dopełniacz
  • Pięć Kaś
    21.09.2017
    21.09.2017
    Szanowni Państwo,
    proszę uprzejmie o wyjaśnienie, dlaczego występujące po liczebnikach rzeczowniki odmieniają się w następujący sposób:
    Kasiapięć Kaś (zamiast Kasi),
    dyniapięć dyń (zamiast dyni),
    świniapięć świń (zamiast świni).

    Czy jest na to jakaś reguła? Rodzimi użytkownicy języka używają powyższych form intuicyjnie. Niestety, dla obcokrajowców nie jest to już tak oczywiste.

    Z poważaniem
    Magdalena
  • rzeczowniki na -nia
    18.10.2006
    18.10.2006
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
    Dziękuję.
  • arcydzięgiel
    8.06.2010
    8.06.2010
    Jak prawidłowo powinno się odmieniać nazwę rośliny arcydzięgiel? Czy poprawnie jest arcydzięgla, czy arcydzięgiela? Bardzo proszę o odpowiedź.
  • bity i bajty
    16.02.2003
    16.02.2003
    Jeśli słowo bit w dopełniaczu brzmi bitu, to dlaczego na bajt w dopełniaczu mówimy bajta? Inne słowo – bufor – w dopełniaczu może brzmieć zarówno buforu, jak i bufora. Dlaczego nie możemy użyć dopełniacza bajtu?
  • Coś takiego!
    22.06.2009
    22.06.2009
    Interesuje mnie, dlaczego z zaimkami co lub coś używamy przymiotników w dopełniaczu, np. co innego, coś dziwnego, coś takiego. Bardziej naturalne wydaje się użycie mianownika, tak jak z wyrazem ktoś: ktoś inny, ktoś ważny. Skąd wzięła się taka zasada w języku polskim?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • do Maćków czy Maćkowów?
    20.02.2003
    20.02.2003
    Jedna z dzielnic Gdańska nosi nazwę Maćkowy. Jaką postać ma ta nazwa w dopełniaczu: Maćków, czy Maćkowów? W Słowniku poprawnej polszczyzny Doroszewskiego sprzed 20 lat podobna forma Rydułtowy ma w dopełniaczu formę Rydułtowów. Państwo w komputerowej wersji Słownika ortograficznego i Słownika poprawnej polszczyzny oznaczają te formę jako niepoprawną, wskazując, że poprawne formy dopełniacza to Rydułtów, a od nazwy Subkowy – Subków. Czy to efekt upraszczania i skracania form językowych?
    Pozdrawiam serdecznie
    Krzysztof Grabowski
  • Jak rozpoznać przypadki?
    17.11.2013
    17.11.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    moje pytanie dotyczy określania form gramatycznych w zdaniu. Jeżeli mamy w zdaniu np. dwa rzeczowniki, to dlaczego przy określaniu przypadka jeden jest np. w mianowniku, a drugi w bierniku? Jak rozpoznać te zależności?
  • JavaScript
    30.03.2020
    30.03.2020
    Dzień dobry,
    W jaki sposób powinniśmy prawidłowo odmieniać nazwy języków programowania JavaScript i TypeScript? Zauważyłem, że bardzo powszechna jest różna odmiana tych dwóch podobnych wyrazów:
    • M. JavaScript
    • D. JavaScriptu
    • C. JavaScriptowi
    • B. JavaScript
    • N. JavaScriptem
    • Msc. JavaScripcie
    • W. JavaScripcie!
    • M. TypeScript
    • D. TypeScripta
    • C. TypeScriptowi
    • B. TypeScripta / TypeScript
    • N. TypeScriptem
    • Msc. TypeScripcie
    • W. TypeScripcie!
    Ciekawi mnie głównie dopełniacz i biernik.
    Zadałem to samo pytanie na jednym z forów programistycznych i część osób potwierdziła moją odmianę, ale część uznała, że oba słowa odmienia tak, jak „jogurt“ (a więc dopełniacze TypeScriptu i JavaScriptu).
    Jedna z osób zasugerowała mi, iż różnica w odmianie może wynikać z tego, że końcówka „u“ jest bardziej charakterystyczne dla rzeczowników abstrakcyjnych, a „a“ dla marek, a TypeScript początkowo był kojarzony wyłącznie z jedną firmą i mógłby być uznany za markę.
    https://www.ekorekta24.pl/dopelniacz-liczby-pojedynczej-rzeczownikow-rodzaju-meskiego-koncowka-a-czy-u/
    Czy tak jest w rzeczywistości? Którą z tych odmian należy uznać za bardziej poprawną?
  • koksa
    30.01.2013
    30.01.2013
    Dzień dobry,
    znalazłam w słowniku ortograficznym następującą odmianę: „koksa (jabłko) -sie, -sę; -sów”. Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, dlaczego jabłko rodzaju żeńskiego (koksa) ma w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę charakterystyczną dla rodzaju męskiego (tych koksów).
    Pozdrawiam
  • Kowale

    3.02.2024
    7.06.2023

    Niedaleko miejscowości, w której się wychowałem, są Kowale – Pańskie i Księże. Jeździło się do Kowali, było się z Kowali. Obecnie mieszkam gdzie indziej (na Dolnym Śląsku) i tu też są Kowale. Ale jest się z Kowal i jeździ się do Kowal.


    Skąd ta różnica (poza zwyczajem)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego