fakt
  • skłonność i podatność
    3.07.2002
    3.07.2002
    Czy o skłonnościach można mówić tylko w odniesieniu do ludzi, czy też dopuszczalne jest łączenie tego rzeczownika z nazwami rzeczy, np. skłonność wyrobu włókienniczego do mechacenia? Może właściwsze byłoby mówienie o podatności, nie o skłonności.

    Z wyrazami szacunku
    Anna Mazik
  • skrótowce obce
    14.05.2008
    14.05.2008
    Szanowni Państwo,
    chciałbym dodać „swoje trzy grosze” do zapytania dotyczącego polskich rozwinięć skrótów, które dalej są angielskie. Uważam, że nie ma sensu zmieniać skrótowców, bo wprowadza to tylko niepotrzebny zamęt – kiedyś pisałem nt. filtrów FIR i NOI.
    Łączę pozdrowienia,
    Michał Wilk
  • skróty dni tygodnia w kalendarzu
    27.02.2013
    27.02.2013
    Zwracam się do Państwa z problemem dotyczącym skrótów dni tygodnia. Opierałam się na załączonej w Poradni wypowiedzi. Zwrócono mi uwagę, że zapisy skrótów dni tygodnia pn., nd. są dopuszczalne w tekstach, natomiast nie w kalendarzach, że skrót w kalendarzu jako oznaczenie dnia rządzi się innymi zasadami ortograficznymi niż w tekstach. Według tych rzekomych zasad nie wolno po skrócie pn. i nd. postawić kropki. Zależy mi na Państwa wypowiedzi, ponieważ nie wiem, jakimi zasadami się kierować.
  • skróty nazw sędziów
    22.12.2003
    22.12.2003
    Czy skrót SSR – 'sędzia sądu (Sądu?) rejonowego (Rejonowego?)' i inne podobne (SSO, SSN) są poprawne? W praktyce sądowej stawia się je przed nazwiskami sędziów, zwłaszcza w rubrum orzeczenia, ale również w innych pismach urzędowych.
    Czy należy je pisać wielkimi literami i bez kropek? Nie spotkałem się z innym zapisem, a jednak mam wątpliwości, czy wyżej wymienione i powszechnie używane skróty są poprawne.
    Pozdrawiam,
    Michał Grześkowiak
  • Słonim
    10.05.2014
    10.05.2014
    Drugi przypadek nazwy SłonimSłonima czy Słonimia?
  • Słowo wnioskodawca – małą czy wielką literą?
    27.04.2020
    27.04.2020
    Jak powinienem zapisywać słowo wnioskodawca, którego często używam, pisząc recenzje wniosków. Chodzi o pisanie słowa wielką lub małą literą. Przejrzałem wiele formalnych dokumentów, w których występuje słowo wnioskodawca i tam zawsze jest ono pisane małą literą. Jednakże, w tamtym kontekście słowo jest abstrakcyjne i odnosi się do każdego przedsiębiorcy, który może aplikować o dotację. W moim przypadku pisząc w recenzji wnioskodawca to słowo odnosi się już do konkretnego podmiotu.
  • sobie

    29.03.2023
    29.03.2023

    płynę sobie łódką, a nade mną płyną (sobie) obłoki

    Dzień dobry, mam pytanie odnośnie do pojawiającej się czasami w prognozach pogody quasi-poetyckiej konstrukcji językowej typu: od zachodu płyną sobie chmury...

    Wyraz sobie dodany tu do czasownika płynąć żadną miarą nie wskazuje na to, że czynność ta jest „całkowicie zależna od woli wykonującej ją osoby i zwykle sprawia jej przyjemność” (por. Inny słownik języka polskiego). Płynące po niebie chmury (częściej obłoki) jako uosabiające zmienną naturę rzeczy toposy literackie obecne są w twórczości wielu poetów, choćby Mickiewicza, Miłosza,

    Szymborskiej, Harasymowicza czy Ratajczaka. Nigdy jednak nie płyną one tam sobie, co najwyżej są wprawiane w ruch przez wiatr, któremu w pewnym kontekście można już przypisać atrybut sprawczości, jak dzieje się to w przypadku greckiej pneumy z Ewangelii Janowej, upowszechnionej przez łacińskie „spiritus flat ubi vult”, co zostało przetłumaczone na język polski jako „duch wieje kędy chce” lub „wiatr wieje tam, gdzie chce” (J 3,8).

    A życie sobie (sic!) płynie, jak gdyby nigdy nic...

    Z poważaniem

  • soc
    25.06.2007
    25.06.2007
    Wielki słownik ortograficzny notuje hasło: „soc (= sprawy społeczne) ndm”. Według mojej definicji soc to ‘jedna z podstawowych gałęzi tematycznych Usenetu [ogólnoświatowy system grup dyskusyjnych dostępnych za pośrednictwem Internetu – red.], obejmująca nauki i sprawy społeczne’. Czy wyraz ten powinno się wymawiać [soc], [sok], a może rozwijać w jakiś sposób? W jakim celu zamieszczono takie hasło, pomijając inne gałęzie (np. sci, comp, rec)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • sól we frazeologii
    18.06.2008
    18.06.2008
    Dzień dobry!
    Mam pytanie dotyczące wyrażenia słono za coś płacić (zapłacić). Chciałbym się dowiedzieć, skąd się ono wzięło w języku polskim. O ile udało mi się ustalić, powodem jest fakt, iż w Polsce bardzo długi czas używano soli jako środka płatniczego. Proszę o odpowiedz, jak to było tak naprawdę :)
    Pozdrawiam,
    Krystian Pelc
  • sprayowy
    5.03.2003
    5.03.2003
    Jak powinna brzmieć forma przymiotnikowa od wyrazu spray? Sprajowy, sprejowy czy sprayowy? Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego