filolog
  • Jak to w rodzinie…
    9.07.2003
    9.07.2003
    Panie Profesorze,
    jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
    Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
    Załączam wyrazy szacunku,
    Marta Piaskowska z Łodzi
  • Językoznawca a poliglota
    31.10.2016
    31.10.2016
    Mam problem językowy dotyczący znaczenia słów językoznawca i poliglota. Usłyszałem bowiem ostatnio, od studentki germanistyki, że to drugie określenie ma dla nich wydźwięk negatywny, gdyż ich wykładowca definiuje poliglotę jako osobę, trywialnie mówiąc, potrafiącą się jedynie dogadać w wielu językach, nieposiadającą wiedzy zakresie gramatycznym. Czy osoba będąca językoznawcą traci miano poligloty, czy też profesor błędnie określa jego definicję?

    Pozdrawiam
    Kamil
  • Katabas

    22.10.2019
    21.09.2017

    Czy jest znane pochodzenie słowa katabas? (jedno z pejoratywnych określeń duchownego, w XIX wieku w gwarze uczniowskiej: ‘katecheta’)?


    Dziękuję za pomoc,

    Łukasz

  • ojciec Wirgiliusz
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    jakie jest pochodzenie słów popularnej niegdyś piosenki „Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje…”? W książce D. Comparettiego Wergiliusz w średniowieczu z 1895 roku spotkałem się z teorią, że piosenka ta nawiązuje do średniowiecznej legendy, przedstawiającej poetę rzymskiego Wergiliusza jako maga. Czy takie wytłumaczenie jest prawdopodobne?
    Z poważaniem,
    Piotr Michałowski
  • O nazwach własnych Pan Samochodzik, Pies Huckleberry, Miś Colargol oraz zestawieniach profesor Pimko i profesor Tutka
    12.05.2016
    12.05.2016
    Chciałabym zapytać, dlaczego według WSO piszemy np. Pan Samochodzik, Pies Huckleberry czy Miś Colargol (obie duże litery), ale profesor Pimko i profesor Tutka (tytuł małą literą).

    Z góry bardzo dziękuję.

    Z poważaniem
    Agnieszka Buczkowska
  • Orzeszkowa – Orzeszek, Orzeszko, Orzeszka?

    13.02.2004
    13.02.2004

    Jak językoznawcy odnoszą się do publicznego podawania nazwisk znanych osób w formie typu: Ewa Szelburg-Zarębina, Eliza Orzeszkowa? Przecież nie sposób dociec (nawet po wnikliwym wertowaniu encyklopedii) formy mianownikowej: Eliza Orzeszek? – Orzeszko? – Orzeszka? Ewa Zaręba? – Zaręb? Chyba tak być nie powinno…

  • orz i żnij
    7.10.2002
    7.10.2002
    Szanowni Państwo!
    Jestem filologiem klasycznym i z czasów studenckich pozostał mi i moim przyjaciołom z roku nie rozwiązany problem. Otóż w trakcie zajęć czytaliśmy w oryginale dzieło Hezjoda Prace i dnie, w którym znajduje się wers mniej więcej tej treści (cytuję z pamięci): „nago órz, nago siej, nago żnij”. Moje pytanie dotyczy trybu rozkazującego w 2. os. l. poj. od czasownika orać i żąć. Czy utworzyłem formy poprawne, czy w ogóle one istnieją? Polscy tłumacze tego dzieła wybrnęli z kłopotu, zastępując je innymi wyrazami.
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
    Piotr Sobczak
  • przed tym, zanim czy przed tym, jak?
    2.02.2007
    2.02.2007
    Które wyrażenie jest poprawne: przed tym, zanim czy przed tym, jak? Wydaje mi się, że przed tym, zanim jest tautologią. Przykładowe zdania: „Pożar wybuchł dwie godziny przed tym, zanim Nowakowie wrócili do domu”, „Pożar wybuchł dwie godziny przed tym, jak Nowakowie wrócili do domu”.
  • Sinko i Sidorkiewicz
    15.10.2014
    15.10.2014
    Szanowni Państwo,
    w TVN24 jest reporter Mariusz Sidorkiewicz. Jego nazwisko czytane cały czas jest twardo: „s-idorkiwiecz”, podczas gdy mnie w szkole jeszcze uczono, że powinno takie zestawienia czytać się miękko: „ś-idorkiewicz”. Czy to jest błąd?
    Z poważaniem
  • skrzydlate słowa
    26.11.2004
    26.11.2004
    Skrzydlate słowa to cytaty z dzieł, tytuły utworów, strzępy przemówień, powiedzonka osób publicznych… Skąd wzięło się określenie skrzydlate słowa? Czy skrzydlate słowa klasyfikujemy jako związki frazeologiczne, czy jest to jakaś odrębna jednostka należąca do frazeologii?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego