działo
  • spisy powszechne i banki danych
    18.07.2003
    18.07.2003
    Proszę o odpowiedź na pytanie, jakimi literami piszemy następujące rodzaje danych statystycznych:
    1a. Narodowy Spis Powszechny 1988,
    1b. ostatni narodowy spis powszechny,
    2. Kartoteka podmiotów gospodarczych,
    3. Bank Danych Lokalnych.
    Serdecznie dziękuję za pomoc.
  • USA kontra SZA
    28.03.2018
    28.03.2018
    Szanowni Państwo!
    Nurtuje mnie pytanie, dlaczego w języku polskim skrót od nazwy państwa Stany Zjednoczone Ameryki Północnej został przyjęty z języka angielskiego (USA)? Mamy dolar USA (amerykański), a nie dolar SZAP; w innych znanych mi językach słowiańskich działa właśnie taka zasada. Także skróty RFN (Republika Federalna Niemiec), NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna) wskazują na to, że tworzymy je od nazw funkcjonujących w języku polskim, skąd zatem wyjątek dla USA?
  • Zadziać się

    25.07.2021
    25.07.2021

    Od kilkunastu lat upowszechnia się użycie czasownika zadziać się (i też zadziewać się) w znaczeniu odpowiednio ‘wydarzyć / wydarzać się’. Pamiętam, że dawniej słowo to oznaczało potocznie ‘zawieruszyć się’. Czy to nowe znaczenie jest po prostu współczesnym neologizmem rozszerzającym czasownik podstawowy dziać się, czy też takie użycie było znane już w XX wieku, tylko nigdy się wtedy na nie nie natknąłem?


    Dziękuję za pomoc, Łukasz

  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • arytmetyka i algebra
    24.03.2005
    24.03.2005
    Pytanie trochę bardziej matematyczne, ale dotyczy znaczenia słów: jaka jest różnica między arytmetyką a algebrą?
  • automatyka
    16.09.2009
    16.09.2009
    Witam…
    Mam pytanie związane z branżą, w jakiej ostatnio pracuję, czyli ze sprzedażą napędów do bram. Słowo napęd coraz częściej zastępowane jest słowem automat, a co za tym idzie, mówi się o automatyce… no właśnie – jakiej? Spotkałem już określenia: automatyka do bram, automatyka bramowa, automatyka bram. Która z tych form jest poprawna i czy w ogóle w takim kontekście uzasadnione jest użycie terminu "automatyka.
    Pozdrawiam…
  • beneficjent czy beneficjant?
    16.02.2003
    16.02.2003
    Jakiej poprawnie powinno się używać formy: beneficjent czy beneficjant (w znaczeniu osoby korzystającej np. z określonej usługi, pomocy)? Jeżeli słowo pochodzi od beneficjum (w liczbie mnogiej beneficja), to poprawną formą wydają mi się nie stosowane potocznie: beneficjant – beneficjanci.
    Proszę o odpowiedź.
    Tamara Żegis
  • beze i przeze
    14.01.2005
    14.01.2005
    Witam
    Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Costa Concordia
    24.01.2012
    24.01.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie o odmianę nazwy statku Costa Concordia. Czy należy odmieniać oba człony (np. panika na Coście Concordii), czy tylko pierwszy (np. wypadek Costa Concordii), czy może lepiej zostawić nazwę nieodmienioną (co się działo na Costa Concordia – to rozwiązanie, szczerze powiedziawszy, niezbyt mnie przekonuje…)?
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź!
    Jaśmina Marczewska
  • Co to się zadziewa!
    22.12.2014
    22.12.2014
    Witam,
    od niedawna przebywam w nowym środowisku, gdzie nadzwyczaj często używa się sformułowania zadziewać się, np. „W naszej firmie zadziewa się wiele nowych zmian”. I tak się zastanawiam, czy ta forma jest w ogóle poprawna. Wydaje mi się, że nie, że jest tylko i wyłącznie potoczne i może trochę specyficzne dla tego otoczenia.
    Będę wdzięczna za odpowiedź:)
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego