dlaczego
  • Chorwacja i Chile
    22.05.2002
    22.05.2002
    Dzień dobry.
    Mam dwa pytania związane z pisownią nazw niektórych państw w języku polskim.
    Pytanie pierwsze: dlaczego nazwę Chorwacja piszemy przez ch, skoro w języku chorwackim brzmi ona Hrvatska, a więc przez samo h? I polski, i chorwacki to języki słowiańskie, skąd więc ta różnica?
    Pytanie drugie: dlaczego nazwę Chile piszemy przez ch, skoro wymawiamy ją jako [Czile]?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Co jest po polsku?
    22.10.2002
    22.10.2002
    Słownik języka polskiego: „zawiera wyrazy i wyrażenia pochodzące zarówno ze słownictwa ogólnego, jak i terminy specjalistyczne, które mogą być znane poza kręgiem specjalistów”. Wydawałoby mi się, że słownik języka polskiego powinien zawierać maksymalną liczbę słów, tak by nie było wątpliwości, że dane słowo jest poprawne w tym języku, a tak nie jest.
    A co z tymi nieznanymi poza kręgiem specjalistów? Nie są one ujęte w słowniku języka polskiego, więc co z nimi? Są po polsku czy nie? I jakie kryterium tu decyduje?
    W słownikach języka polskiego moim zdaniem panuje wielka niekonsekwencja. Weźmy np. motylki: paź żeglarz jest, niepylak apollo jest, ale nie ma niepylaka mnemozyny. Jest osinowiec, ale gatunku pokłonnik, do jakiego należy, nie ma (oparłem się na OSPS). Przykłady można by mnożyć.
    I mam dylemat, czytając książkę o motylkach i poznając naprawdę przepiękne z punktu widzenia scrabblisty (tak na marginesie słowo scrabble jest, terminu określajacego osobę grającą w tę grę nie ma w słownikach…?) słówka jak szczakoń, czy terminy nieznane poza kręgiem fachowców są po polsku, czy nie? Dlaczego moim zdaniem czysto polskich słów nie ma w słownikach, albo inaczej – dlaczego są one w tak niekonsekwentny sposób odnotowywane?
  • compact disk czy Compact Disc
    5.05.2006
    5.05.2006
    Szanowni Eksperci!
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego rozwinięcie skrótu CD-R (Compact Disc Recordable) piszemy wielkimi literami, natomiast CD-ROM (compact disk – read only memory) małymi. Dlaczego w przypadku CD-R wyraz Disc pisze się przez c, a w przypadku CD-ROM jest disk?
  • co prawda
    8.05.2015
    8.05.2015
    Czy mogą mi państwo wyjaśnić, dlaczego przed co prawda nie stawia się przecinka? Przed co przeważnie się stawia, jaka jest więc różnica? Mam też konkretny przykład: „Mogłem, co prawda zatroszczyć się o niego, tak jak troszczyłem się przez ostatnie pół roku o Viktorię”. Tutaj definitywnie przecinek jest zbędny, nie potrafię jednak wyjaśnić znajomej, dlaczego tego przecinka w tym miejscu nie należy stawiać.
  • Cruise, o Cruisie?
    13.04.2005
    13.04.2005
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego miejscownik nazwiska Cruise ma postać: (Tomie) Cruisie, przez s (Wielki słownik ortograficzny PWN). Zgodnie z zasadą pisowni [245], głoskę kończącą temat nazwiska zapisuje się fonetycznie; i stąd PiercePiersie (Brosnanie), gdyż tu litera c w temacie to [s]. Jednak nazwisko Cruise brzmi nie [krus], lecz [kruz] – dlaczego więc w miejscowniku jest: Cruisie, a nie Cruizie?
    Michał Gniazdowski, redakcja Rozrywki
  • cztery i pięć
    30.09.2002
    30.09.2002
    Nie mogę znaleźć wyjaśnienia, dlaczego przy wyliczaniu rzeczowników po liczebniku 4 zmienia się końcówka rzeczownika liczby mnogiej np. cztery krowy, ale pięć krów, sześć, siedem itd/ krów, podobnie inne rzeczowniki. Dlaczego liczba pięć jest taka przełomowa w wyliczaniu mnogości? (…) W innych językach, niesłowiańskich, nie ma tego problemu.
    Wojciech Mniszek
  • dać kosza, dostać kosza
    1.01.2015
    1.01.2015
    Szanowni Państwo,
    dlaczego trzeba wynieść kosz śmieci, ale od dziewczyny dostaje się kosza?
    Łączę stosowne wyrazy
    Miłosz Pieńkowski
  • dag i dkg
    4.07.2008
    4.07.2008
    Moje pytanie dotyczy poruszanej już w poradni kwestii skracania słowa dekagramdkg czy dag? Proszę o więcej informacji na ten temat. DLACZEGO i KIEDY nastąpiła zamiana dkg na dag, skoro dkg wydaje się bardziej logiczne – analogicznie do mg, kg. Nie ukrywam, że odsyłanie dkg do książek kucharskich jest odsyłaniem do lamusa wielu ludzi, którzy wcale nie sądzą, że ta zmiana jest zmianą na lepsze, a nie czują się odsunięci na boczny tor.
  • darczyńca i młodzież
    24.10.2006
    24.10.2006
    Pierwszy raz korzystam z Państwa strony; pozwalam sobie od razu zadać pytanie. Dlaczego tak powszechnie mówi się: darczyńca, skoro mamy dobrodzieja – adekwatne słowo z tradycjami (znaczące, jak sądzę, to samo)?
    Dlaczego wszyscy mówią dzieciaki zamiast dzieci lub nastolatki czy też młodzież na przedstawicieli naszego gatunku w wieku 5–15 lat?
    Bardzo mnie to razi, a darczyńca wręcz brzydzi.
    Pozdrawiam,
    maria wisłocka
  • Don Kichot

    10.02.2021
    10.02.2021

    Dzień dobry!

    Dlaczego piszemy Don Kiszot, a nie don Quijote – tak jak po hiszpańsku? I dlaczego słowo don zapisujemy z wielkiej litery, skoro wg Real Academia Española powinno pisać się z małej litery (nawet jeśli mówimy o bohaterze literackim)?

    https://mobile.twitter.com/RAEinforma/status/1354466838076411904

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego