frazeologizm
  • bawole oczy
    10.09.2004
    10.09.2004
    Przeprowadziłem niedawno skromne „badania” na temat występowania zwrotu bawole oczy (ew. wole oczy, wole oko) w języku polskim i nie tylko (również w niemieckim, angielskim, szwedzkim i francuskim), i zaskoczyła mnie liczba zebranych przykładów. Nie Państwa należy pytać, skąd popularność bawolich oczu, ale chciałbym się dowiedzieć, czy potrafią mi Państwo podsunąć jakieś znaczenia tego zwrotu (oby do tej pory mi nieznane).
  • chwycić za chabety

    7.05.2023
    7.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jedni mówią, że można kogoś chwycić/złapać/wziąć/wyciągnąć „za bety”, inni zaś, że „za chabety”. Która z tych wersji pojawiła się w języku polskim wcześniej i którą uznaliby Państwo za wzorcową?

  • dopełniacz i/lub biernik

    14.01.2023
    30.07.2021

    Szanowni Państwo,

    W pracy zaliczeniowej użyłam zdania „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedniego wsparcia dydaktycznego, emocjonalnego i społecznego.”

    Natomiast mój chłopak twierdzi, że zdanie powinno wyglądać „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiednie wsparcie dydaktyczne, emocjonalne i społeczne.”

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, które zdanie jest poprawne lub może oba są w porządku :)

    Dziękuję,

    Karolina

  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
  • Gwiezdne wojny
    17.11.2009
    17.11.2009
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące Gwiezdnych wojen (tytuły filmów SF). Czy jest możliwe pisanie Wojen wielką literą, np. na stronach fanów? Znalazłam takie coś: „Użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych jest indywidualną sprawą piszącego”. Czy jeśli nazwy Gwiezdne wojny nie używa się jako tytułu, ale jako nazwy rzeczy z tym związanych, można pisać Wojny dużą? Chodzi mi o Gwiezdne Wojny jako zbiór filmów, książek, komiksów, figurek, zabawek itp.
    Pozdrawiam, Monilip
    PS. 500 znaków to strasznie mało.
  • Jak stąd do Mińska

    20.02.2022

    Dzień dobry,

    chciałem zapytać o pochodzenie wyrażenia jak stąd do Mińska.  

    Pozdrawiam Dominik

  • Jestem samochodem
    2.03.2011
    2.03.2011
    Witam.
    Chciałbym zapytać, czy poprawne jest sformułowanie „Jestem samochodem”. Często się słyszy to stwierdzenie w sytuacji, gdy ktoś przyjechał samochodem. Na początku uważałem to sformułowanie za wysoce niepoprawne, ironicznie odpowiadając: kim? Niemniej, po głębszym namyśle stwierdziłem, ze można być dostarczonym, przywiezionym samochodem. Czyli „Jestem samochodem”, w domyśle: „Jestem przywieziony samochodem”, powinno być poprawne. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
    Pozdrawiam
    Jakub
  • Jota w jotę
    19.03.2019
    19.03.2019
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenia jota w jotę identyczne lub jota w jotę takie samo są pleonazmami?

    Z poważaniem
  • kamień obrazy

    24.10.2023
    24.10.2023

    Szanowni Państwo,

    skąd wziął się związek frazeologiczny "kamień obrazy"? Próbuję odnaleźć historię, która stoi za tym sformułowaniem i nie potrafię znaleźć. Proszę o pomoc.

    Z wyrazami szacunku,

    Marek Mikołajec

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego