklinować
  • Nazwiska kobiet zakończone na -o

    22.12.2023
    22.12.2023

    Dziękuję bardzo za odpowiedź w sprawie akcentu. Mam kolejne pytanie, tym razem odnośnie do polskich nazwisk zakończonych samogłoską „o” (np. Matejko, Szwedo, Konopko). Dlaczego wydawnictwa poprawnościowe zalecają odmianę takich nazwisk, jeśli dotyczą mężczyzn, a nieodmienianie, jeżeli odnoszą się do kobiet? Jakie są przeciwwskazania, żeby nie odmieniać? Przecież w obu przypadkach nazwiska te łatwo się deklinują. Nie widzę tu konsekwencji.

  • Nazwisko Bontemps

    13.12.2020
    13.12.2020

    Bardzo proszę o odmienienie przez przypadki:

    Piotr Bontemps

    Róża Bontemps

    Róża i Piotr Bontemps (Bontempsowie?).

    Generał Bontemps był Francuzem, który wstąpił do polskiego wojska. Jest, z żoną, pochowany w Polsce. W Polsce żyją następcy tego małżeństwa o ich nazwisku, którzy, jak przypuszczam, zapewnią, że są Polakami. Czy w języku polskim odmiana tego nazwiska noszonego przez Francuza odmienia się tak samo jak nazwisko Polaka?


    Z góry dziękuję.

    Serdecznie pozdrawiam

  • nazwisko Małysa
    5.02.2011
    5.02.2011
    Obdarzony jestem pięknym (tak, skromność nie jest moją zaletą), aczkolwiek niekiedy kłopotliwym, nazwiskiem – Małysa. Czy odmiana mojego (i podobnych) nazwisk jest „przymusowa”? Jego deklinacja (szczególnie w wołaczu – Małyso) wzbudza niekiedy salwy śmiechu. W bliskich mi kręgach przyjęto zasadę nieodmieniania, ale wielu ludzi uważa to za błąd i sugeruje, aby „deklinować Małysę” zawsze i wszędzie.
    Pozdrawiam
    Michał
  • Nazwisko Vincente Pérez Eguia y Orense
    19.11.2018
    19.11.2018
    Dzień dobry
    Uprzejmie proszę o poradę, Jak należałoby odmieniać hiszpańskie nazwisko Vicente Pérez Eguia y Orense. Czy tworząc dopełniacz, wystarczyłoby odmienić słowo Pérez, a pozostałe wyrazy pozostawić nieodmienione?
    Z wyrazami szacunku
    Teresa
  • Nieodmienianie nazwisk

    2.02.2022

    Na stronie miejskiej Wrocławia używa się najczęściej nieodmienionych form nazwisk w wyrażeniach „dom handlowy braci Barasch” i „pałac rodziny Wallenberg-Pachaly”. Dlaczego redaktorzy zamieszczanych tam tekstów nie używają odmienionych form, czyli „braci Baraschów” i „Wallenbergów-Pachalych”? Z porad zamieszczonych przez Państwa wynika, że nie ma powodów, aby nie odmieniać nazwisk niemieckich - zarówno jednoczłonowych, jak i dwuczłonowych.


    Z wyrazami szacunku

  • ninja
    27.05.2012
    27.05.2012
    Chciałbym się dowiedzieć, czy ninja można pisać nindża i czy to słowo może się odmieniać (np. tak jak radża). W słowniku Polańskiego się nie odmienia, ale występuje tylko jako jakieś żółwie ninja.
    Z poważaniem
    Michał Kozłowski
  • numer NIP

    22.11.2023
    22.11.2023

    Dzień dobry!

    Bardzo proszę o rozjaśnienie. Mamy skrótowiec NIP (numer identyfikacji podatkowej). Jak wygląda kwestia odmiany, jeśli chcę poprosić drugą osobę o podanie tego numeru? Poprawną formą będzie „Poproszę numer NIP” czy „Poproszę numer NIPu”? Dodatkowo czy w takim pytaniu nie powinniśmy pomijać słowa numer i zadać pytanie w postaci „Poproszę NIP”?

    W przykładowej odpowiedzi powinienem użyć formy „Nie mam utworzonej kartoteki dla podanego NIP/numeru NIP” czy „Nie mam utworzonej kartoteki dla podanego NIPu/numeru NIPu”?

  • Odmiana imienia niedźwiedzicy

    22.05.2016
    22.05.2016

    Szanowni Państwo,

    w poznańskim zoo mieszka mały niedźwiadek, któremu nadano imię Cisna. W uzusie pojawiła się odmiana przymiotnikowa imienia małej niedźwiedzicy, np. Nie odwiedziliśmy my dziś Cisnej. Czy model odmiany przymiotnikowej może być uznany za akceptowalny dla prasy lub języka mówionego? Moim zdaniem – szczególnie w tym pierwszym przypadku – nie. Zwolennicy odwiedzania Cisnej, nie Cisny, argumentują jednak, że imię to pochodzi od nazwy miejscowości.


    Z wyrazami szacunku

    Czytelniczka

  • odmieniać przez wszystkie przypadki
    6.01.2013
    6.01.2013
    Szanowni Państwo,
    na wczorajszej Gali Mistrzów Sportu, emitowanej na antenie TVP1, prezenterka powiedziała: „Dzisiaj słowo dziękuję [nie dziękować] będzie odmieniane przez wszystkie przypadki”. Trochę mnie to zdanie rozbawiło. Czy jest ono poprawne? Mam wątpliwości, gdyż z jednej strony wyraz dziękować jako czasownik nie odmienia się przez przypadki, ale z drugiej całe sformułowanie można by uznać za sfrazeologizowane, a frazeologia, wiadomo, rządzi się swoimi prawami.
    Łączę wyrazy uznania
    Dominik
  • ołówek i piórnik w wołaczu

    3.11.2023
    3.11.2023

    Jaką formę przyjmują rzeczowniki nieżywotne w wołaczu? Np. ołówek czy ołówku, piórnik czy piórniku? Kiedyś uczono mnie, że wołacz = mianownikowi, a tylko przy personifikacji (baśnie, poezja) używa się piórniku, ołówku, długopisie, itp. Dziś słyszę, że to błąd. Czy faktycznie? Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Małgorzata

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego