hasło
  • deprecjonować
    29.06.2014
    29.06.2014
    W NSPP i WSPP pod hasłem deprecjacja odnotowano: „Deprecjacja kogoś, czegoś”, pod hasłem deprecjonować – że „ktoś deprecjonuje coś (nie: kogoś)”. Skąd taka niespójność i dlaczego nie można deprecjonować kogoś? W korpusie są nieliczne poświadczenia zwrotów deprecjonować kobiety i deprecjonować ludzi, w poradni PWN czytamy zaś, że „rodzaj żeński dodatkowo deprecjonuje mężczyznę”, a „użycie formy gwarowej nie deprecjonuje mówiącego”. Więc jak to właściwie jest?
  • do Maćków czy Maćkowów?
    20.02.2003
    20.02.2003
    Jedna z dzielnic Gdańska nosi nazwę Maćkowy. Jaką postać ma ta nazwa w dopełniaczu: Maćków, czy Maćkowów? W Słowniku poprawnej polszczyzny Doroszewskiego sprzed 20 lat podobna forma Rydułtowy ma w dopełniaczu formę Rydułtowów. Państwo w komputerowej wersji Słownika ortograficznego i Słownika poprawnej polszczyzny oznaczają te formę jako niepoprawną, wskazując, że poprawne formy dopełniacza to Rydułtów, a od nazwy Subkowy – Subków. Czy to efekt upraszczania i skracania form językowych?
    Pozdrawiam serdecznie
    Krzysztof Grabowski
  • domniemywać
    6.03.2014
    6.03.2014
    Dlaczego w słowniku Doroszewskiego oraz w słowniku Szymczaka, a nawet w suplemencie do niego nie odnotowano wyrazu domniemywać w znaczeniu 'przypuszczać'? Trudno mi uwierzyć, aby to było znaczenie nowe. Czyżby więc przeoczenie?
  • Dostań sweter z szafy

    19.04.2021
    19.04.2021

    Witam,

    w mojej rodzinie zawsze używano stwierdzenia dostań, przykładowo: Dostań mi miskę z półki, dostań mi sweter z szafy. Jako osoba dorosła jestem dość piętnowana za takie używanie słowa, gdyż w mniemaniu wszystkich takiego stwierdzenia jak dostań nie można używać.

    Proszę o interpretację.

  • Dumas – Dumasa
    19.04.2010
    19.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Mam spory problem z wymową odmienianych nazwisk francuskich. Przykładem niech będzie nazwisko Dumas [dima], po odmianie Dumasa, o Dumasie nie wiem, czy nieme do tej pory s należy wymawiać, czy też nie. Z góry dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem,
    Justyna Sobala
  • Dwulicowy
    19.02.2019
    19.02.2019
    Czy wiadomo, kiedy powstało słowo dwulicowy?
  • egzonimy
    7.01.2008
    7.01.2008
    Szanowni Państwo!
    Niedawno natrafiłam w jednym z dokumentów na określenie egzonizm – odnosiło się ono do problemu polskiego brzmienia obcojęzycznych nazw geograficznych. Nie mogę znaleźć ani słownikowego znaczenia tego wyrazu, ani jego pochodzenia.
    Z poważanienm
    Urszula Pałłasz
  • ekoskóra jak ekosystem
    17.10.2007
    17.10.2007
    Szanowni Eksperci,
    jak zapisać przedrostek eko-, oznaczający produkt ekologiczny: ekoskóra, eko-skóra czy może jeszcze inaczej? A może lepiej nie używać takiego dziwoląga w ogóle?
    Czy skrót od wyrażenia obroty na minutę może mieć postać obr./min?
    Dziękuję i pozdrawiam serdecznie
    Joanna
  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • forum
    15.03.2003
    15.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Znalazłam w poradni 3 odpowiedzi p. Mirosława Bańko dotyczące odmiany wyrazu forum. Jedna z nich brzmi: „Skrót blm 'bez liczby mnogiej', jaki można znaleźć przy słowie forum w niektórych słownikach, to niewątpliwa pomyłka Słownika poprawnej polszczyzny PWN z 1973 roku (wcześniejsze słowniki takiego zastrzeżenia nie podają, niektóre późniejsze powtarzają je bezrefleksyjnie)”. Natomiast w Państwa słowniku na stronie internetowej figuruje „forum blm”. W miarę możliwości proszę o poprawienie, bowiem ta dwoistość już wywołała prawdziwa burzę na jednym z forów internetowych, przy czym każda ze stron powoływała się na Państwa stronę i co gorsza obie miały rację…
    Z poważaniem
    J. Wojciechowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego